شعار سال: لزوم به کار بستن تحلیل SWOT
آیا برای شما هم پیش آمده است، که به یک دلیل خاص، به یک رستوران علاقه پیدا کنید، اما بعد از مدتی، مسئولین رستوران، اصلیترین دلیل دلبستگی شما را حذف کنند؟
آیا تا به حال از رفتن به یک رستوران، به خاطر نداشتن پارکینگ، یا شلوغی بیش از حد منصرف شدهاید؟
آیا بعد از دست دادن یک فرصت استثنایی به خود گفتهاید: کاش حواسم را جمع کرده بودم؟
آیا تا امروز به خاطر عاملی پیشبینینشده، شکست خوردهاید؟
تحلیل SWOT برای بررسی همین سوالها است. لازم است بدانیم که بهترین ویژگی ما چیست و آنها را حفظ کنیم. بایدنقاط تاریک خود را شناسایی نکنیم، در غیر این صورت، ممکن است این نقاط رفتهرفته رشد کنند و تمام شرکت ما را فرا بگیرند. اگر فرصتهای مناسبرا از دست بدهیم، چطور میخواهیم سود بسازیم؟ اگر از تهدیدها غافل باشیم، شکست، اجتنابناپذیر خواهد بود.
مراقب خوبیهایت باش
حدود ده سال پیش با دوستانم در یک کافه جمع میشدیم و ساعات خوبی را سپری میکردیم. قهوههای این کافه خوب نبود، قیمتهای گرانی داشت و از دانشگاه ما دور بود. اما همه ما عاشق این کافه بودیم. چون به جای میز و صندلیهای معمولی، در این کافه از مبلمان خانگی استفاده میکردند.
هر تکه از کافه به یک خانه کوچک و گرم شباهت داشت، با مبلهایی راحت، میز پذیرایی مناسب و کتابخانهای با کتابهایی عالی.
آخرین باری که به این کافه رفتیم، میز و صندلی چوبی، جای مبل مخملی را گرفته بود. قهوه بهتر و ارزانتر شده بود. اما کافه، دیگر کافه محبوب ما نبود. چند روز پیش دوباره از مقابل این کافه رد شدم. کافه سالهای دانشجویی ما، به بستنیفروشی تبدیل شده بود.
نکته مهم این است که حتی ما، تا قبل از عوض شدن مبلمان، نمیدانستیم چرا اینقدر کافه را دوست داریم.
خوبیهایت را بشناس
خوبی، مهمترین سرمایهگذاری زندگی است.
تردیدی نیست که این سرمایهگذاری، کمترین ریسک و بالاترین سود ممکن را دارد. مشکل
این است که در مورد معنای خوبی، تردیدهای زیادی وجود دارد.
در تحلیل SWOT قرار
است با پاسخ دادن به این سوالات، خوبیهای خود را بشناسید:
توجه کنید که مواردی مانند «محصول باکیفیت»، «کارمندهایی ماهر» و یا «پرهیز از فساد مالی»، نقاط قوت محسوب نمیشوند. بلکه مواردی از این دست، الزام داشتن یک کسبوکار موفق هستند.
بررسی موردی نقاط قوت
امیر، دانشجوی فوقلیسانس برق در دانشگاه تهران است و همسرش سارا، دانشجوی دکتری ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی. آنها یک مجله در مورد فناوری دارند. مجله آنها آنلاین است، اما بارها وسوسه شدهاند که نسخه چاپی هم داشته باشند. نقاط قوت آنها چیست؟
رسانه آنلاین را میشود به طور مداوم بهروز کرد. مجله آنها فقط به نوشته و عکس محدود نیست و قابلیتیهای دیگری هم دارد. امیر، اطلاعات فنی زیادی دارد و میتواند ویژگی گجتها را با بیانی علمی، تشریح کند. سارا به زبان فارسی مسلط است و مجله آنها زبانی ساده و درست دارد. آنها به اساتید دانشگاه تهران و علامه دسترسی دارند و میتوانند با آنها گفتوگو کنند. برای آنها کتابخانه دانشگاه نیز منبع مهمی است.
