شعار سال:با گذشت چندماه از فصل رسیدن مرکبات و کیوی، بازهم محصولات کشاورزی و حتی سیب زمینی ها نیز مورد قبول کشور میزبان قرار نمیگیرد و گویی سلامت محصولات مورد رضایت نیست و دلیل استفاده بیش از حد از سموم کشاورزی و یا سموم کشاورزی تایید نشده و در برخی خبرهای نیز استفاده از سموم چینی مورد نقد قرار گرفته است.

خبرهای مختلف درباره برگشت محصولات کشاورزی را باهم مرور کنیم:
 
کوروش سلجوقی کارشناس کشاورزی در پاسخ به این سؤال «روزنامه جوان» می‌گوید: «در حال حاضر کشاورزی ما با دو چالش مواجه است؛ یکی مصرف بی‌ضابطه کود‌های شیمیایی و دیگر سموم کشاورزی که رعایت نکردن استاندارد‌ها و ضوابط مصرف این دو ماده می‌تواند به کشاورزی ما ضربه زیادی بزند.»

وی با تأکید بر ناآگاهی کشاورزان از چگونگی مصرف درست کود‌های شیمیایی می‌افزاید: «نبود آموزش و اطلاعات برای کشاورزان موجب‌شده تا آن‌ها از تجارب همدیگر استفاده کنند و مثلاً برای زمینی از کود فسفات استفاده کنند که اصلاً نیازی به چنین کودی ندارد و این درست شبیه وقتی است که بدن ما نیازمند یک دارو‌ی ضروری است و موجب بهبود می‌شود، اما مصرف زیاد و غیر‌ضروری آن دارو کشنده است. در گیاهان نیز استفاده بی‌رویه از کود‌های شیمیایی موجب می‌شود محصولاتی با میزان بیش از اندازه مواد موجود در کود‌های شیمیایی استفاده شده به طور مثال فسفر، به محصولاتی بی‌خاصیت یا حتی مضر تبدیل شوند.»
 
ساکن‌برجی توضیح داد: «این به معنای آن نیست چون محصولات کشاورزی صادراتی بودند کشاورز از یک سموم خاص برای برخی از میوه‌ها استفاده کرده باشد و تنها چند محموله مشکل داشته باشد. بلکه غیر استاندارد بودن در کل محصولات کشاورزی تولید شده، وجود دارد. با توجه به مرجوع شدن محصولات کشاورزی کل محصولات زیر سوال رفته است. برای تمام محصولات از یک سموم استفاده شده بنابراین نمی‌شود تنها یک محموله را معدوم کرد چرا که در کشور همان کالاها مورد استفاده مردم قرار می‌گیرد. مسئولان در زمینه واردات سموم باید مراقبت می‌کردند. احتمالا برای واردات سموم در آن زمان رانتی استفاده شده و بعدها نیز این سموم به کشاورزان تحمیل شده است. در هر حال این سموم استاندارد لازم را نداشته است. برخی با اهمال‌کاری منافع ملی کشور را به خطر انداخته‌اند و مقصران باید تاوان این تخلفات را بدهند.
 
