شعار سال: علیرضا رزم حسینی وزیر صنعت، معدن و تجارت در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت در روز یکشنبه ۳۰ آذر از نقشه راه دولت برای بازار خودرو تحت عنوان بسته جهش تولید خودرو خبر داد.

این مقام مسئول تنها به بیان کلیاتی از طرح فوق پرداخته و گفته است محور اصلی این بسته شکست انحصار در خودروسازی، افزایش تولید و رقابتی کردن صنعت خودرو، کاهش دلالی و سوداگری در بازار خودرو و گسترش فعالیت‌های بخش خصوصی است.

اما سوال اینجاست که بخش خصوصی چگونه از عهده کار برخواهد آمد آنهم وقتی طی ۲ سال و نیم گذشته با خروج شرکای خارجی، بسیاری از شرکت‌های بخش خصوصی خودروسازی یا از فعالیت خود کاسته و با کمترین ظرفیت فعالیت می‌کنند و یا فعالیت خود را متوقف کرده‌اند؟ بنابراین آیا زیرساخت‌ها برای رقابتی شدن و تولید محصولات با کیفیت فراهم است؟ در حالی‌که با نگاهی به کشور‌های پیشرفته در می‌یابیم که رقابت در صنعت خودروسازی آن‌ها با آزادسازی واردات، گستردگی تولید داخلی و حضور شرکای خارجی محقق شده است.

ضرورت تدوین استراتژی توسعه‌ای برای بهبود صنعت خودرو

حسن کریمی سنجری کارشناس خودرو در این باره می‌گوید برای شکست انحصار و ایجاد رقابت در صنعت خوردو که بار‌ها از سوی وزیر صمت به آن‌ها اشاره شده نیازمند یک تعریف دقیقی از استراتژی توسعه‌ای مشخص در این حوزه هستیم تا در گام اول صنعت خودرو به سمت آن حرکت کند، موضوعی که هیچ شفافیتی درباره آن از سوی مسئولان وزارت صمت در بسته جهش تولید خودرو دیده نمی‌شود.

وی با تاکید بر اینکه رقابت پذیری تنها ذیل استراتژی توسعه‌ای قابل تعریف است، می‌افزاید خودروسازان بخش‌خصوصی گرچه عصاره فعالیت براساس الگوی رقابت پذیری هستند، اما به دلیل گرفتاری صنعت خودرو در تحریم‌ها خودروسازان خصوصی به نوعی دست از تولید کشیده‌اند و فعالیت آن‌ها به حداقل رسیده است.

به گفته کریمی سنجری در حال حاضر امکان تولید در چارچوب سودآوری و رقابت پذیری در صنعت خودرو ممکن نیست.

کارشناس صنعت خودرو ضمن انتقاد از وزارت صنعت، معدن و تجارت در رابطه با ذکر ایجاد رقابت پذیری در بسته جهش تولید معتقد است وقتی زیرساخت‌ها فراهم نیست ایجاد رقابت بیشتر به مثابه شعار می‌ماند، بنابراین مسئولان باید به فکر استراتژی توسعه‌ای کشور باشند تا فضای کسب و کار مساعد شود.

وی به سیاست‌گذار کلان اقتصادی هشدار داده و می‌گوید دیگر با نقدینگی هزار تا ۲ هزار میلیارد تومانی صنعت خودروسازی دوام نخواهد آورد و باید برای نگه داشتن این صنعت به فکر تزریق نقدینگی ۲۰ هزار میلیارد تومانی باشند شاید سیاست‌گذار بیدار شده و هرچه سریعتر به تدوین استراتژی توسعه‌ای بپردازد.

ایجاد رقابت پذیری در صنعت خودرو در گرو خروج دولت است

فرید زاوه کارشناس صنعت خودرو نیز می‌گوید اولین لازمه حرکت به سمت ایجاد رقابت پذیری خروج دولت از صنعت خودروست.

به گفته وی در دهه ۷۰ که صنعت لوازم خانگی دچار تولید بی‌کیفیت بود با خروج دولت شرکت‌های جدید وارد این صنعت شده و کیفیت محصولات ارتقا پیدا کرد.

زاوه معتقد است اگر دولت پای خود را از صنعت خودرو بیرون بکشد شاهد بازتنطیمی خودکار این صنعت خواهیم بود و سپس بازار به سمت رقابت و تولید محصولات با کیفیت حرکت خواهد کرد.

کارشناس صنعت خودرو می‌افزاید اگر وزیر صنعت، معدن و تجارت در صدد ایجاد رقابت در صنعت خود ر و ست در ابتدا باید سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان و شورای رقابت را از دخالت در فعالیت خودروسازان حذف کند و سپس کمیته خودرو را منحل کرده و در نهایت تصمیم خودروسازان را به خود آن‌ها محول کند.

الگو‌های جهانی در صنعت خودروسازی

کشور هند برای ایجاد رقابت پذیری بیشتر و افزایش نوآوری و کیفیت در محصولات تولیدی صنعت خودرو از همان ابتدای شکل گیری این صنعت بر ابزار مشوق‌های مالیاتی تکیه کرده بود به طوری‌که برای کاربرد‌ها و تکنولوژی‌های رقابتی مشوق ۷۵ درصدی، برای توسعه محصول مشوق مالیاتی ۵۰ درصدی و برای تحقیقات بنیادی در سایه پیوند صنعت خودرو با مراکز آکادمیک مشوق مالیاتی ۱۰۰ درصدی در نظر گرفت.

دولت چین نیز که صنعت خودروی خود را با ایران شروع کرد از همان ابتدا به هیچ وجه اجازه تولید با استفاده از مونتاژ کامل و تولید با استفاده از قطعات نیمه منفصله را نداد.

سیاست‌گذار چینی هیچگاه در قیمت گذاری محصولات تولیدی صنعت خودرو دخالت نکرد و با اعمال سیاست‌گذاری‌های صحیح و ایجاد زیرساخت‌های مناسب مانع از بروز دلالی و واسطه گری شد.

همچنین دولت چین برای تحریک تقاضا مشوق‌هایی را برای خریداران در نظر گرفت.برزیل نیز سیاست حرکت به سمت صادرات خودرو و قطعات این صنعت را در پیش گرفت.

همچنین سیاست‌گذار برزیلی با گسترش خصوصی سازی و بکارگیری ابزار تعرفه‌ای و کاهش تعرفه واردات خودرو فضای صنعت خودرو را در کشور خود رقابتی کند.

اما کشور مالزی به دلیل فقدان رقابت پذیری در تولید خودروی ملی خود به نام پروتون شکست خورد.با اینکه جزئیات بسته جهش تولید وزارت صمت هنوز مشخص نیست، اما طبق گفته کارشناسان برای ایجاد رقابت ابتدا باید دولت دست از حمایت‌های خود برداشته و قیمت‌ها آزاد شود.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از آناپرس، تاریخ انتشار: ۳دی۱۳۹۹، کدخبر: ana.press، ۵۵۰۶۸۷