برخی مسئولان آمارهای اشتباه از تولید جوجه یکروزه ارائه میکنند، اما حداقل ۳۰ میلیون قطعه کمتر از نیاز تولید شده و منافذی در بازارگاه و قبل از آن وجود دارد که نهاده از بازار آزاد سر در میآورد و رانتهایی که تخم مرغ نطفهدار به دست تولید کننده واقعی نمیرسد. افزایش قیمت جوجه، گران بودن خوراک دام و تامین نشدن به موقع نیاز خوراک مرغدار و نیز عدم رعایت چارچوبهایی که خود دولت اعلام میکند ۴ دلیل اصلی گرانی مرغ در بازار است.
شعار سال: قیمت مرغ و تخم مرغ دوباره در بازار گران شد، هر کیلو مرغ در برخی مناطق از ۲۴۹۰۰ تومان به ۳۵۰۰۰ تومان افزایش یافته است و گفته میشود، اگر با این فرمان پیش رود تا سه ماه آینده قیمت این دو کالا که غذای فقرا است، به مرز فاجعه میرسد و بار سنگینی را روی دوش دولت سیزدهم خواهد گذاشت.
درباره همه این موضوعات از دلایل گرانی مرغ گرفته تا واردات اخیر تخم مرغ نطفه دار و مشکلاتی که تولید کنندگان در تامین نهاده دارند با پرویز فروغی دبیر کانون سراسری مرغداران گوشتی کشور گفت و گویی کردیم.
وی از کافی نبودن واردات تخم مرغ نطفه دار در عین حال از رانتی که در آن وجود دارد، گفت. همچنین از دستهای پشت پردهای که مرغ زنده را ۱۷۱۰۰ تومان از مرغدار میگیرند، اما به قیمت ۳۵ هزار تومان در بازار میفروشند و نیز از منافذی که در بازارگاه و قبل از بازارگاه در خوراک دام وارداتی دارد که باعث شکل گیری بازار سیاه نهاده شده است، سخن گفت.
این گفتگو را با هم میخوانیم:
اکنون قیمت مرغ در بازار افزایش یافته و تولید کنندگان میگویند عاملش گرانی جوجه یک روزه است، آیا چنین است؟
فروغی: آماری تولید جوجه یک روزه را از اسفند ماه ۱۲۰ میلیون قطعه اعلام کردند، اما واقعیت این است که بیش از ۹۰ تا ۹۵ میلیون قطعه جوجه ریزی نبود، اکنون تخم مرغ نطفه دار وارد میکنند که جواب بدهد یا نه نمیدانم.
چرا تولید جوجه یک روزه کم شد؟
فروغی: بی برنامگی دولت بود و به پیش بینیهای کارشناسان توجهی نکردند و بیش از اندازه به مرغ آرین وابسته شدند و از سوی دیگر نتوانستند جوجه اجداد هم وارد کنند.
آیا جوجه اجداد مرغ آرین هم باید وارد میکردند؟
فروغی: مرغ آرین که از سال ۷۰ آورده بودند نتوانسته بودند اصلاحاتی روی آن داشته باشند و همینطور رها شده بود، از سوی دیگر جوجه اجداد هم نتوانستند وارد کنند و به این دلیل کمبود در جوجه ریزی در کشور دیده میشود. جوجه آرین هم به اندازه کافی نیست و جوابگوی بازار نیست.
چند درصد جوجه اجداد وارداتی است؟
فروغی: به غیراز جوجه آرین همه اینها وارداتی است.
آیا توانستیم جوجه اجداد کافی وارد کنیم؟
فروغی: اکنون تخم مرغ نطفه دار وارد میکنند، اما خلا بازار آنقدر است که به این زودی و با این واردات جبران نخواهد شد.
