شعار سال: امروزه بسیاری از برنامه‌های اجرایی در کشورها بر مبنای مشارکت جامعه طرح‌ریزی می‌شود. مشارکت از مهمترین عناصر در برنامه‌ریزی است لذا مهمترین شان مشارکت مردم در حوزه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی؛ مشارکت در برنامه‌ریزی و مسائل مرتبط با آن به‌شمار می‌رود. بر این اساس عموم کارشناسان معتقدند که مشارکت مردم روستایی اساس موفقیت هر طرح توسعه و پیشرفت روستایی است.

*منابع انسانی روستا، اصلی ترین ثروت

مهم‌ترین و اصلی‌ترین ثروت روستا، اهالی آن روستا هستند نه منابع و دارایی‌های فیزیکی. بستر پیشرفت روستاها حضور روستائیان در عرصه‌های روستا است. مشارکت و ایفای نقش روستائیان، باعث توانمندی و بروز استعدادهای نهفته‌ی بومی روستائیان می‌شود. هدف از مشارکت، عاملیت روستائیان در آبادانی روستا و کشور است. به بیان دیگر، مشارکت روستاییان در طرح‌های پیشرفت روستایی علاوه بر طراحی برنامه‌ها، شامل حضور در مراحل مطالعات، هدفگذاری، سیاستگذاری، ارزیابی، تأمین منابع، اجرا، بهره‌برداری، نظارت و ارزشیابی نیز می‌شود.

تجربه‌ی بسیاری از کشورهای در حال توسعه از جمله ایران نشان می‌دهد که برنامه‌ریزی آمرانه و از بالا به پایین، در بیشتر موارد دستاورد مطلوبی نداشته و همواره با زیان همراه بوده است. برنامه‌های بدون پشتوانه مردمی، قابلیت و ضمانت اجرایی لازم را ندارد. در یک فرایند مشارکت کامل؛ روستاییان با ابراز عقیده و بیان نظرات خویش کارگردان و بازیگر اصلی صحنه زندگی جامعه خود خواهند بود. مشارکت آحاد این جامعه باعث می‌شود تا افراد با برنامه‌ها و عناصر جدید احساس بیگانگی نکنند و طرح و محصول به دست آمده را از آن خود بدانند و در نگهداری و پویایی آن بیشترین همکاری را داشته باشند.

*برنامه ریزی برای امور زندگی روستاییان باید به خودشان واگذار شود

تاکنون نبود فرهنگ مشارکت در سازمان‌های دولتی، مانع از موفقیت برنامه‌های روستایی شده است. هرچه مشارکت محدودتر باشد، هزینه و آسیب‌پذیری طرح‌های روستایی افزایش می‌یابد و فقدان مشارکت، کارآمدی طرح‌ها را تا مقدار زیادی کاهش می‌دهد. مشارکتی نبودن طرح‌های روستایی سبب کاهش اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی در روستاها می‌شود و از پویایی و حیات زندگی روستا می‌کاهد. واسپاری مسئولیت‌های اجتماعی و تفویض امور زندگی روستائیان به خودشان، سبب حفظ جمعیت روستا و مانع از بروز پدیده مهاجرت اجباری خواهد شد.

مشارکت صرفا به معنای حضور فیزیکی روستاییان در طرح‌های تهیه شده توسط دیگران نیست. بلکه روستاییان باید خودشان نقشه و برنامه‌های پیشرفت روستایی طراحی و اجرا کنند. در واقع، نقطه شروع برنامه‌ریزی روستایی، باید مردم ساکن و به خصوص جوانان روستا باشند و این تا زمانی که یک برانگیختگی جمعی درون اهالی روستا شکل نگیرد محقق نمی‌شود. روستاهای کشور زمانی آباد می‌شوند که اهالی روستا خود را مسئول آبادانی روستا بدانند.

ویدئویی درباره این موضوع در ادامه ببینید:

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری مشرق، تاریخ انتشار: 22 مهر ۱۳۹۹، کد خبر: - ، mashreghnews.ir