شعار سال: حدود ۷ ماه از عمر دولت سیزدهم میگذرد و خرداد ماه امسال عمر مجلس یازدهم به ۲ سال میرسد. بر همین اساس از مجید انصاری درباره عملکرد اقتصادی قوه مجریه و قوه مقننه در طول این مدت سوال کردیم.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اگر چه معتقد است داوری کردن برای عملکرد دولت زود است، اما درباره عملکرد پارلمان میگوید: «مجلس هم به نوعی دچار روزمرگی است. متاسفانه آن گونه که شعار و وعده میدادند نتوانستند عمل کنند و ما چیز مثبتی را ندیدیم، البته آنها به حوزههایی ورود کردهاند، اما این حوزهها، حوزههای واقعی اقتصادی نیست، مجلس تا کنون نمره قبولی نگرفته است، چون زمان کافی را در اختیار داشته است.»
* آقای انصاری! شما به عملکرد اقتصادی دولت و مجلس چه نمرهای میدهید؟
هنوز نمیتوان به دولت داد چرا که حداقل باید یک سال بگذرد تا عملکرد اقتصادی دولت در کوتاه مدت خودش را نشان دهد. دولت تازه روی کار آمده است و طبیعتا ماههای اول بیشتر وقت دولت صرف استقرار، تغییر مدیران و مسائلی از این دست میشود و نمیشود انتظار داشت که کار اساسی در اقتصاد کرده باشند که آثار آن در همین چند ماه نمایان شده باشد؛ لذا حتی در سال تحصیلی دانشگاه، دبیرستان و دبستان هم باید یکسال بگذرد تا بشود نمرهای را داد اما، از حیث چینش تیم اقتصادی انتظار عموم مردم انتظار بیشتری بود.
انتظار بود کابینه قوی تری انتخاب شود /برای داوری کردن زود است
یعنی انتظار این بود که تیمی با سابقه، قدرت و انسجام بالاتری انتخاب میشدند، ولی باید در عمل دید که تیم اقتصادی موجود در یکی دو سال آینده عملکردشان چگونه خواهد بود. در عرصه اقتصاد کلان شاخصهای عمده تغییر چندانی نداشتند که بشود نمره قبولی یا نمره مطلوبی را داد.
البته تاکید میکنم که هنوز برای داوری زود است، اما ما همچنان تورم را خصوصا در اقلام اساسی مردم داریم که تورم چند مرحلهای سنگین داشته است مثل تورم در لبنیات، مواد پروتئینی و ... گرانی روند افزایشی داشته است و رکود هم همچنان ادامه دار است.
حمله به اوکراین صادرات نفت را افزایش داد، اما ...
البته، با توجه به تمهیدات دولت گذشته و تلاش دولت فعلی، صادرات نفت بیشتر شده و رشد اقتصادی مقداری مثبت شد. به خصوص بعد از حمله روسیه به اوکراین و گران شدن قیمت نفت، صادرات ما نیز افزایش پیدا کرده و یک رکورد تاریخی زد. با این حال، این رشد ناشی از ایجاد رونق در بخشهای مولد اقتصادی نیست و بیشتر تاثیرات بیرونی دارد.
به عملکرد اقتصادی دولت نمیتوان نمره داد
در کل باید منتظر ماند تا ببینیم مجموعه عملکرد اقتصادی دولت چه خواهد بود. از ناحیه بودجه تقنینی هم انتظار بیشتری میرفت. یعنی بودجه هم همچنان با کسریهای سنگین و منابع ناپایدار مواجه بود. همچنان بودجه ما نفت محور و فروش اوراق مشارکتی است، در مجموع تحول چشم گیری در لایحه بودجه به چشم نخورد و هزینههای عمومی خصوصا در بخش حقوق و دستمزد افزایش بسیاری داشته است. متاسفانه این مسئله در اواخر دولت قبل شروع شد و ادامه پیدا کرده است.
در مجموع من نمیتوانم به طور قاطع به دولت نمرهای را در عرصه اقتصاد دهم، ولی میتوانم به طور کلی بگویم که تحول مثبت چشم گیری را تا کنون شاهد نبودیم و امیدوار هستیم که بتوانند کار بهتری را انجام دهند.
اگر مذاکرات زودتر به نتیجه میرسید بر بازار ارز اثر میگذاشت
شاید اگر مذاکرات برجام زودتر به ثمر مینشست و همان توافقاتی که اواخر دولت آقای روحانی مذاکرات شده بود یا تیم جدید همانها را پی میگرفت و توافق به امضا رسیده بود قطعا در عرصه اقتصاد به خصوص روی بحث نرخ ارز و سکه و .. اثرات خودش را میگذاشت، اما ما خیلی شاهد تغییر مثبتی در این زمینهها نبودیم.
مجلس نمره قابل قبولی نگرفته است
* نمره شما به عملکرد اقتصادی مجلس چند است؟
مجلس هم به نوعی دچار روزمرگی است. متاسفانه آن گونه که شعار و وعده میدادند نتوانستند عمل کنند و ما چیز مثبتی را ندیدیم، البته آنها به حوزههایی ورود کردهاند، اما این حوزهها، حوزههای واقعی اقتصادی نیست، مجلس تا کنون نمره قبولی نگرفته است، چون زمان کافی را در اختیار داشته است.
اقتصاد ایران به شدت با برجام گره خورده است
* آقای انصاری، پیش بینی میکنید وضعیت بهتر شود یا با توجه به عملکرد تیم اقتصادی همچنان این مشکلات را خواهیم داشت یا ...
گرچه نوعا در سخنرانیها و بحثهای تریبونی گفته میشود که ما اقتصاد یا نان مردم را به برجام گره نزدیم، شاید این صحبت از باب دلگرم کردن مردم اشکال نداشته باشد، ولی حقیقت این است که ما چه بخواهیم و چه نخواهیم با کمال تاسف، اقتصاد ما به شدت به مسئله برجام و مسائل تحریمها گره خورده است.
اگر توافق شود، تحول خوبی در اقتصاد رقم میخورد
اگر انشاءالله تیم مذاکره کننده موفق شوند و توافق برجامی نهایی شود، من خیلی امیدوار هستم که تحول خوبی در سال آینده در اقتصاد شکل گیرد. متاسفانه سرمایه گذاری ما برای چند سال متوالی از نرخ استهلاک عقب افتاده است و این یک خطر بزرگ و یک فاجعه است. این به این معنی است که ما داریم از سرمایه و از دارایی میخوریم و به فرسایش اقتصادی گرفتار شدهایم و تنها راه افزایش سرمایه گذاری توسعه تعاملات اقتصادی ما با دنیا و منطقه و بازارهای جهانی و کاهش هزینههای سرباری ناشی از تحریمها است که متاسفانه فعلا گرفتار آن هستیم.
رقبای منطقهای از تحریم ایران سود میبرند
البته رقبای ما دارند در منطقه از این وضع سود میبرند، حتی کشورهایی که با ما تعامل دارند این وضع برایشان مطلوب است که با مانع تحریم هرجور خواستند با هر قیمتی که خواستند و هر چیزی که خواستند را به ما تحمیل کنند و بفروشند.
از این جهت من امیدوار هستم که برجام به سر و سامان برسد تا در پرتو آن تحرکی در امر تولید و اقتصاد واقعی کشور در بازار و واردات و صادرات و چه در فضای روانی اقتصاد کشور شکل بگیرد. به هر حال فضای روانی اقتصاد اگر به همین صورت بلاتکلیفی، تورم انتزاعی و امثال اینها باشد طبعا ما مشکلات را خواهیم داشت. ولی امیدواری من برای سال ۱۴۰۱ بیشتر هست.
دولت همراهی و همگامی که با مجلس و قوه قضاییه دارد و همچنین در رسانهها و نهادها کمتر مثل زمان آقای روحانی تحت فشار قرار میگیرد؛ لذا امیدوار هستم که انشاءالله اقتصاد ما سال ۱۴۰۱ بهتر از سال ۱۴۰۰ باشد.
مردم خیلی سختی میکشند
* آقای انصاری، بدترین و بهترین اتفاق اقتصادی سال ۱۴۰۰ از نظر شما چه بود؟
من خیلی این مسئله را احصاء نکردم، بدترین اتفاق تداوم گرانی و تورم بوده که مردم و جامعه را به شدت تحت فشار قرار داده است. حقیقتا اقشار ضعیف جامعه دارند خیلی سختی میکشند و این حادثه خوبی نیست که برای اقتصاد ما اتفاق افتاده است. فعلا اتفاق مثبت مهمی در عرصه اقتصاد به ذهن من نمیرسد، ولی شاید افزایش قیمت نفت و افزایش صادرات به هر حال در این شرایط سخت و دشوار اتفاق خوبی باشد.
شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از جماران، تاریخ انتشار: ۹ فروردین ۱۴۰۱، کد خبر: ۱۵۴۶۳۲۱، www.jamaran.news