شعار سال:روز قلم 14تیر، روزی نمادین برای پاسداشت نوشتن و نویسندگی، روزی برای کنار زدن غبار بدیهی شدن از شجاعت نمایش جریان پیدا و پنهان زندگی با استفاده از ابزار قلم است. قلم به دست گرفته می شود تا روایت، توصیف و تحلیل کند هر آنچه را که زیست می کنیم. جامعه ما دهه هاست که جای خود را از زیستن در طبیعت به زیستن در محیط زیست تغییر داده است. پس از قرن ها که طبیعت ما را در خود زیست می کرد، امروز این ما هستیم که طبیعت را در خود زیست می کنیم و نامش را محیط زیست گذاشته ایم. این موضوع بدین معناست که امروزه منابع طبیعی بخش جدایی ناپذیر زیست فرهنگی ماست که در بخش های متنوع اجتماعی، سیاسی، اقتصادی خود را نشان می دهد.
 
حال سوال اینجاست قلم در نزد داعیه داران منابع طبیعی به چه میزان قادر بوده است روایتی داشته باشد از پیوند عناصر منابع طبیعی در جریان زیستن اجتماعی، سیاسی، اقتصادی ما. آیا اساسا قلم و نوشتن در حوزه منابع طبیعی توانسته است توصیفی همه فهم و عمومی از آنچه که روزمره با آن سروکار داریم ارائه دهد؟ حال که منابع طبیعی و مسائل آن در جریان فرهنگ عمومی ما سیال است، قلم چگونه می تواند این سیالیت را فهم پذیر کند؟
 
در نگاهی اجمالی به نظر می رسد نوشتن از منابع طبیعی کشور در دو بخش نوشته های تخصصی و عمومی قابل طبقه بندی هستند. اما در عمل حجم اصلی را نوشته های تخصصی نگارش شده توسط متخصصان این حوزه تشکیل می دهد و به جز محدود تحلیل های کارشناسی، مصاحبه ها و یا دلنوشته های زیست محیطی در فضای رسانه عمومی و شبکه های مجازی اثری از نوشتن های عمومی به خصوص در حوزه مقاله و کتاب دیده نمی شود.
 
نبود ردپای جدی از منابع طبیعی در نوشتن های عمومی و انحصار آن در اختیار نگارش های تخصصی، به این معنی است که تلقی از منابع طبیعی در کشور ما هنوز در پوششی محصور شده به نام " تخصص" محبوس و بسان درختچه ایست در جنگلی انبوه که هرگز یارای رسیدن به اشکوب بالا و قرار گرفتن در افق دید همگانی را ندارد. زمانی صحبت از لزوم توجه به اهمیت و جایگاه منابع طبیعی و عناصر آن عینیت دارد که این اهمیت و جایگاه در لابلای جریان عمومی سازی منابع طبیعی در کتاب ها و مقالات عمومی دیده شود نه در پستویی که مقالات تخصصی در آنجا انبار می شوند. 85 درصد وسعت کشور را عرصه های منابع طبیعی در برگرفته است که هر روز در معرض دید عموم هستند اما براستی چند درصد از حجم نوشته هایی که مخاطب عام دارند و در معرض دید عموم هستند را نوشتن از این عرصه ها در بر می گیرد؟
 
قلم های تخصصی منابع طبیعی آنقدر در "فرمالیسم روش شناسی تحقیق"، گرفتار شده اند که اجازه رشد و بالندگی  فعالیت های تخصصی که نتیجه آن عمومی سازی است را امکانپذیر  نمی کند. امروزه ما با انبوهی از انباشت پایان نامه ها، طرح ها و مقالات تخصصی منابع طبیعی تحت تأثیر روش زدگی روبرو هستیم، اما هنوز پاسخ های روشنی نداریم برای سوالاتی از جنس "چه چیزی داریم و با چه میزانی". در ده سال اخیر تنها در حوزه علوم جنگل بیش از 1500 مقاله تخصصی نوشته ایم، اما یک نوشته "روشن و کلان نگر" از نوع، تراکم، توزیع و یا سایر مشخصات گونه های جنگلی کشورمان در دست نداریم. رویکرد کل نگرانه در توصیف و تحلیل منابع طبیعی پل پیوند بین حوزه تخصصی و عمومی آن است.
 
یکی از راههای میانبر و بسیار موثر در توصیف کل نگرانه منابع طبیعی، بازگویی و نشر تجربه های زیسته متخصصان به خصوص تجربه انباشت شده پیشکسوتان منابع طبیعی است که سالها درگیری مستقیمی با مسائل آن داشتند. روایت داستان گونه و عام پسند این تجربیات بی تردید نقش اساسی در فرایند عمومی سازی و ترویج دانش منابع طبیعی دارد. لذا باید گفت این صرفا خود منابع طبیعی ما نیست که در حسرت توصیف شدن عمومی باشد، بلکه نیروها و سرمایه های انسانی ارزشمند آنهم در لابلای مقالات و کتب تخصصی مهجور و ناشناخته می مانند.
 
با فرا پیچیده شدن بحران ها و چالش های منابع طبیعی و محیط زیست کشور و درهم تندیدگی چند وجهی فرهنگ زیستن  با منابع طبیعی، امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند استفاده از ابزار توانمند و فرهنگ سازی چون "قلم" هستیم تا جاری شدن منابع طبیعی در بافت اجتماعی جامعه را توصیف و تحلیل نماییم.
 

  پایگاه خبری - تحلیلی شعار سال، برگرفته از فضای مجازی