مراقب بدیهایت هم باش
یکی از بدترین پیتزافروشیهای تمام
تاریخ، کنار شرکت ما بود. به خاطر قیمت ارزان، این رستوران همیشه شلوغ بود. چند
باری هم پیشآمده بود که گذر ما به این رستوران بیفتد. و البته هر بار به اتفاق،
پشت دستمان را داغ کردیم که کلاهمان هم اگر افتاد، برای برداشتنش به اینجا
برنگردیم.
در کنار همین پیتزافروشی، یک رستوران شیک ایتالیایی بود که همه چیزش دو
برابر گرانتر بود. یکبار از سر ناچاری رفتیم آنجا و متوجه شدیم پیتزاهای این
رستوران آنقدر بزرگ هستند، که دو نفر به سختی میتواند آن را تمام کنند. هرگز در
زندگیام پیتزایی به این خوبی نخورده بودم. با این ابعاد، قیمت بهترین پیتزای عمر
ما، ارزانتر از بدترین پیتزای تمام تاریخ در میآمد.
ما از پیتزا لذت میبردیم، اما رستوران از خلوتی آنجا رنج میکشید. آنها مدام دکورشان را بهتر و بهتر میکردند تا مشتریهای بیشتری را جذب کنند. ما از این تغییرات خوشمان میآمد. اما از بیرون، رستوران اعیانیتر، گرانتر و به دنبال آن ترسناکتر از قبل به نظر میرسید. آنها خبر نداشتند که با بهتر کردن دکوراسیون خود، نقطهضعفشان را تقویت میکردند. حالا، دل همه ما برای آن پیتزاها تنگ شده است. پیتزایی که دیگر وجود ندارد.
بدیهایت را بشناس
شناسایی نقاط ضعف کار دشواری است. کمتر کسی از بدیهای خود خبر دارد. با پاسخ دادن به این پرسشها میشود تا حدی به درک درستی از بدیها و ضعفها نزدیک شد:
بررسی موردی نقاط ضعف
امیر و سارا وقت زیادی را در کلاس درس میگذارند. به همین دلیل سایتشان، مدام بهروز نمیشود. آنها نمیتوانند به نمایشگاهها و مراسم معرفی محصولات جدید در خارج از کشور بروند. به همین دلیل بیشتر مطالبشان ترجمه است، یا از محصولاتی مینویسند که تا به حال آنها را از نزدیک ندیدهاند. آنها گرافیست و برنامهنویس خوب ندارند. ارتباطات آنها برای گرفتن اسپانسر و تبلیغ کافی نیست.
فرصتها را دریاب
شرکت مایکروسافت در سال ۱۹۹۸ تصمیم گرفت، اولین دانشنامه دیجیتال دنیا را درست کند. بهترین دانشمندان و نویسندهها با حقوق عالی استخدام شدند. مایکروسافت برای دانشنامه انکارتا (Microsoft Encarta) تبلیغات زیادی کرد. همه چیز آماده بود تا انکارتا پروژهای موفق باشد.
یک شرکت گمنام، به نام ویکیپدیا نیز پروژه دانشنامه دیجیتال خود را آغاز کرد. آنها پول کافی نداشتند. قرار بود مردم عادی این دانشنامه را بنویسند، نه دانشمندان. این مردم حقوق نمیگرفتند و ساعت کاری مشخصی نداشتند. برخلاف ویراستارهای حرفهای انکارتا، در ویکیپدیا قرار بود مردم بر کار خودشان نظارت کنند. تبلیغاتی وجود نداشت و شرکتی به بزرگی مایکروسافت از آنها حمایت نمیکرد.
اما این ویکیپدیا بود که توانست به معروفترین دانشنامه جهان تبدیل شود. در ویکیپدیا آمده است: «انکارتا یک دانشنامه دیجیتال بود، که مایکروسافت آن را منتشر میکرد.» انکارتا، دیگر وجود ندارد. مایکروسافت فرصت دیجیتال را به خوبی شناخت. اما ویکیپدیا فرصت فضای آنلاین را کشف کرد.
فرصتهایت را بشناس
اگر فرصتها واضح بودند، شناسایی آنها هیچ ارزشی نداشت. توانایی تشخیص فرصت، یکی از مهمترین و سختترین کارهای مدیریتی است.
