شعار سال: در حدود یک‌دهه است که از زمزمه واگذاری باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس می‌گذرد و هنوز این فرآیند به سرانجام مشخصی نرسیده است. براساس اصل۴۴ قانون اساسی و کاهش تصدی‌گری دولت باهدف خصوصی‌سازی، واگذاری سرخابی‌ها مطرح شد تا علاوه‌بر توسعه خصوصی‌سازی، زمینه‌ای برای ایجاد شفافیت و پاسخگویی هرچه‌بیشتر باشگاه‌ها فراهم آید.
باشگاه‌های فوتبال جزو مجموعه‌هایی محسوب می‌شوند که با انبوهی از هواداران، رسانه‌ها و نگرش‌های مختلف رودررو هستند و مشارکت آنان در مالکیت باشگاه می‌تواند به عملکرد بهتر آنان بینجامد. به‌همین‌منظور درابتدای سال جاری برنامه اجرایی واگذاری استقلال و پرسپولیس به تصویب رسید و ازسوی وزارت ورزش اعلام شد و این امیدواری برای تعیین تکلیف واگذاری استقلال و پرسپولیس در هواداران ایجاد شد.
پیرو این برنامه قرار شد تا پایان شهریور امسال سهام این دو باشگاه در فرابورس عرضه شود، اما شهریورماه به پایان رسید و هیچ خبری از عرضه سرخابی‌ها در بازار سرمایه به گوش نرسید. هرچند عرضه سهام این دو باشگاه پرطرفدار پایتخت نیازمند فراهم آوردن بستر‌هایی ازجمله قیمت‌گذاری است که با وجود بدهی‌های فراوان و عدم وجود صورت‌های مالی دقیق، فراهم آوردن مقدمات واگذاری این دو باشگاه را با سختی همراه می‌کند. ضمن این‌که دارایی‌ها این دو باشگاه نیز برای واگذاری مشخص نیست و ابهاماتی دراین‌مورد وجود دارد.
خصوصی‌سازی امکان بالابردن بهره‌وری را فراهم می‌آورد که درنتیجه آن سودآوری بیشتری نصیب باشگاه می‌گردد. به‌طورقطع با تحقق خصوصی‌سازی باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس گام بلندی در صنعت فوتبال کشور برداشته می‌شود همان‌گونه که کشور‌های صاحب سبک فوتبال دنیا مانند انگلیس، آلمان و اسپانیا تجارب موفقی در واگذاری باشگاه‌های خود داشته‌اند. درغیر این‌صورت با دولتی ماندن باشگاه‌ها باز هم شاهد بی‌برنامگی، فساد، تبانی و رشوه در باشگاه‌ها خواهیم بود.
شرایط فعلی سرخابی‌ها برای واگذاری مناسب نیست
اسماعیل غلامی، معاون اسبق سازمان خصوصی‌سازی که در جریان روند واگذاری دو باشگاه بزرگ پایتخت در بورس در زمان فعالیتش در سازمان بود، در گفتگو با «رسالت»، آماده سازی زیرساخت‌ها را از مهم‌ترین اقدامات برای واگذاری استقلال و پرسپولیس عنوان کرد و گفت: برای خصوصی‌سازی این دو باشگاه باید به فراهم‌سازی بستر‌ها اهمیت داده شود و منبع درآمدزایی آن‌ها مشخص گردد، درحالی‌که اکنون این‌طور نیست و اگر شخصی هم بخواهد این دو باشگاه را خریداری کند، بیشتر به‌دلیل مطرح‌شدن و به شهرت رسیدن است.
وی به ضرورت شفاف‌سازی در صورت‌های مالی باشگاه‌ها اشاره کرد و افزود: تا زمانی که وضعیت صورت‌های مالی باشگاه‌ها مشخص نشود، ورود آن‌ها به بورس اشتباه است. باید برای واگذاری صورت‌های مالی شفاف‌سازی شوند و همه بدهی‌ها ثبت گردند. به‌عنوان نمونه اکنون ترازنامه رئال مادرید و بارسلونا بر روی سایت باشگاه‌ها مشخص و شفاف‌سازی وجود دارد، اما این مورد برای هیچ‌کدام از باشگاه‌های ما صدق نمی‌کند.
غلامی اضافه کرد: در شرایط فعلی حتی اگر این دو باشگاه هم واگذار شوند، نمی‌توانند موفق شوند. به عنوان نمونه رقم بدهی استقلال و پرسپولیس مشخص نیست، زیرا رقم بدهی این دو باشگاه فقط مربوط به شفر یا برانکو نمی‌شود بلکه بدهی‌های دیگری وجود دارند که در هیچ‌جا ثبت نشده است.
وی به مشکلات درآمدزایی برای باشگاه‌ها در ایران اشاره کرد و افزود: باشگاه‌ها دارای چهار منبع درآمدی هستند و اصلی‌ترین آن حق پخش تلویزیونی است که باشگاه‌های ایرانی از آن محرومند. یکی‌دیگر از منابع درآمدی برای باشگاه فروش بلیط است، اما چون دارای مجموعه ورزشی نیستند، این پول به‌حساب باشگاه وارد نمی‌شود.
غلامی در ادامه گفت: درآمدزایی از فروش لباس بازیکنان یکی‌دیگر از راه‌های تزریق پول به باشگاه محسوب می‌شود، اما در ایران معمولا از این راه برای باشگاه‌ها درآمدزایی نمی‌شود. ضمن اینکه باشگاه‌ها از رستوران‌ها و فروشگاه‌های موجود در استادیوم هم کسب درآمد می‌کنند و این راه هم یکی از طرق درآمدزایی برای باشگاه‌ها به‌حساب می‌آید.
معاون اسبق سازمان خصوصی‌سازی با اشاره به قیمت‌گذاری انجام‌شده برای سرخابی‌ها افزود: قیمت‌گذاری باشگاه پرسپولیس در حدود یک‌ماه قبل و برای استقلال هم قبل از سال ۹۹ انجام گرفت. درحال‌حاضر باید برند باشگاه‌ها قیمت‌گذاری شود یعنی دارایی‌ها، بدهکاری‌ها و بستانکاری‌ها به‌عهده وزارت‌ورزش باشد و فقط لوگوی باشگاه عرضه شود.
غلامی بابیان این‌که دولت تمایلی به واگذاری سرخابی‌ها ندارد، افزود: تا زمانی که زیرساخت‌ها فراهم نشود هیچ امیدی به واگذاری این باشگاه‌ها وجود ندارد و دولت هم به دنبال انجام این کار نیست. این باشگاه‌ها بر اساس اصل۴۴ قانون اساسی می‌توانند واگذار شوند، اما دولت با این بهانه که استقلال و پرسپولیس مجموعه‌های فرهنگی محسوب می‌شوند و مجموعه فرهنگی هم قابل‌واگذاری نیست، آن را از دستور واگذاری خارج کرد. این کار درواقع تفسیر از قانون بود و دولت از این طریق جلوی واگذاری را گرفت، اما اکنون استقلال و پرسپولیس در مصوبه واگذاری قرار دارند.
ضرورت محرزشدن اهلیت خریداران حقیقی و حقوقی
اسماعیل حسین زهی دبیر فراکسیون ورزش درباره واگذاری باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس به «رسالت» گفت: طبق قانون تجارت شرکت‌هایی باید وارد بورس شوند که زیان ده نباشند و این مسئله شامل حال پرسپولیس و استقلال می‌شود. بر اساس اصل۴۴ قانون اساسی دولت باید این کار را انجام دهد، اما آن را به تأخیر انداخته است. ضمن این‌که برای واگذاری سرخابی‌ها باید اهلیت خریداران حقیقی و حقوقی این دو باشگاه نیز مشخص گردد. واگذاری این دو باشگاه به اشخاصی که صلاحیت لازم را برای مدیریت آن‌ها ندارند، می‌تواند شرایط را به مراتب سخت‌تر از وضعیت فعلی کند.
وی افزود: برای واگذاری این دو باشگاه باید علاوه بر بدهی، املاک و دارایی‌های ثابتی که به نام این دو باشگاه زده شده است، مشخص گردد تا تراز مالی آن‌ها برای ورود به بورس تعیین گردد. وزارت‌ورزش هم درحال‌حاضر درصدد انجام این کار است. به‌عنوان نمونه ورزشگاه مرغوبکار که متعلق به استقلال و ورزشگاه شهید کاظمی که به پرسپولیس اختصاص داده شده است هم باید در لیست دارایی‌های این باشگاه‌ها برای عرضه در بورس قرار بگیرد، اما ابهاماتی درباره این دو ورزشگاه که جزو دارایی‌های مهم باشگاه‌ها هستند نیز ایجاد شده است.
حسین زهی بابیان این‌که چنانچه دولت بخواهد، واگذاری این دو باشگاه امکان‌پذیر می‌شود، افزود: سود عده‌ای در دولتی ماندن باشگاه‌هاست و به‌همین‌علت از انجام چنین کاری جلوگیری می‌کنند. اکنون مجلس مصوبه‌ای مبنی‌بر واگذاری این دو باشگاه داده است و دولت موظف به انجام آن است و عدم انجام آن تخلف محسوب می‌شود. ضمن اینکه فراکسیون ورزش هم بر روند واگذاری، نظارت و پیگیری می‌کند.
وجود مسائل سیاسی از دلایل عدم واگذاری استقلال و پرسپولیس
مهدی عقدایی معاون اسبق سازمان خصوصی‌سازی در گفتگو با «رسالت»، وجود مسائل سیاسی را از دلایل عدم واگذاری باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس عنوان کرد و افزود: این دو باشگاه طرفداران بسیار زیادی دارند که امکان دارد واگذاری را با مسائل سیاسی و امنیتی تداخل دهند. به‌همین‌علت دولت در این زمینه دست به عصا راه می‌رود. ما شرکت‌های سودده و زیان‌ده زیادی را فروخته‌ایم و این دو باشگاه هم خیلی قبل‌تر امکان واگذاری داشتند، اما این اتفاق هنوز نیفتاده است.
وی افزود: خریدار برای سرخابی‌ها وجود دارد، اما دولت می‌خواهد به نحوی باشگاه‌ها را واگذار کند که بعد‌ها مشکل امنیتی و سیاسی ایجاد نگردد، مانند واگذاری شرکت مخابرات که اهلیت خریدار آن مشخص شد و سپس عرضه گردید.
عقدایی بابیان این‌که باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال زیان ده هستند، افزود: این دو مجموعه دارای زیان انباشته‌ای در حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیارد تومان هستند و بیشتر برند آن‌ها دارای اهمیت است. دولت هر سال کمک‌های زیادی به این دو باشگاه کرده و نتیجه آن ایجاد زیان انباشته‌ای در این اندازه است.
معاون اسبق سازمان خصوصی‌سازی با اشاره به این‌که واگذاری سرخابی‌ها فقط از طریق فرابورس امکان‌پذیر است، افزود: شرکت‌های زیان‌ده و سودده و شرکت‌های کوچک در بازار سوم فرابورس عرضه می‌شوند و مانند مزایده کاغذی واگذار می‌گردند. این دو باشگاه هم فقط از طریق فرابورس باید روند واگذاری خود را طی کنند. عقدایی اضافه کرد: درصورتی‌که استقلال و پرسپولیس خصوصی شوند باید مواردی همچون حق پخش تلویزیونی و حق کپی‌رایت هم رعایت شود، چراکه هیچ شخصی قبول نمی‌کند از سهم خود بگذرد، زیرا دراین‌صورت نمی‌تواند هزینه‌ها را پوشش دهد.
وی در پایان سخنانش بابیان این‌که خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس می‌تواند منجر به بهبود شرایط این دو تیم شود، گفت: درصورتی‌که دولت زیان انباشته آن‌ها را تقبل کند، واگذاری سودبخش خواهد بود، زیرا درغیراین‌صورت باشگاه آن اندازه سوددهی ندارد که بتواند میزان بالای زیان انباشته را جبران کند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه رسالت، تاریخ انتشار: ۲ مهر ۱۳۹۹، کد خبر: ۲۹۸۸۸، resalat-news.com