شعارسال: رنگ های زیبا و دلفریبی که از گیاهان گرفته می شوند و به آن رنگرزی سنتی – گیاهی می گویند و در این میان استان فارس به دلیل مناطق متعددعشایر نشین و روسیایی خود که از گذشته های دور مواد اولیه دستبافت هایشان را با استفاده از این گیاهان رنگ می کردند از جمله مناطقی است که در آن رنگرزی سنتی از سابقه ای بسیار کهن برخوردار است .

فرش پازیریک که در آن از رنگ های زیبا و متعددی استفاده شده گواهی است روشن بر شناخت رنگ و بهره گیری هنرمندان و صنعتگران این خطه از گیاهان و مواد رنگده در رنگرزی .

هنرمندان و صنعتگران رنگرز با استفاده از قسمت های مختلفی همچون ریشه ، ساقه ، میوه و گل های درختان و گیاهانی چون اسپرک ، سماق ، پوست انار ، پوست بلوط ، زعفران ، خوشک ، گندل ، برگ مو ، پوست گردو ، جفت ، جاشیر ، روناس و ... که به وفور در استان می رویند مواد اولیه بافت را ( نخ های پشمی و پنبه ای ) رنگ می کنند .

البته با توجه به اینکه بیشتر این مواد رنگده از ثبات نسبتا ً کمی برخوردار هستند و در مقابل نور، شستشو و سایش چندان پایدار نمی باشند رنگرزان موادی دیگر به آنها اضافه می نمایند تا رنگ ها را تثبیت کنند ، موادی که در رنگرزی به آنها دندانه می گویند

دندانه نه تنها باعث افزایش واکنش بین الیاف و ماده رنگی می شود بلکه به تثبیت رنگ و یک نواختی آن در الیاف کمک می کند

زاج ها یا نمک های سولفات فلزات ) زاج سفید ، زاج سبز، زاج سرخ و زاج سیاه ( بهترین املاح در کنار اسیدهایی چون دوغ ، آهک ، کشک ، آب پنیر ، لیمو عمانی ، نشادر ، قره قروت و ... جهت دندانه می باشند .

دندانه ها به سه طریق در رنگرزی مورد استفاده قرار می گیرند .

1-اول رنگرزی سپس دندانه کردن .

2- ابتدا دندانه کردن سپس رنگرزی .

3- دندانه و رنگرزی هم زمان .

فراوانی و تنوع گیاهان رنگده و برخی از حشرات در استان فارس که بیشتر آنها در صحراها ، دشت ها و مناطق کوچ رو ایلات و عشایر هستند باعث شده که استان فارس از گذشته های بسیار دور یکی از مراکز مهم رنگرزی ایران پهناور باشد(وجود دستبافتهای عشایری و روستایی استان فارس در گذشته های دور مبین این ادعاست ) .

شاید به صراحت بتوان گفت که یکی از دلایل شهرت و محبوبیت دستبافت های استان فارس از دیرباز تا کنون در کنار بافت آن ، همین رنگ های گیاهی است که دختران و زنان هنرمند فارسی با آنها ایجاد نقوشی زیبا و دل انگیز می کنند.