بررسی موردی فرصتها
فرض کنید قرار باشد که دولت از کسبوکارهای آنلاین حمایت کند. یا اپل تصمیم بگیرد که در ایران نمایندگی رسمی داشته باشد. ممکن است سرعت اینترنت بیشتر شود. یا قیمت کاغذ بالا برود. شاید شرکتهای بزرگ، مثل سامسونگ، بخواهند در ایران نیز مراسم معرفی محصول برگزار کنند. تمامی این موارد برای مجله امیر و سارا فرصت ایجاد میکنند.
تهدیدها را هم دریاب
ده سال پیش، نوکیا غول بیرقیب صنعت موبایل بود. مدلهای N91، N95، E61، ۶۲۸۰ و ۶۶۰۰ با اختلاف بهترینهای بازار بودند. سونیاریکسون، موتورولا و بلکبری، از رقبای جدی این شرکت به حساب میآمدند. تنها چند ماه بعد، آیفون به بازار آمد. سامسونگ و اچتیسی به سرعت موقعیت را کشف کردند و وارد بازی شدند. نوکیا سیستمعامل سیمبین را توسعه داد. اما سرعت رشد اندروید و آیاواس قابل تصور نبود. همه منتظر بودند که نوکیا از سیستمعامل اندروید استفاده کنند. نوکیا اما تهدید تلفنهای هوشمند را جدی نگرفت، و نابود شد.
تهدیدهایت را بشناس
اگر تهدیدها را به خوبی بشناسیم، میتوانیم با تغییراتی کوچک، آنها را به فهرست فرصتها ببریم. به تعبیری تهدید، فرصتی است که دیده نشده است. بازار تلفن هوشمند و سیستمعامل اندروید، میتوانست بزرگترین فرصت برای برند دوستداشتنی نوکیا باشد. بهترین پیتزافروشی دنیا، میتوانست از مشتریهای زیاد و کیفیت بد رستوران کناریاش به خوبی استفاده کند. بزرگترین تهدید برای چین، جمعیت بالای این کشور بود.
تهدید، فرصتی است که دیده نشده است.
در تحلیل SWOT از خود میپرسیم:
بررسی موردی تهدیدها
گوگل ترنزیلت، به سرعت در حال پیشرفت است. برنامه گوگل این است که هر محتوای نوشتاری را به زبان مادری شما برگرداند. فرقی نمیکند که مقاله به زبان ژاپنی باشد یا روسی. شما میتوانید از هر صفحهای به راحتی استفاده کنید. اگر این طرح عملی شود، کسبوکار امیر و سارا دیگر محلی نخواهد بود و باید خود را برای یک رقابت جهانی آماده کنند. آنها پنج میلیون تومان بدهی دارند و طلب ۱۶ میلیون تومانیشان به زودی وصول نخواهد شد. به تازگی یک شرکت بزرگ و معروف، مجله آنلاینی در مورد فناوری منتشر کرده است.
نکاتی برای SWOT
رسیدن به شناختی درست از خوبیها و بدیهای درونی (در شرکت)، و خوبیها و بدیهای بیرونی (در بازار)، خیلی ارزشمند است. اما شاید برشمردن نکات خوب یا بد، ساده نباشد. لازم است برای شناختن شرکت خود، وقت بگذاریم.
مواردی که فهرست میکنید باید دقیق، قابل بررسی و در صورت امکان قابل اندازهگیری باشند. موردهای کلی و شاعرانه دردی را دوا نخواهند کرد. عبارت «توانایی ۱۰ تومان ارزانتر خریدن هر تن آهن» یک مزیت تجاری است. «صداقت و اخلاق» جایی در فهرست مزیتها ندارد. هیچکس خود را «دروغگو و بداخلاق» نمیداند. SWOT،تحلیلی دقیق است. لازم است در نهایت صداقت، شهامت و دقت خوبیها و بدیهای خود را فهرست کنیم.
بعضی از تهدیدها در اولویت هستند. در حالی که لازم نیست به برخی دیگر توجه شود. با کمک ابزار FMEA اولویتهای خود را تعیین کنید. همچنین به کمک این ابزار میتوانید برای نقاط قوت، نقاط ضعف، تهدیدها و فرصتها سندسازی کنید. به این شکل در آینده مطالعه اسناد خیلی راحتتر خواهد شد.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از وبسایت تجارت نیوز، تاریخ 13 دی 96، کد مطلب: 134932: www.tejaratnews.com