شعار سال: با آغاز دولت یازدهم، "حسن روحانی" در کسوت رئیس جمهور کشور، وعدههایی رنگینی به مردم داد که بازگویی و مرور آنها نه تنها سبب اطاله کلام میشود؛ بلکه به رغم حافظه کم رمق تاریخی جامعه ما، هنوز این وعدهها در ذهن قاطبه مردم ماندگار و جاوید هستند و نیازی به بازگویی ندارند؛ یکی از مهمترین این وعدهها معرفی دولت خود به عنوان دولتی محیط زیستی بود!
یکی از وعدههایی که حسن روحانی در کارزار انتخاباتی خود و پس از آن با آغاز دولت یازدهم بارها تکرار کرد، این بود که دولت وی دولتی زیست محیطی خواهد بود.
چرا که با آغاز دهه ۱۳۹۰ یکی از مهمترین دغدغههای اجتماعی مردم، در معضلات زیست محیطی جلوه گر شد که در رأس این معضلات خشک شدن حوضههای آبریز دریاچه ارومیه و مرگ پنجمین دریاچه بزرگ جهان بود. بارها در رسانهها پیرامون احیای این دریاچه بحث و فحص شد؛ بنابراین طبیعی بود که روحانی با آغاز دولتش با بزرگترین مخاطره زیست محیطی کشور، یعنی معضلات احیای دریاچه ارومیه سرشاخ شود، تا به گونهای با احیای این دریاچه توان و تدبیر خود را به رخ بکشد و لیاقت خود را به اثبات برساند؛ اما آنچه که در این راه مغفول ماند بی توجهی تام و تمام به نظرات کارشناسان حوزه محیط زیست بود؛ بنابراین نخستین مصوبه دولت روحانی پس از ورود او به پاستور، احیای دریاچه ارومیه بود. این دغدغه جدی در سال ۱۳۹۲ با تشکیل کارگروهی موسوم به "کارگروه نجات دریاچه ارومیه" پی گرفته شد که نشان از اهمیت موضوع میداد.

چند ماه بعد این کارگروه تحت عنوان "ستاد احیای دریاچه ارومیه" استحاله یافت و تغییر نام داد. اما مشکل بی توجهی به نظر کارشناسی تمام این تلاشها حکایت مشت به سندان کوبیدن شد؛ چرا که با گذشت ۸ سال و به رغم ۱۵ هزار میلیارد تومانی که تا کنون برای احیای این دریاچه هزینه شده، اما علائم حیات طبیعی از این دریاچه مشاهده نشده است!
اما میزان رقم اصلی که تا کنون در مجموع برای این هدف ناشدنی هزینه شده، همانند راز سر به مهری هیچ کس، بجز مسئولان دولت یازدهم و دوازدهم از آن خبری ندارند.
همین مسئله موجبات طرح تحقیق و تفحص از ستاد احیای دریاچه ارومیه را رقم زده که البته هنوز این طرح مراحل ابتدایی خود را طی میکند.
حرکت وارونه اقدامات زیست محیطی در همان ماههای آغازین دولت تا به جایی پیش رفت که ۱۱۸ استاد دانشگاه در نامهای به رییس جمهوری خواستار توجه بیشتر وی و دولتش به محیط زیست شدند.

چهرههای دانشگاهی در نامهای به حسن روحانی به این موضوع اشاره کردند که مدیران محیط زیست دولت یازدهم مرتکب اقدامات نسنجیدهای شده اند که از نظر علمی و حتی مدیریتی و منافع ملی به هیچ عنوان قابل دفاع نیست؛ به طوری که نظیر این اقدامات حتی در دولت احمدینژاد نیز سابقه نداشته است.
در این نامه همچنین به طور شفاف عنوان شد که در کمال تاسف در دولتهای یازدهم و دوازهم نه تنها شاهد حرکتی رو به جلو در حوزههای منابع طبیعی و محیط زیست نبوده ایم؛ بلکه دستاوردهایی را نیز از دست داده و به عقب برگشتهایم.
اقدامات نسنجیده دولت روحانی و معصومه ابتکار به عنوان معاون وی در حوزه محیط زیست، موجب استیصال استادان دانشگاه و جدایی آانان از کاروانی شد که در ابتدای دولت و قبل از انتخابات مبلغان اصلی روحانی بودند.حتی کار به جایی کشید که برخی از دست اندرکاران سازمان محیط زیست همچون دکتر اسماعیل کهرم مشاور معصومه ابتکار در کسوت رئیس سازمان محیط زیست نه تنها از این سازمان و دولت روحانی جدا شد، بلکه به عنوان یکی از اصلیترین منتقدان دولت و راهبردهای جدید مسئولان سازمان محیط زیست تبدیل شد.
وی در ابتدای دولت یازدهم رویکرد دولت یازدهم را محیط زیستی و دلسوزانه دانسته بود، اما با گذشت یک سال از عمر دولت نوپای روحانی و پس از نامه ۱۱۸ استاد دانشگاه عطای دولت روحانی را به لقایش بخشید و اکنون به منقدی دو آ تشه تبدیل شده است.
دکتر اسماعیل کهرم استاد دانشگاه و مشارو معصومه ابتکار، رئیس سابق سازمان محیط زیست در دولت یازدهم ؛ با بیان اینکه حسن روحانی از هر وعدهای برای برد ریاست جمهوری استفاده کرد و دست آخر در همه حوزهها هم ناکام ماند، گفت: یکی از حوزههایی که روحانی درسال ۹۲ بیشترین رأی را از آن حوزه اخذ کرد، حوزه علاقهمندان به محیط زیست بود.
نابودی محیط زیست کشور در دولت محیط زیستی روحانی این فعال محیط زیست در ادامه خاطر نشان کرد: روحانی بارها گفت که دولت و کابینه او، دولت محیط زیستی خواهد بود؛ در حالیکه در دولت او محیط زیست نابود شد و بجز دریاچه ارومیه بزرگترین بی توجهیها در دولت او به محیط زیست و فعالان این حوزه شد؛ چرا که قرار احیای این دریاچه با ارقامی نجومی بسته شد و سازمان محیط زیست به ویژه در دوره ریاست "عیسی کلانتری" تمام هم غمش را روی احیای دریاچهای گذاشت که تمام کارشناسان متفق القول بوده و هستند که احیای آن به رویه در پیش گرفته شده، غیر ممکن است.
آب کنونی دریاچه ارومیه دکوری و احیا دروغ است
وی در ادامه افزود: انتقال آب شیرین به دریاچهای که آب شور دارد، نشدنی است و اگر مردم میبینند که مقداری آب در سطح دریاچه جمع شده، آب حاصل از بارش باران است که در ظاهر تصور میشود دریاچه احیا شده، اما آیا آبزیان دریاچه ارومیه هم زاد و ولد میکنند و اکوسیستم آن به حیات طبیعی خود ادامه میدهد؟ پاسخ متاسفانه منفی است و آب کنونی دریاچه صرفا جنبه نمایشی و دکوری دارد.
"آب"؛ وجه المصالحه توافق دولتمردان

کهرم در بخش دیگری از سخنانش افزود: کلانتری تیشه به ریشه همین محیط زیست نیمه جان زد و در قبال امتیازی که روحانی برای احیای دریاچه ارومیه به کلانتری داد؛ او هم با طرح دولت مبنی بر انتقال آب خزر به سمنان زادگاه روحانی موافقت کرد و اجرای طرح را به اردکانیان وزیر نیرو دادند که همه چیز عادی و قانونی جلوه کند؛ یکی از دلایلی که بخاطر ان اردکانیان را به مجلس احضار کردند همین طرح بود. اینها دستشان در یک کاسه است و کلانتری خود را پشت سر وزیر نیرو پنهان کرده؛ میخواهم بگویم محیط زیست دکان است برای چنین افرادی.
چرخیدن ابتکار با هلی کوپتر وزارت نیرو روی دریاچه ارومیه
این استاد دانشگاه با تصریح بر این نکته که در احیای دریاچه ارومیه دولت روحانی کاری نکرد؛ تنها شانس آوردند و بارش باران و جمع شدن مقداری آب آبروی شان را خرید؛ ادامه داد: روحانی هشت سال پیش در جلسه اول کابینه خود در مورد محیط زیست حرف زد و بعد از ۳۷ روز که خانم ابتکار را به عنوان رئیس سازمان محیط زیست انتخاب کرد، این خانم با هلی کوپتر وزارت نیرو رفت روی دریاچه ارومیه چرخی زد و برگشت و اسمش را بازدید گذاشت.
وی اضافه کرد: حالا سوال این است که از آن بالا چه چیزی دید؟ کدام مشکل را لمس کرد. آنچه که از بالا دید در عکسها هم موجود بود. برای این دریاچه چه کارهای مفیدی انجام داده اند؟ چرا روشن و شفاف به مردم گزارش نمیدهند؟ در دوره کلانتری که وضع بدتر شد؛ تمام حوزههای دیگر مثل کوه و جنگل و حیات و حش رها شدند و محیط زیست تنها روی دریاچه ارومیه خلاصه شد که علت آن روشن و واضح است؟
سازمان محیط زیست به شیوه ساواک اداره میشود/ روابط عمومی محیط زیست نظر کارشناسان را سانسور میکند
وی در پاسخ به این سوال که آیا در حوزه احیای دریاچه ارومیه تا کنون از شما به عنوان یک کارشناس محیط زیست دعوتی به عمل آمده که به ارائه نظرکارشناسی بپردازید، گفت: به هیچ عنوان چنین اتفاقی نیفتاده. چون ما معتقد بودیم احیای دریاچه ارومیه با تخریب سایر رودها و چشمهها و حوضههای اّبریز غیر ممکن است و به نوعی این کار آب در هاون کوبیدن است.
