شعارسال: سیب زمینی که تا همین چند سال پیش یکی از ارزان‌ترین اقلام سبد غذایی خانوار‌ها بود، حالا به کالایی لوکس و گران‌قیمت تبدیل شده است. افزایش قیمتی که حتی وزیر جهاد کشاورزی را به واکنش واداشت. اما پاسخ او به این بحران، به جای ارائه یک راهکار مشخص، انداختن توپ گرانی به زمین نرخ ارز و وعده واردات بود. وی توضیح داد که با توجه به بالا رفتن نرخ ارز تجاری، صادرکنندگان انگیزه بیشتری برای صادرات پیدا کرده‌اند و همین مسأله فشار مضاعفی بر قیمت داخلی وارد کرده است.بررسی آمار ۱۰ ماهه گمرک گویای آن است که عراق بزرگ‌ترین مشتری سیب‌زمینی ایران بوده و در این مدت بیش از ۱۱۶ هزار تن از این محصول را دریافت کرده است. افغانستان با واردات ۵۲ هزار تن، امارات و ترکمنستان هرکدام با حدود ۵۰ هزار تن در رتبه‌های بعدی قرار دارند.در این میان، آذربایجان با واردات ۳۷ هزار تن، ازبکستان با ۶ هزار تن، کویت و عمان هرکدام با ۹ هزار تن، قطر با ۴ هزار تن و ترکیه با ۶۴۱ تن از دیگر مشتریان سیب‌زمینی ایران هستند. حتی روسیه و قزاقستان نیز سهمی، هرچند اندک، در این صادرات دارند. سوریه نیز با دریافت ۱۳۰۰ تن و گرجستان با ۲۳ تن، در لیست واردکنندگان این محصول قرار دارند.

با این حال، او تأکید کرد که این وضعیت در حال مدیریت است و قیمت‌ها به‌زودی کاهش خواهد یافت. وزیر کشاورزی گفته است: اگر این روند در روز‌های آتی هم ادامه داشته باشد ما مقدمات را فراهم کردیم که واردات سیب زمینی را انجام دهیم. وارداتی که بعد از دو هفته هنوز وضعیت مشخصی ندارد؟

تناقض زمانی آشکارتر می‌شود که همین مقام مسئول تصریح می‌کند "مطابق قانون نمی‌توانیم مانع صادرات شویم و در قیمت‌گذاری نیز منع قانونی داریم" (حداقل دو ماه قبل از ممنوعیت صادرات باید اعلام کنند)؛ این در حالی است که پیش‌تر، در اوایل آبان، برخی رسانه‌ها از صدور اطلاعیه‌ای توسط روابط عمومی وزارت جهاد کشاورزی خبر داده بودند که در آن اعلام شده بود صادرات سیب‌زمینی تا پایان سال ممنوع است. در چنین شرایطی این پرسش مطرح می‌شود که آیا سیاست‌گذاری‌ها در وزارتخانه دچار تناقض شده است؟ ۱۸ آذرماه، اکبر فتحی، معاون وزیر جهاد کشاورز ، با اطمینان وعده داده بود که طی ۱۰ روز آینده یعنی قبل از پایان آذرماه، قیمت سیب‌زمینی کاهش می‌یابد. وی تولید سالانه این محصول را حدود ۶ میلیون تن اعلام کرد و گفت که بخش عمده آن در داخل مصرف می‌شود و تنها میزان اندکی صادر می‌گردد. معاون وزیر در آن مقطع تاکید داشت: قیمت هر کیلوگرم سیب زمینی در میدان ۲۴ هزار تومان است که به‌تدریج این نرخ کاهشی خواهد شد! اما این پیش‌بینی نه‌تن‌ها تحقق نیافت، بلکه قیمت سیب زمینی طی بیش از یک ماه بیش از دو برابر شده است.

در دی ماه ۱۴۰۳ نیز برخی از انجمن‌های تخصصی اقدام به ارسال نامه هشدار به وزارتخانه درخصوص بی نظمی‌ها در صادرات سیب زمینی و افزایش افسارگسیخته قیمت‌ها نمودند که این نامه هم گویا مورد توجه وزیر قرار نگرفت.

نامه تولیدکنندگان

حالا که بیش از دو ماه از آن وعده گذشته، اکبر فتحی در گفت‌وگوی جدیدی با پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت کشاورزی، از صدور مجوز واردات ۵۰ هزار تن سیب‌زمینی از ۱۰ بهمن خبر داده و اعلام کرده که این محصول با قیمت ۲۷ تا ۲۸ هزار تومان به دست مصرف‌کنندگان خواهد رسید. اما او باز هم همان جمله آشنا را تکرار کرده: "امیدواریم بازار متعادل شود! "

نکته قابل‌تأمل اینجاست که وزیر جهاد کشاورزی دلیل افزایش قیمت را رشد صادرات می‌داند و در همان حال، راهکار را در واردات جست‌وجو می‌کند. این در حالی است که تأمین ارز برای کالا‌های اساسی خود به یکی از چالش‌های بانک مرکزی تبدیل شده است.

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون