شعار سال: پاسخ این است که تجربه نشان داده تقریبا از هیچ چیز حتی از تاریخ نیز عبرت نمیگیریم. این موضوع متاثرکننده است چراکه هندوانه با شرایط سختی و کم آبی تولید میشود تا در نهایت در مرز به هر دلیلی امحا شود. صادرات محصولات آببر نه تنها منجر به خروج آب از کشور میشود بلکه گمان میکنم، تجار را نیز به فکر ایجاد ارزش افزوده انداخته است.
به همین دلیل برای اتخاذ هر سیاست کشاورزی باید موشکافی و تحلیل جزئیتری داشته باشیم. از یک طرف به علت گران شدن منابع ارزی که افراد به دست میآورند، مزیت نسبی برای صادرات ایجاد شده است. از طرف دیگر قیمتگذاری غلط آب نیز به این جریان دامن میزند.
به عنوان مثال بنا به دلایلی که بخشی از آن سیاسی و بخشی نیز اقتصادی است؛ دلار گران میشود. اما قیمت آب برخلاف بسیاری دیگر از کالاها، همزمان با گران شدن نرخ ارز، افزایش نمییابد.
به همین دلیل در یک دوره با یک نهاده ارزان مانند آب و در مقابل نیز با یک محصول گران مانند هندوانه روبهرو میشویم. نهاده ارزان و محصول گران موجب میشود که تولیدکننده هندوانه به فکر تولید بیشتر این محصول بیفتد. در حالی که سیاستگذاریهای ما اشتباه است.
اگر میتوانستیم ارزش واقعی آب را در قیمت آن منعکس کنیم در آن صورت چنین اتفاقی کمتر رخ میداد یا بیشتر به فکر استفاده از آب مجازی میافتادیم و تولیداتی را در سرزمینهای پرآبتر ایجاد میکردیم تا از این طریق آب کمتری در کشور مصرف شود.
این مقوله عدم انعکاس واقعی قیمتها و استفاده از قیمتهای تصنعی موجب میشود که یک سری به چنین فکرهایی بیفتند که بر اساس منطق اقتصادی عمل میکنند.
البته شیوع کرونا و بسته شدن مرزها نیز ایراد دیگری را عیان کرد و آن نبود تمهیدات لجستیکی مناسب در مرزها برای نگهداری محصولات فاسد شدنی است.
این امر تاسفبار است چراکه اگر تسهیلات لجستیکی در مبادی ورودی و خروجی کشور پیشبینی میشد، ماندگاری اقلام فاسد شدنی نیز افزایش مییافت و حتی شرایط انتقال آن به بازار داخل فراهم میشد.
متاسفانه زمانی که سرمایهگذاریها مقطعی و کوتاهمدت و بدون توجه به مفاهیمی، چون لجستیک و موقعیت استراتژیک کشور باشد چنین اتفاقاتی نیز میافتد. مقوله آب مجازی در حال پیگیری است، اما اینکه آیا سیاستگذاری درستی برای این مساله انجام شده یا میشود به این صورت که مثلا سطح زیرکشت هندوانه کاهش یافته باشد تاکنون مشاهده نشده است./ادموند میرزاخانیان
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه اعتماد ، تاریخ انتشار:13تیر 1399، کد خبر: 4682 ، www.etemadnewspaper.ir