شعارسال: دکتر حمید علیزاده استاد روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی توضیحات جالبی با رویکرد روانشناسانه درباره ابتذال شر و بی حسی اخلاقی دارد که بی ارتباط با توجیه گری شهردار قزوین، بعد از ضرب و شتم اوباش گونه دستفروشان این شهر توسط کارکنان مقابله با سدمعبر نیست.

دکتر علیزاده در کانال تلگرامی خود (روانشناسی فردی آلفرد آدلر) می‌نویسد که: در روان‌شناسی، مفهوم «ابتذال شر (The Banality of Evil) که هانا آرنت (Hannah Arendt) آن را در جریان محاکمه آدولف آیشمن (یکی از مسئولان اصلی جنایت‌های آلمان نازی) مطرح کرد، مفهومی بسیار مهم و تأمل‌برانگیز است. آرنت برخلاف تصور عمومی که انتظار داشت با چهره‌ای شیطانی و پلید روبه‌رو شود، با یک کارمند اداری عادی، خشک، و بی‌تفکر مواجه شد. این مشاهده ها، او را به این نتیجه رساند که پلیدی و شر لزوماً از نفرت یا بدذاتی درونی برنمی‌خیزد، بلکه گاهی حاصل بی‌فکری، اطاعت کورکورانه، و ناتوانی در قضاوت اخلاقی است. آیشمن و افرادی مانند او مرتکب جنایات وحشتناک شدند نه به دلیل اینکه روان‌پریش بودند، بلکه، چون فکر نمی‌کردند. آنها به‌جای تحلیل پیامد‌های اخلاقی اعمال خود، تنها نقش «کارمند وظیفه‌شناس» را بازی می‌کردند.

افراد با تکرار عمل غیراخلاقی، حساسیت خود را نسبت به آن از دست می‌دهند. این پدیده در روان‌شناسی به نام بی حسی اخلاقی moral numbness شناخته می‌شود. فرد در ابتدا ممکن است ناراحت شود، اما با تکرار و عادی‌سازی، به جایی می‌رسد که کار‌های غیرانسانی برایش «عادی» می‌شود و زشتی عمل خود را درک نمی‌کند. دقیقا چیزی که آرنت آن را «ابتذال» نامید.

مفهوم «ابتذال شر» به همگان هشدار می‌دهد که انسان‌های عادی، بدون نیت شیطانی، می‌توانند رفتار‌های شیطانی و پلید از خود نشان دهند، اگر تفکر انتقادی، همدلی، و قضاوت اخلاقی را کنار بگذارند. از این رو، مسئولیت اخلاقی فردی باید همواره فعال باشد، حتی در سیستم‌هایی که اطاعت را ارزش می‌دانند. آیا کاری که می‌کنم با اصول اخلاقی و انسانی-معنوی سازگار است؟

مامور پلیس روی صورت دستفروش اسپری می‌زند. درگیری ماموران رفع سد معبر با دستفروش‌ها آغاز می‌شود. ضمن برخورد وحشیانه و اوباشگری، با چوب و چاقو به جان دستفروش می‌افتند.

شهردار قزوین الزاما باید پاسخ دهد که کدام قسمت فیلم تقطیع شده است؟ ستاد فرماندهی نیروی انتظامی باید بررسی کند که چرا مامور پلیس اجازه این درگیری را داده است؟ شهرداری باید پاسخ دهد که چرا ماموران سد معبر مجاز به حمله با چماق و چاقو هستند؟

عذرخواهی همراه استعفا، حداقل کاری است که شهردار قزوین (مهدی صباغی) باید انجام دهد.

توضیحات تکمیلی برای بهره برداری بیشتر از خبر:

این درگیری، عصر چهارشنبه ۵ شهریور ۱۴۰۴ در بلوار شهید سلیمانی قزوین رخ داد. چند نیروی اجرائیات شهرداری قزوین به منظور اجرای طرح ساماندهی دستفروشان، با تعدادی از فروشندگان سیار - میوه فروش- درگیر شده و با شدت گرفتن درگیری چهار مأمور دیگر نیز به صحنه اضافه شدند و برخورد فیزیکی شدیدی رخ داد. به دنبال انتشار فیلم این حادثه دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان قزوین از تشکیل پرونده قضایی برای حادثه درگیری مأموران شهرداری با دستفروشان در بلوار شهید سلیمانی خبر داد. بلافاصله پس از وقوع حادثه درگیری، پرونده‌ای نزد قاضی کشیک دادگستری تشکیل و دستورات قضایی لازم صادر شده و اقدامات اولیه از جمله جمع‌آوری دلایل، شناسایی متهمان، تحقیق از شهود و اخذ نظریه پزشکی قانونی در مدت کوتاهی انجام شد. تمامی متهمان پرونده به دادسرا اعزام شدند و با توجه به مدارک موجود، برخی از آنها بازداشت و برای برخی دیگر قرار تأمین صادر شده است. وفق ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها بویژه تبصره یک بند «۲» این ماده درگیری پیش آمده خارج از چهارچوب و مقررات بوده، بر همین اساس پرونده با قید فوریت برای آن تشکیل شد.

سردار منتظرالمهدی، سخنگوی فراجا در واکنش به حادثه‌ای که برای دستفروشان در قزوین رخ داد در صفحه شخصی خود در پیام‌رسان ایکس (توئیتر سابق) نوشت: «اقدام به ضرب و شتم توسط عده‌ای به ظاهر مجری قانون در قزوین برای پلیس غیرقابل قبول است. خاطیان با قید فوریت بازداشت شدند و پلیس همواره خواهان عدالت است.».

قاسم‌اللهیاری عضو شورای شهر قزوین نیز در جلسه علنی روز یکشنبه گذشته، با ابراز تأسف از برخورد زننده با دستفروشان گفت: «این قشر زحمتکش فرزندان همین خاکند و کارگری شرافتمندانه در شرایط سخت اقتصادی نباید جرم تلقی شود.» وی رفتار مأموران را تحقیرآمیز و دور از شأن انسانی دانست.

ولی چگینی، عضو دیگر شورا نیز با اشاره به پیشینه فرهنگی و تمدنی قزوین، گفت: «رفتار برخی مأموران شهرداری با هویت فرهنگی این شهر همخوانی ندارد. حتی در صورت تخلف شهروندان، برخورد باید در چهارچوب قانون و احترام باشد و مأموران اجرائیات حق برخورد فیزیکی ندارند و فقط باید موضوع را به مراجع قانونی منتقل کنند.».

علی فرمانی، عضو شورای شهر بعد از ظهر یکشنبه در جلسه شورای شهر قزوین با در دست داشتن چماق به کتک‌کاری ماموران اجرائیات شهرداری قزوین اعتراض کرد.

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون