شیخ «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر در ماه می بنا به دعوت «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا به واشنگتن سفر خواهد کرد. هم زمان «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان و «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی نیز به آمریکا سفر می کنند و قرار است نشستی میان آنها در کمپ دیوید برگزار شود.

پیشتر «رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده بود که پیامدهای منفی بحران منطقه خلیج فارس تنها به کشورهای عربی منحصر نشده و آمریکا را نیز دربرگرفته است.

لازم به ذکر است که چهار کشور عربستان، امارات، بحرین و مصر، از چند ماه گذشته قطر را به حمایت از تروریسم متهم کرده و روابط دیپلماتیک خود را با این کشور به کلی قطع کرده‌اند.

در این راستا گفتگویی با پروفسور «شیرین هانتر» متفکر ایرانی– آمریکایی و استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام شده که در ادامه می آید.

قرار است  نشستی با حضور امیر قطر، ولیعهد عربستان و ولیعهد امارات در ماه می در آمریکا در خصوص بحران قطر برگزار شود. آیا این نشست به معنای رفع مشکلات میان این کشورها با قطر است؟

صرفا برگزاری یک نشست ، به معنای حل مسائل قطر با عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیست. مسائل عربستان سعودی و امارات با قطر دلایل زیادی دارد. یکی از مهمترین دلایل این است که قطر متمایل به پیگیری سیاست خارجی مستقل خود بوده که ممکن است با سیاست خارجی عربستان و امارات متفاوت باشد.

قطر همچنین نمی خواهد نسبت به عربستان نقش ثانوی داشته و هر گونه تسلط عربستان بر خود را رد می کند. این بدان معناست که برای اینکه نشست موفقیت آمیز باشد عربستان و امارات باید در برخی زمینه ها سازش نموده و به قطر اجازه دهند به طور مستقل فعالیت کند.

با این وجود مشارکت امریکا ممکن است باعث شود طرفین قادر شوند زمینه های لازم برای سازش با یکدیگر را فراهم کنند. مسئله اینجاست که طرف ضعیف تر ممکن است سازش بیشتری داشته باشد. این مورد تا حد زیادی به امریکا بستگی دارد. اگر امریکا همچنان به حمایت بدون قید و شرط از  عربستان ادامه دهد برای قطر نشست بسیار سخت خواهد بود. بنابراین امریکا ممکن است قطر را به پذیرش شرایط عربستان وادار نماید.

«رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده بود که پیامدهای منفی بحران منطقه خلیج فارس تنها به کشورهای عربی منحصر نشده و آمریکا را نیز دربرگرفته است. آمریکا چه ضرری از این بحران می بیند؟

نگرانی اصلی امریکا این است که بحران قطر و پیامدهای آن باعث جدایی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از یکدیگر شده و در نتیجه سیاست انزوای ایران تضعیف شود. موضوع قطر همچنین تنش هایی را در روابط بین عربستان و ترکیه ایجاد نموده که این مهم باعث آسیب به منافع امریکا در منطقه شده است.

«محمد بن عبدالرحمان آل ثانی» وزیر امور خارجه قطر گفت که قطر آماده شرکت در این نشست هست. اما تصریح کرده که دوحه حاضر نیست به شرایط اعلام شده تن دهد و خواستار حل بحران بر اساس برابری میان کشورها شده است. با این وجود آیا بحران قطر قابل حل هست؟

قطر نمی تواند دعوت نامه امریکا را رد کند، بنابراین در این نشست شرکت خواهد کرد. پیش بینی اینکه آیا قطر می تواند به اهداف خود در این نشست از جمله تعهد عربستان و امارات به برخورد محترمانه با قطر دست یابد یا خیر بسیار سخت است. این موضوع نیز تا حد زیادی به نگرش امریکایی ها بستگی دارد.

امیدواریم واشنگتن بتواند ریاض و ابوظبی را تحت فشار قرار داده تا موضع خود نسبت به قطر را تعدیل کنند. با توجه به این واقعیت که امریکا روی کمک عربستان جهت حل برخی مسائل خاورمیانه از جمله تعارض فلسطین-اسرائیل حساب می کند،  بسیار بعید است که در این مورد عربستان را بیش از حد تحت فشار قرار دهد. به احتمال زیاد امریکا تلاش خواهد کرد تا قطر را به انعطاف بیشتر وادار نماید.

قطر ممکن است در خصوص کدام یک از شروط ۱۳ گانه اعلام شده از سوی عربستان و همپیمانانش کوتاه بیاید؟

قطر در حال حاضر عملا برخی از این شرایط را پذیرفته است از جمله متوقف کردن کمک به گروههای تروریستی مرتبط با اخوان المسلمین و برخی گروههای دیگر در سوریه. من فکر می کنم بیشترین فشار به قطر اعمال می شود تا روابط خود با ایران را کاهش داده و سیاست هایش در منطقه را با سیاست های عربستان و امارات هم تراز کند.

مسائلی مانند بسته شدن الجزیره موضوعات ثانویه هستند هر چند سعودیها می خواهند این شبکه هیچ برنامه ضد سعودی را منتشر نکند. در تحلیل نهایی باید گفت که موفقیت اجلاس به مهارت دیپلماسی امریکا و تمایل آن به تحت فشار قرار دادن طرفین به جای حمایت از عربستان بستگی دارد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار 13 بهمن 96، کد خبر:4216908 ، www.mehrnews.com