شعار سال:«بشر در حال جنگی پوچ و انتحاری با طبیعت است». آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل پیشگفتارش درباره جدیدترین گزارش برنامه محیط زیست ملل متحد را با این لحن هشدارآمیز آغاز میکند و ادامه میدهد:
«پیامدهای بی مسئولیتی ما همین حالا در رنج انسانی خسارتهای اقتصادی که سر به فلک میکشند و زوال شتابگرفته حیات بر زمین نمایان شده اند».
گزارش ۱۶۶ صفحهای سازمان ملل به وضعیت کنونی بحران اقلیمی، نقش توسعه ناپایدار و نابرابر در ایجاد آن و راهکارهای پایدار برای مقابله با این وضعیت اضطراری میپردازد.
بنا به گزارش نویسندگان مقاله، سیاستهای فعلی دولتهای سرتاسر جهان باعث خواهد شد که دمای متوسط سیاره زمین نسبت به سطح پیش از انقلاب صنعتی تا انتهای این قرن ۳ درجه افزایش یابد. این افزایش حرارت فاجعهبار است.
بنا به توافق اقلیمی پاریس، دولتها تعهد داده اند که سطح گرمایش را تا دو درجه سانتیگراد نگه دارند و تأکید شده که هدف علمی و مطلوب افزایش دما ۱,۵ درجه سانتیگراد است. با این وجود متخصصان سازمان ملل هشدار میدهند که ۱,۵ درجه افزایش دما تا ۲۰۴۰ و حتی شاید زودتر از آن رخ دهد.
متخصصان سازمان ملل سه بحران اصلی سیاره را که «با هم ارتباط نزدیکی دارند»، تغییرات اقلیمی و از دست رفتن تنوع زیستی و آلودگی برمیشمرند که به گفته آنها بحران هایی ناشی از «خودزنی بشر» است؛ یعنی عامل اصلی آنها مداخله بشر در طبیعت است.
نویسندگان هشدار میدهند این بحرانها «رفاه نسلهای کنونی و آینده را در معرض خطری غیرقابل قبول قرار میدهد.»
کارشناسان سازمان ملل هشدار میدهند که توسعه ناپایدار به سرعت در حال از بین بردن ظرفیت زمین برای تأمین رفاه بشری است و مینویسند: «نظامهای فعلی سیاسی و اقتصادی و مالی نمیتوانند منافع اساسی که از طبیعت میگیریم را به حساب آورند و مشوقهای لازم را برای مدیریت زیستبومها و سرمایه طبیعی به صورت خرمندانه به کار برند».
هرچند این رشد اقتصادی باعث شده رونق اقتصادی "متوسط" در جهان دو برابر شود، اما این افزایش رونق ابدا در همه جا برابر نبوده و در کشورهای ثروتمند جهان موسوم به «شمال جهانی» بسیار بیشتر از کشورهای فقیرتر موسوم به «جنوب جهانی» بوده است.
همین حالا ۱,۳ میلیارد تن در جهان فقیر هستند و ۷۰۰ میلیون تن گرسنه.
متخصصان سازمان ملل هشدار میدهند که اگر برای مقابله با بحران اقلیمی کاری صورت نگیرد، اهداف توسعه پایدار ملل متحد برای کاهش فقر و نابرابری و بی عدالتی و تبعیض و افزایش رفاه جوامع گوناگون دور از دست خواهد بود.
دولتها تا کنون برای اجرای تعهدات خود در معاهدات مربوط به حفظ تنوع زیستی و جلوگیری از فرسایش خاک و حفظ جنگلها و حتی تعهدات ذکرشده در توافقنامه پاریس کاری نکرده اند. تنها خبر خوب این است که لایه اوزون رو به ترمیم میرود اما دانشمندان هشدار میدهند که «کارهای بسیار زیادی برای کاهش آلودگی آب و هوا، مدیریت صحیح مواد شیمیایی و مدیریت امن پسماند و کاهش تولید آن باقی مانده».
بر اساس گزارشی که سال ۲۰۲۰ توسط صندوق جهانیحیاتوحش (WWF) منتشر شد، از سال ۱۹۷۰ تا کنون در میان ۲۰ هزار پستاندار، پرنده، دوزیست، خزنده و ماهی از گونههای مختلف به طور متوسط ۶۸ درصد کاهش جمعیت رخ داده است. این گزارش را گروهی از دانشمندان بینالمللی هر دو سال منتشر میکنند. در گزارش پیشین، کاهش جمعیت جانوران ۶۰ درصد بود.
پایگاه تحلیلی- خبری شعار سال، برگرفته از کانال تلگرامی جامعهشناسی