شعارسال: بعد از کسب رتبه اول بخش ساختمان‌های عمومی جایزه معمار، ۱۴۰۰، در سال ۱۴۰۱ بود که مدرسه ابتدایی روستای "سیدبار جدگال" چابهار به علت معماری خاص خود (دفتر معماری: اداره معماری داز / معمار مسئول: آرش علی آبادی/تیم طراحی: مهسا حسینی، نازنین مجاهد /تاریخ: ۱۳۹۶-۱۳۹۹/مساحت زمین: ۱۱۰۰ مترمربع/مساحت زیربنا: ۴۸۰ مترمربع) مورد توجه قرار گرفته و نامزد جایزه بین‌المللی معماری آقاخان ۲۰۲۲ شد. جایزه جهانی معماری آقاخان بر روی شیوه‌های بومی، اسلامی و راهکرد‌های معماری سنتی و مدرن و تأثیر آن بر توسعه متمرکز بوده و هر سه سال یک‌بار از سوی بنیاد توسعه آقاخان به طرح‌های برتر ارائه می‌شود.
در سال ۱۴۰۱، در میان ۲۰ نامزد نهایی جایزه آقاخان ۲۰۲۲ که توسط هیات داوران مسابقه از میان ۴۶۳ اثر ارسالی از ۱۶ کشور انتخاب شده بودند، نام سه پروژه ایرانی از جمله «مدرسه جدگال» روستای "سیدبار" چابهار به چشم می‌خورد.

تیم معماری به سرپرستی آرش علی‌آبادی چندین ماه را برای مطالعه و بررسی سایت این پروژه اختصاص داده است. این مسئله نقطۀ پُررنگی در فرایند طراحی این پروژه است. این پروژه با تلاشی برای تغییر لایه‌های فکری و اجتماعی روستاییان، توانمندسازی زنان روستایی، ایجاد مشارکت عمومی و تبدیل آن به اهرمی برای ساخت مدرسه آغاز شد. سرانجام، با به چالش کشیدن مفهوم سیاسی و اجتماعی مرز (دیوار) میان ارادۀ آزاد و اجبار در حضور مدرسه – در جامعه‌ای که به‌طور سنتی تحت سلطۀ استبداد بوده است – توانست بر ذهنیت اکثریت روستاییان، که در ابتدا با ساخت دیوار مخالف بودند، غلبه کند و مدرسه را به مرکز محله و محل تجمع همۀ ساکنان تبدیل نماید. این پروژه به‌عنوان تمرینی برای تأثیرگذاری معماری در گذار به دموکراسی عمل کرده است.

با توجه به تعداد دانش‌آموزان نسبت به معلمان در این روستا و رعایت استاندارد‌های نوسازی مدارس، این مدرسه به چهار کلاس نیاز داشت. در طراحی کلاس‌ها، هر دو کلاس با اندازه‌های مختلف به یکدیگر متصل شدند. در بزرگ‌ترین گروه، فضایی میانی وجود دارد که به دانش‌آموزان کوچک‌تر امکان می‌دهد به کلاس بزرگ‌تر ملحق شوند و از آموزش یک معلم، که به دلیل محدودیت نیروی انسانی ضروری است، بهره‌مند شوند. همچنین این فضا فرصتی برای تعامل با دانش‌آموزان مقاطع بالاتر فراهم می‌کند.

فرم دایره‌ای حیاط مدرسه و نحوۀ قرارگیری کلاس‌ها بر اساس مفهوم محوری آموزش طراحی شده است، به معنای «یادگیری در کنار هم» بدون سیستم‌های سلسله‌مراتبی و به سبک دموکراتیک. چیدمان چرخشی کلاس‌ها و اتصال آن‌ها در گوشه‌ها، امکان جریان هوا بین کلاس‌ها را فراهم می‌کند و حیاط‌های کوچک فرعی برای انجام کار‌های گروهی و فعالیت‌های بیرونی ایجاد می‌کند.

در حال حاضر، این مدرسه علاوه‌بر عملکرد آموزشی، کاربرد‌های دیگری نیز دارد، از جمله به‌عنوان محل بازی کودکان در ایام تعطیل و شب‌ها، مکانی برای گردهمایی اهالی روستا و خانواده‌هایشان، فضایی برای تماشای گروهی فیلم و فوتبال، کتابخانه و اقامتگاه گردشگری. مدیریت و نگهداری مدرسه توسط تیمی از اهالی روستا و معلمان انجام می‌شود و بخشی از درآمد حاصل از بخش‌های گردشگری و سوزن‌دوزی صرف نگهداری آن می‌شود. به این ترتیب، مدرسه با مشارکت اهالی ساخته شده و در نهایت نیز توسط خود آن‌ها نگهداری می‌شود. این اقدامات حضور آنان را در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی روستا تقویت کرد و به دیده شدن زنان به‌عنوان افراد مؤثر در جامعه کمک نمود. این پروژه نشان‌دهنده تأثیر معماری بر ارتقاء کیفیت زندگی در مناطق محروم است

مدرسه جدگال، نمونه‌ای الهام‌بخش از طراحی معماری اجتماعی است که نیاز‌های واقعی مردم محلی را پاسخ داده و به‌عنوان الگویی موفق در پروژه‌های توسعۀ روستایی معرفی شده است. این مدرسه، نه‌تن‌ها فضایی برای آموزش، بلکه مکانی برای هم‌بستگی اجتماعی و فرهنگی است که روحیۀ خلاقیت و تعامل را در جامعه تقویت می‌کند.

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون