- چاپ سیزدهم ترجمه عربی کتاب چهل حدیث امام خمینی(س)
- کشور را با کمیته امداد نمی توان اداره کرد، جلوی بی عرضه گی ها، اختلاس ها، باندبازی ها، نجومی ها و خیانت ها را بگیرید
- بررسی عمق تحولات در موقعیت زنان با نبوت پیامبر و منظومه فکری اسلام ،چرا الان اینقدر درگیریم؟
- ابوالفضل موسویان: اگر فردی «ادب گفتاری» ندارد نباید روی منبر برود
شنبه ۱۰ آبان ۱۴۰۴ - 2025 November 01 
واکنش امام و رهبری به تعاریف و مدح دیگران
کار مداح ،مدح کردن است. مدح کردن تنها توسط انسان معتقد صورت نپذیرفته و ممکن است توسط انسان های منافق هم اجرایی شود(با هدف نفوذ و ایجاد انحراف بواسطه سست کردن اراده ها). لذا صرف پرداختن به مدح و ثنا نمی تواند مورد توجه و تاکید قرار گرفته و توجه به سه موضوع علل و شیوه و حدود مدح ، بحث کنترل نفس انسانی و در نهایت واکنش فرد مورد مدح قرار گرفته به مدح های صورت پذیرفته ، اهمیت دارد.مدح و ثنا با تملق و چاپلوسی و تعارف و تظاهر با وجود ظاهر رفتاری یکسان، بشدت متفاوت بوده و تملق و چابلوسی ، از آسیب های فرهنگی- شخصیتی یک سازمان یا یک فرد محسوب می شود. بعد از دقت در سیره نبوی و علوی، امام خمینی و رهبر معظم انقلاب، نمونه های رفتاری و الگو های عملیاتی قابل استفاده جهت مدیریت در چنین موقعیت هایی را برای ما به یادگار گذاشته اند.
شعار سال: از قدیم با موضوعی بنام ثناگویی و مداحی و مرثیه سرایی و آسیبی بنام تملق و چاپلوسی (پاچه خواری امروزین در فارسی غیر رسمی) و در سطح پائین تر انها، تعارف و تظاهر سروکار داشتیم. از آنجا که تعریف از یک فرد ، می تواند اثرات خوشایندی بر او و دیگر افراد همگرا با او بگذارد، ثناگویی، مداحی و مرثیه سرایی ، از قدیم مورد توجه بوده است. اما در کنار اثرات مثبت و خوب این کار ، ملاحظات ، تحفظات و آسیب هایی چند نیز باید مورد توجه قرار گیرد. به گونه ای که اگر این حوزه وارد تملق . چاپلوسی و یا حتی تعارف و تظاهر شود، واقعا مصیبت های سنگینی را به بار می آورد.
تعریف زیاد از حد، می تواند فرد را دچار انحرافات نفسانی کند و یا بعنوان عاملی برای سواستفاده و نفوذ بواسطه سست کردن اراده های مدیران و حاکمان، باشد. لذا فرد مورد تعریف باید چارچوب هایی را برای خود و فردثناگوی بشکل مستقیم و غیرمستقیم تعیین نموده و هوشیاری خود را به رخ بکشد.
ایضا در خصوص مداحی و مرثیه نیز باید به این مهم توجه داشت. مدح(ستایش، ثناى به صفات نیک، توصیف به نیکخویى، مدحت) و مرثیه (مرده ستایى، عزادارى، شرح محامد و اوصاف مرده، چکامه‌اى که در عزاى از دست رفته‌اى سرایند، در عزاى کسى شعر سرودن، گریستن بر مرده و برشمردن و ذکر محاسن وى، سوگوارى، روضه، مراسم عزایى که به یاد شهیدان راه دین و بخصوص در ایام محرم و به یاد واقعه کربلا برپا کنند، اشعارى که در ذکر مصائب و شرح شهادت پیشوایان دین و بخصوص شهیدان کربلا سرایند و خوانند) چنانچه در چارچوب دینی و با هدف روشنگری انجام نشود، ارزش چندانی ندارد.کما اینکه می تواند در قالب آسیب هایی نظیر مناسک گرایی ، غلو و ایجاد انحراف دینی ، ایجاد حالت زدگی در مردم و دین گریزی و ....، ، نمود یابد. مداح، چنانچه خودش صاحب نفس سلیم نبوده و صرفا بواسطه شعر و صدای خود مشهور شده باشد، در حد یک آوازه خوان تنزل جایگاه داده و مورد نکوهش است.
واکنش امام خمینی و رهبرانقلاب نسبت به استفاده از الفاظ مخصوص ائمه اطهار(ع) درباره آنها بعنوان نوعی الگوی عملی برای ما ، قابل تاکید می باشد. در ادامه متن، نمونه ای از برخورد امام خمینی و رهبر معظم انقلاب در برابر تعاریف بعضا نابجا و غلوآمیز را مشاهده می کنید.
پست‌ترین حالت حاکمان: مدح و ثنا شنیدن!