عضو هیات علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی به «آرمان ملی» می‌گوید: «زمانی‌که یک محصول خوراکی از کشور مقصد دیپورت و بازگردانده می‌شود، فقط بر اثر باقی‌مانده سموم و استفاده از فلزات سنگین در آن محصول نیست، در برخی از مواقع این برگشت خوردن به آن دلیل است که یکسری آفات و بیماری‌های گیاهی قرنطینه‌‌ای که در کشور مقصــد ممکن است وجود داشته باشد، دلیل این اتفاق باشد، هر چند که در کشور ما گواهی بهداشت برای محصولات صادراتی صادر می‌شود، اما هر کاری یک درصدی از خطا دارد و ممکن است یکی از این آفات و بیماری‌ها گیاهی به کشور مقصد برود و برای اینکه برای آنها خسارت اقتصادی در سیستم‌های تولید گیاهی یا جنگلی به‌وجود نیاید، محصول ایرانی را برگشت می‌زنند.»  ‎مسعود لطیفیان در ادامه گفته‌هایش به فرضیه دوم اشاره دارد و می‌افزاید: «باقی‌مانده مواد شیمیایی مصرفی یا فلزات سنگینی که در سموم شیمایی وجود دارد، خارج از استانداردهای کشور مقصد باشد و همین امر باعث بازگرداندن محصولات می‌شود.»    ‎استفاده از سموم بی‌کیفیت چینی  ‎اما در روزهای گذشته، صحبت‌هایی در رابطه با استفاده از سموم بی‌کیفیت چینی در محصولات ایرانی به وجود آمده است و این کارشناس موضوع مذکور را رد می‌کند و معتقد است: «اصلا این موضوع صحت ندارد و این امر شایعات فضای مجازی و برخی از کارشناسانی است که به دلایل خاص مطرح می‌کنند. سمومی که وارد کشور می‌شود در مراحل مختلف تحت کنترل کیفیت قرار می‌گیرد. یعنی در ابتدا کیفیت سنجی می‌شوند و اگر خارج از کیفیت‌ و استانداردهای اروپا یا FAO باشد، اصلا وارد کشور نمی‌شود. ما منکر این نیستیم که شرکت‌های بزرگ جهانی به دلیل تحریم‌ها، به ما محصول نمی‌دهند و ما مجبوریم که از کشورهای هند و چین و… سموم گیاهی بخریم، اما این امر دلیل نمی‌شود، که استانداردهای کیفیت سموم را نادیده بگیریم. تفاوت اینجاست که برخی از سموم که در محصولات ما استفاده می‌شود، در کشور مقصد مانند روسیه یا ترکمنستان و…، ثبت نشده یا اینکه حد مجاز سختگیرانه‌ای در استفاده از سموم داشته باشند. البته این ملاک نیست که ما استانداردهای تولید و امنیت غذایی را رعایت نکنیم.
 
شاهپور علایی‌مقدم، معاون وزیر جهادکشاورزی و رئیس سازمان حفظ نباتات کشوردر گفتگو با همشهری میگوید:سالانه ۱۲۰میلیون تن انواع محصولات زراعی، باغی، دام، طیور و شیلات در ایران تولید می‌شود که بخشی از آن صادر می‌شود. در نتیجه، در تولید محصولات کشاورزی، تازه‌کار نیستیم و از نحوه استفاده مناسب از سموم برای تولید این نوع محصولات اطلاع داریم.در مورد مرجوع‌شدن برخی محموله‌‌های صادراتی محصولات کشاورزی بزرگ‌نمایی می‌شود. از ابتدای امسال تا‌کنون ۴٫۵ میلیون تن محصولات مختلف کشاورزی به بازارهای هدف مانند کشورهای اوراسیا، عراق، امارات متحده عربی، افغانستان و… صادر شده است. اگر در زمینه کنترل دوره باقیمانده سموم یا مواد شیمیایی‌ روی محصولات کشاورزی‌ سوء‌مدیریتی وجود داشت، باید این موضوع در همه محصولاتی که صادر می‌شود، مشهود باشد.

در زمینه صادرات سیب‌زمینی به ازبکستان باید پرسید‌ مگر بسته‌بندی، بارگیری و صادرات این محصول را دولت یا سازمان حفظ نباتات انجام داده است.اگر در داخل هر گونی سیب‌زمینی بیش از پنج کیلو‌گرم خاک باشد، کشور مقصد به دو دلیل این محموله را مرجوع می‌کند، زیرا وجود پنج کیلوگرم خاک در گونی سیب‌زمینی جزئی از میانگین وزن محصول صادراتی محسوب می‌شود و کشور وارد‌کننده برای خاک پولی پرداخت نمی‌کند.دیگر اینکه اگر در هر گونی سیب‌زمینی بیش از دو تا پنج کیلوگرم خاک باشد، امکان انتقال برخی آفات و بیماری‌های خاکزی مانند «نماتود» به کشورهای وارد‌کننده وجود دارد.
 

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازپایگاه خبری شفقنا  ، تاریخ انتشار: 6 دی 1400، کدخبر: ، www.fa.shafaqna.com،1286485