چه میزان تخم مرغ نطفه دار وارد شده و نیاز بازار چقدر است؟
فروغی: شرکت پشتیبانی امور دام کشور گفته که ۲ میلیون تخم مرغ نطفه دار وارد کرده، اما بسیار کم است. کشور اگر ماهانه ۱۴۰ میلیون قطعه تولید جوجه داشته باشد، میتواند نیاز کشور را تامین کند که مسئولان گفتند ۱۱۰ میلیون قطعه تولید شده، اما بعید میدانم که بیش از ۱۰۰ میلیون قطعه تولید شده باشد که ۳۰ میلیون قطعه در ماه کمبود داریم و اینها با واردات اندک جبران نمیشود. این میزان کاهش جوجه ریزی معادل ۷۵ هزار تن گوشت مرغ است که در کشور تولید نشده است.
قیمت جوجه یک روزه چقدر است؟
فروغی: با واردات تخم مرغ نطفه دار به ۵.۵ تا ۶ هزار تومان کاهش یافته، اما به ۹ هزار تومان هم رسیده بود، من خودم جوجهریزی مرغداری را با قطعهای ۹ هزار تومان انجام دادم؛ که مصوب دولتی آن ۴۲۰۰ تومان بود.
آیا قیمت بالای جوجه یک روزه روی جوجه ریزی تاثیر گذاشته است؟
فروغی: صد در صد. اگر تولید مرغداری کم شده به این دلیل است که نتوانستهاند، جوجه ریزی کنند قبلا جوجه ریزی با ۴ هزار تومان بود که یک مرغداری ۲۰ هزار قطعهای ۸۰۰ میلیون میشد، اما الان یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان میشود، اما باید مرغ را به قیمت مصوب بفروشم و به این دلیل خیلیها پس زدند و جوجه ریزی نکردند.
چقدر جوجه ریزی در کشور کم شده است؟
فروغی: خیلی کم شده در منطقه ما در فیروزکوه تهران که ۲۲ مرغداری است شاید ۷ یا ۸ مرغداری بیشتر جوجه ریزی نکردند.
همه این مشکلات به خاطر عدم مدیریت است باید به هشدارهای کارشناسان توجه میکردند دقیقه ۹۰ نباید اقدام به واردات کنند لوازم یدکی که نیست، باید زودتر عملیاتی میکردند که به این مشکلات بر نخوریم.
داستانی که مرغداران دارند، این است چارچوبی که دولت به مرغداران اعلام میکند را رعایت نمیکند الان که جوجه را دو برابر نرخ مصوب مرغداران میگیرند و یا نهاده که چند ماه است نتوانسته اند دریافت کنند کسی پاسخی نمیدهد، اما بلافاصله میگویند که چرا قیمت مرغ به ۳۵ هزار تومان رسیده است دولت اگر جوجه یک روزه و نهاده و سایر هزینهها را به همان نرخی که خودش تصویب کرده در اختیار مرغدار بگذارد، آنها هم قطعا قیمت مرغ را رعایت خواهند کرد.
اگر بپرسم دلیل افزایش اخیر قیمت مرغ چه بوده جواب شما چیست؟
فروغی: افزایش قیمت جوجه، گران بودن خوراک دام و تامین نشدن به موقع نیاز خوراک مرغدار و نیز عدم رعایت چارچوبهایی که خود دولت اعلام میکند ۴ دلیل اصلی گرانی مرغ در بازار است. یعنی دولت نرخی را که خودش تعیین کرده رعایت نمیکند دولت گفته مرغ زنده را مرغدار ۱۷۱۰۰ تومان بفروشند، اما گفته جوجه یک روزه را ۴۲۰۰ تومان و سویا ۲۴۵۰ و ذرت ۱۵۰۰ تومان به مرغدار بدهند، اما جوجه دو برابر شده و ذرت طی دو مرحله به ۱۹۰۰ تومان افزایش یافته و سویا هم به ۳۴۰۰ تومان رسیده و کرایه هم دو برابر شده و واکسن هم آزاد شده است اینها هزینه مرغدار را بیشتر کرده است.
الان میگویند تا انتخابات حق ندارید قیمتهای را افزایش دهید، بنابراین مرغداری ها، چون میبینند ضرر میکنند جوجه نمیریزند.
وزارت جهاد کشاوری چقدر در این افزایش قیمتها دخیل است؟
فروغی: مشکل ما این است که نمیدانیم حیطه وظایف دو و وزارتخانه صمت و جهاد کشاورزی چطور است؟ تامین ارز را بانک مرکزی و تخصیص را وزارت صمت انجام میدهد و وزارت جهاد میگوید اگر اینها کارشان را انجام دهند من هم نهاده شما را میدهم.
بانک مرکزی میگوید ارز را اختصاص دادهام ببینید که چه شده است و واقعا ما گیر افتادیم نمیدانیم که چه کار کنیم قبلا همه اینها در اختیار وزارت جهاد بود ومی گفتیم نهاده را تحویل بدهید تا ما تولید کنیم، اما الان این پراکندگی وظایف ما را اسیر کرده است. الان ما را پاس میدهند نمیدانیم مقصر چه کسی است.
شما میگویید خوراک دام مورد نیاز مرغداری را تامین نمیکنند؟
فروغی:بله؛ الان مرغ مرغداری ما آماده تحویل است، اما وزارت جهاد میگوید تا یکماه دیگر نمیتوانم نهاده بدهم و مجبور شدم از بازار آزاد به دو برابر قیمت بخرم. من که مرغم باید به بازار برود نمیتوانم برای خوراک آن منتظر بمانم و مجبورم به هر قیمتی که شد بخرم الان این مرغ چطور به قیمت ۱۷۱۰۰ تومان بدهم.
نهاده را به چه قیمتی خریدی؟
فروغی: قیمت ذرت ۱۹۰۰ تومان است پولش هم واریز کردهام، اما میگوید که یک ماه دیگه تحویل میدهم، اما در این مدت مرغ دان میخواهد و مجبورم از بازار آزاد به هر قیمتی که بود خریداری کنم قیمتها معمولا تا ۵ برابر هم است.
این بازار آزاد خوراک از کجا تشکیل میشود؟ مگر قرار نبود که هر چی وارد میشود از طریق بازارگاه توزیع شود؟
فروغی: بله همینطور بود، اما شما بررسی کنید که اینها چند وقت نهاده تخصیص میدهند.
شما بگویید
فروغی: خیلی دیر آنقدر که مرغدار به خاطر نگرانی از بین رفتن مرغها مجبور است از بازار آزاد به چندین برابر قیمت بخرد.
چند درصد نهاده شما به نرخ دولتی تامین میشود؟
فروغی: همه را به نرخ دولتی میدهند، اما چون به موقع نمیدهند مجبوریم از بازار آزاد بگیریم و زمانی که خوراک بازارگاه را تحویل گرفتیم اگر بتوانیم نگه میداریم و اگر به خاطر نیاز به نقدینگی مجبور به فروش بودیم هر چه دلالان بخرند میفروشیم.
نگفتید این بازار آزاد از کجا شکل میگیرد مگر هر خوراکی وارد میشود به بازارگاه نمیآید؟
فروغی: خوراکی که بی موقع به مرغدار میدهند را مرغدار مجبور است به قیمت پایین به دلال بفروشد.
آیا گپهایی هم وجود دارد؟
فروغی: بله همین طور است هم بازارگاه و هم قبل از آن شکاف و فاصله دارد که خوراک به بازار آزاد وارد میشود.
قیمت بازارگاه چقدر است؟
فروغی: چندین برابر نرخ دولتی هر چقدر که تیغشان ببرد مثلا ذرت ۱۹۰۰ تومانی را تا چند برابر یعنی تا ۵ هزار تومان میفروشند. سویا هم همینطور.
وضعیت بازار مرغ بهتر میشود؟
اگر تخم مرغ نطفه دار که وارد میشود به موقع بیاید شاید بهتر شود، اما نکتهای که هست که امکان جوجه ریزی مناطق گرمسیر از بین رفته یعنی در استانهای گرم شرایط برای جوجه ریزی نیست از سوی دیگر هزینههای تولید هم به شدت رفته بالا.
آیا از این تخم مرغهای نطفه دار که وارد شده به جوجه هم تبدیل شده اند؟
فروغی: بله شرکت بازرگانی دولتی وارد کرده، اما مشکل این است که در آن رانت وجود دارد و فقط به زنجیرهها میدهند که تنها ۱۵ درصد تولید کشور را دارند.