کهرم تاکید کرد: در دوره کلانتری هیچ یک از کارشناسان حق اظهار نظر نداشتند؛ تنها اطلاع رسانی آنها این بود که اگر کارشناسان محیط زیست حرفی برای گفتن دارند، حرف شان را به روابط عمومی سازمان محیط زیست منتقل کنند؛ روابط عمومی هم سرخود حرف کارشناسان را فیلتر میکرد و میکند؛ اینها در محیط زیست نقش ساواک و رکن دو ارتش قبل از انقلاب را ایفا میکنند؛ من نمیدانم که این آدمها چطور میتوانند فراموش کنند که ایرانی هستند و در مقابل این آب و خاک باید وجدان داشته باشند؛ در این سازمان هرکس که رفته و نفر بعد آمده بدتر بوده و حلقه ارتباط را تنگتر کرده؛ آنوقت ادعا میکنند که دولت شان محیط زیستی است.
نابودی چند جوان خبرنگار بخاطر دریاچهای که آب باران در آن جمع شده؟

وی با اظهار تاسف از حادثه واژگونی اتوبوس حامل خبرنگاران گفت: گذشته از مرگ دو جوان غیرتمند خانم من شنیده ام که بسیاری از خبرنگاران بازمانده دچار تروما شده اند و همزمان با چند عارضه مثل شکستگی، کوفتگی و پاره شدگی عروق و مفاصل و عوارض روحی روانی درگیر هستند؛ حالا این سوال پیش میآید که به چه قیمتی؟ نابودی چند جوان خبرنگار بخاطر دریاچهای که آب باران در آن جمع شده؟ اگر دریاچه احیا شده بود که نیازی به اینهمه تبلیغ نداشت، خود مردم بزرگترین خبرنگاران هستند و سینه به سینه خبر احیاء را به هم منتقل میکردند.
مسئولان محیط زیست؛ بزرگترین مشکلات زیست محیطی کشورندکهرم در رابطه با کار ارزشمند خبرنگارانی که به ارومیه سفر کرده بودند گفت: اینها بچهها و جوانان ما بودند؛ این دختران جوان قربانی محیط زیست شدند و مابقی که سلامت خود را به بهای ناچیزی دادند تا از مشکلات محیط زیست بنویسند، بلکه مسئولان را آگاه کنند و بتوانند کاری برای آب و خاک خود انجام دهند؛ غافل از اینکه خود مسئولان بزرگترین مشکل محیط زیست هستند.
وی تصریح کرد: خیلی وقیحانه است که معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست در مقابل جامعه داغدار از مرگ دو خبرنگار بانو و ناکار شدن جمع زیادی از خبرنگاران بگوید، من چرا باید عذر خواهی کنم؟ مگر چه شده؟ وای به حال چنین مسئولی که فقط به صتدلی خود چسبیده و فکر میکند با یک عذرخواهی مقام او از او گرفته میشود.
آیا خبرنگاران ارزش کرایه یک اتوبوس استاندارد را نداشتند؟ این فعال محیط زیست در خاتمه اظهاراتش تصریح کرد: من خودم دانشجو بوده ام و بارها ما را به اردو میبرند، معمولا برای اینکه اردوها هزینه اضافه برای دانشگاه و یا هر ارگان دیگری در بر نداشته باشد، مسئولان همه کار میکنند. حالا این سوال مطرح است که با اینهمه بودجهای که برای احیای صوری دریاچه حیف و میل کرده اند، آیا خبرنگاران ارزش کرایه یک اتوبوس استاندارد را نداشتند؟ در حالیکه گزارش اکثر این خبرنگاران هر کدام برای دولت و سازمان محیط زیست یک برگ برنده بود. انگار باید چنین اتفاقاتی بیفتد و به رغم مرگ سنگین چند جوان مردم تازه ار اتفاقات پشت پرده با خبر شوند.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از شبکه اطلاع رسانی دانا، تاریخ انتشار: ۱۳ تیر ۱۴۰۰، کدخبر: ۱۷۴۸۴۲۰، www.dana.ir