با وجود آنکه مقام و منزلت امام معصوم، به خصوص امیر المؤمنین علیه السلام، والاتر از حد تصور و بیان بوده و حقّ ولایت گسترده اش، که تمام بندگان را به تعظیم واداشته، به هیچ صورت قابل ادا کردن نیست. اما، وقتی حضرت امیر المؤمنین علیه السلام به عنوان یک زمامدار جامعه در جایگاه حکومتی قرار می‌گیرد، به گونه‌ای خود را همسطح با مردم قرار می‌دهد که نمی‌توان میان بالادست و زیردست تفاوتی مشاهده کرد! در خطبه بسیار جالب و مهمی از امیر المؤمنین در مورد حقوق متقابل امام و مردم روایت شده، آمده است که پس از درخواست همکاری مردم در مسیر حق، فردی از میان مردم برخواست و پاسخ داد:
«شما امیر ما هستی و ما رعیّتت؛ با تو بود که خداوند عزّوجلّ ما را از ذلّت بیرون کرده و با عزّت توست که زنجیر [بیچارگی]را از گردن ما گشوده است. پس هرچه می‌خواهی اختیار نموده و دستور بده، که تو گوینده‌ای راست و فرمانروایی مسلّط هستی، و در هیچ کار سرپیچی از دستورت را روا نمی‌دانیم و هیچ علمی را با علمت همسان نمی‌سازیم».
پس امیر المؤمنین علیه السلام فرمود:
«هرگاه کسی عظمت خداوند در قلبش جای گرفت، هر آنچه غیر خدا در نظرش کوچک خواهد آمد... . به درستیکه از پست‌ترین حالات حاکمان اینست که در مورد آنان تصور تکبر و فخر فروشی شود؛ و من خوش نمی‌دارم که شما گمان کنید مدح و ثناء شنیدن را دوست دارم؛ و به حمد الهی چنین نیستم... . پس مرا با ستایش‌های زیبا، مدح نکنید تا از مسئولیت حقوق و وظایفی که بر گردنم هست و هنوز انجام آن تمام نشده، خارج شوم... . با من، آنگونه که با جبّاران و متکبران صحبت می‌شود، سخن مگویید؛ و همچون ملاحظه کردن از تندخویان، با من ملاحظه‌ای نداشته باشید؛ و با تعارف و تظاهر با من رفتار نکنید؛ و به من گمان نبرید که اگر حقّی به من گفته شود بر من سنگین خواهد آمد... پس هیچ گفتار حقّ و مشورت راستینی را از من دریغ مدارید، چه اینکه من هم تا خداوند کفایتم نکند به خودی خود ممکنست گرفتار خطا شوم؛ پس همگی ما تنها بندگانی مملوک خداوند هستیم...» (روضه کافی ۸/ ۳۵۵؛ نهج البلاغه خطبه ۲۰۷) .
با وجود آنکه مقام و منزلت امام معصوم، به خصوص امیر المؤمنین علیه السلام، والاتر از حد تصور و بیان بوده و حقّ ولایت گسترده اش، که تمام بندگان را به تعظیم واداشته، به هیچ صورت قابل ادا کردن نیست. اما، وقتی حضرت امیر المؤمنین علیه السلام به عنوان یک زمامدار جامعه در جایگاه حکومتی قرار می‌گیرد، به گونه‌ای خود را همسطح با مردم قرار می‌دهد که نمی‌توان میان بالادست و زیردست تفاوتی مشاهده کرد! در خطبه بسیار جالب و مهمی از امیر المؤمنین در مورد حقوق متقابل امام و مردم روایت شده، آمده است که پس از درخواست همکاری مردم در مسیر حق، فردی از میان مردم برخواست و پاسخ داد:
«شما امیر ما هستی و ما رعیّتت؛ با تو بود که خداوند عزّوجلّ ما را از ذلّت بیرون کرده و با عزّت توست که زنجیر [بیچارگی]را از گردن ما گشوده است. پس هرچه می‌خواهی اختیار نموده و دستور بده، که تو گوینده‌ای راست و فرمانروایی مسلّط هستی، و در هیچ کار سرپیچی از دستورت را روا نمی‌دانیم و هیچ علمی را با علمت همسان نمی‌سازیم».
پس امیر المؤمنین علیه السلام فرمود:
«هرگاه کسی عظمت خداوند در قلبش جای گرفت، هر آنچه غیر خدا در نظرش کوچک خواهد آمد... . به درستیکه از پست‌ترین حالات حاکمان اینست که در مورد آنان تصور تکبر و فخر فروشی شود؛ و من خوش نمی‌دارم که شما گمان کنید مدح و ثناء شنیدن را دوست دارم؛ و به حمد الهی چنین نیستم... . پس مرا با ستایش‌های زیبا، مدح نکنید تا از مسئولیت حقوق و وظایفی که بر گردنم هست و هنوز انجام آن تمام نشده، خارج شوم... . با من، آنگونه که با جبّاران و متکبران صحبت می‌شود، سخن مگویید؛ و همچون ملاحظه کردن از تندخویان، با من ملاحظه‌ای نداشته باشید؛ و با تعارف و تظاهر با من رفتار نکنید؛ و به من گمان نبرید که اگر حقّی به من گفته شود بر من سنگین خواهد آمد... پس هیچ گفتار حقّ و مشورت راستینی را از من دریغ مدارید، چه اینکه من هم تا خداوند کفایتم نکند به خودی خود ممکنست گرفتار خطا شوم؛ پس همگی ما تنها بندگانی مملوک خداوند هستیم...» (روضه کافی ۸/ ۳۵۵؛ نهج البلاغه خطبه ۲۰۷) .
اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال،برگرفته از منابع گوناگون
لینک کپی شد
برگزیده ها
ناشناس
۱۷:۱۶ - ۱۴۰۱/۱۰/۲۹
پاسخ
واقعا بعضی از مداح ها شور همه چیز رو درآوردن.