مشکلی هم وجود دارد که خطای تخم مرغهای وارداتی هم بسیار است و پوچ زیاد دارد؟
فروغی: شاید همین طور باشد، اما استانداردش ۸۰ درصد است.
از کدام کشور وارد میکنند؟
فروغی: فعلا از ترکیه و از اروپا به دلیل مشکلات انتقال ارزی نمیتوانند، چون مثلا راس انگلیس که میخواهند بیاورند مجبور میشوند از کشورهای مختلفی وارد کنند.
چه میزان تخم مرغ نطفه دار وارد کردند؟
فروغی: به گفته شرکت بازرگانی دولتی ۲ میلیون تخم مرغ، اما میگویند که میخواهند تا ۲۰ میلیون قطعه بیاورند، اما فعلا خبری نیست.
این دو میلیون که رقمی نیست در برابر کسری ۳۰ میلیون قطعه
فروغی: دقیقا همین طور رقم بسیار کمی است.
برخی میگویند که دولت میتواند بازار مرغ و تخم مرغ را کنترل کند، اما عمدا نمیکند
فروغی: اینها غذای فقرا است، اما همین قدر میدانم که با پروتئین مردم نباید بازی کرد و ماهم واقعا نمیخواهیم گران باشد، اما هزینههای تولید مرغ بسیار بالاست و دولت فکری به حال مرغدار نمیند.
آیا سیاسی کاری در کار دولت است که بازار را کنترل نمیکنند؟
فروغی: نمیدانم، اما ما به عنوان کارشناس هزاران بار مشکلات را تاکید کردیم و نسبت به آینده هشدار دادیم، اما هیچ توجهی نکردند.
نظارت کجای این ماجرا است؟
فروغی: نظارت فقط بر بازار مرغ گوشتی است.
اگر بر مرغ گوشتی نظارت میکنند و اجازه نمیدهند که شما مرغ زنده را بیش از ۱۷۱۰۰ تومان بفروشید، پس این بازار ۳۵ هزار تومانی از کجا شکل میگیرد؟
فروغی: واقعا این سوال را از بخشهای نظارتی بپرسید. برای مرغدار مرتب نظارت دارند و برای خوراک که میگیرد و مرغی که تحویل میدهد هیچ خطایی نمیتواند بکند و نهایتا مجبور میکنند مرغ را به قیمت ۱۷۱۰۰ تومان بفروشد بنابراین سیستمهای نظارتی باید بگویند که قیمتهای ۳۵ هزار تومان از کجا میآید.
خب شما بگویید
فروغی: دلال بازی است این وسط از کشتارگاه گرفته تا توزیع صد جور واسطه وجود دارد ما همیشه به مردم گفتیم که ما مرغ زنده را ۱۷۱۰۰ میفروشیم، اما واقعا پس از ما اتفاقات زیادی میافتد و مسئله اینها است.
به این مرغ ۱۷۱۰۰ تومانی شما چه کسی نظارت میکند؟
فروغی: سیستمهای نظارتی از همان ابتدای جوجه ریزی یعنی چند تا است، تا نهادهای که تحویل میگیریم و بر اساس آن باید مرغ را به آنها تحویل دهیم.
اگر کسی این وسط ۲ تن به قیمت بالاتری از شما بخواهد میفروشید؟
فروغی: نمیتوانیم بفروشیم، چون وزارت جهاد آمارش را دارد و از ما طلب میکند. در سامانه ثبت شده و بر اساس وزن ۲.۵ کیلو به آنها باید گوشت بدهیم.
میگویید تلفات زیاد داشته بیماری گرفتند
فروغی: بله اگر وقتی صنعتی را دست کاری کنی ممکن است این کلک بازی و حقه بازی هم توش باشد.
شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از رادار اقتصاد، تاریخ انتشار: ۱۶خرداد ۱۴۰۰، کد خبر: radareghtesad.ir/۱۵۶۰۰