شعارسال : امروز افرادی که در کشورهای ثروتمند به مراکز مراقبت‌های بهداشتی مراجعه می‌کنند به خوبی می‌دانند که قرار است با چه چیزی مواجه شوند: آزمایش‌های بی‌پایان، پزشکان فوق متخصص، اصطلاحات ثقیل پزشکی، هزینه‌های کمرشکن و مهم‌تر از همه انتظارهای طولانی. بنابراین جای تعجب ندارد که آنها را بیمار بخوانیم.

البته بخشی از این انتظارات و تحمل کردن‌ها در چنین شرایطی ضروری است؛ چراکه عمدتا مسائل مربوط به بهداشت، سلامت و پزشکی امری پیچیده و مستلزم توجه و مراقبت‌های ویژه است. با این وجود، سرخوردگی و ناامیدی در میان بیماران بسیاری دیده می‌شود.

سه شرکت بزرگ آمریکایی یعنی آمازون (Amazon)، برکشایر هاتاوی (Berkshire Hathaway) و جی‌پی‌مورگن چیس (JP Morgan Chase) به تازگی اقدام به تاسیس شرکتی کردند که قرار است خدمات بهداشتی-درمانیِ ارزان‌تر و بهتری را در اختیار کارکنانشان قرار دهند و دسترسی آنها به داده‌های پزشکی خود را ممکن سازند.

یک مشکل اساسی در سیستم امروزی این است که بیمارانْ فاقد دانش و کنترل در مورد امراض خود هستند.

دسترسی به داده‌های پزشکی قطعا می‌تواند راه‌حلی مناسب برای هر دو مشکل باشد.

اینترنت در حال حاضر بیماران را قادر می‌سازد تا در صورت نیاز در هر زمان و مکانی به مشاوره آنلاین دسترسی داشته باشند.

بیماران قادرند بدون مراجعه به پزشک، آزمایش خون و سلسله مراتب توالی ژنوم، خود را تجزیه و تحلیل کنند. آنها همچنین می‌توانند به شناسایی باکتری‌ها و علائم عفونت روده خود بپردازند.

با این حال، ایجاد تغییراتی چنین رادیکال در سیستم پزشکی، مستلزم تغییراتی بزرگ‌تر است. مثلا میزان اهمیت باید از ارائه‌دهندگان خدمات پزشکی به بیماران و از پزشکان به داده‌ها تغییر کند.

اگرچه چنین تغییراتی به تدریج در حال وقوع است. تکنولوژی‌هایی همانند موبایل‌های هوشمند به کاربران این امکان را می‌دهد تا سلامت خود را کنترل کنند.

حال اگر، عناصری چون دسترسی به سوابق پزشکی و توانایی برای به اشتراک گذاشتن این اطلاعات با کسانی که به آنها اعتماد دارید فراهم شود، میزان کنترل به مراتب افزایش می‌یابد.

به این ترتیب، بیمار قادر خواهد بود تا ناکارآمدی را در امر درمان خود کاهش دهد و همچنین اطلاعات را برای آموزش الگوریتم‌های پزشکی فراهم آورد.

در نهایت کاربر می‎تواند به نحو بهتری از خود و اطرافیانش مراقبت کند.

پزشک خودتان باشید

دسترسی به داده‌های پزشکی، خود به تنهایی موجب بروز انقلاب در سیستم پزشکی نمی‌شود. اما این جریان می‌تواند منجر به روش‌هایی در پزشکی شود که نتایج مثبتی را به دنبال داشته باشد.

یکی از این روش‌ها، تشخیص بهتر بیماری‌هاست.

به عنوان مثال، شخصی که در مورد قلب خود نگران است، می‌تواند تنها با خریداری یک بند ساعت که به مانیتور کوچک پزشکی متصل است، متوجه بی‌نظمی ضربان قلب خود باشد.

دانشمندان در حال انجام تحقیقاتی هستند تا بتوانند بدون انجام آزمایش‌ خون‌های تهاجمی، و تنها با بررسی عرق انسان بیومارکرهای سرطانی را تشخیصی دهند.

مزیت دوم استفاده از چنین روش‌هایی مدیریتِ بهتر بیماری‌های پیچیده است.

به عنوان مثال، اپلیکیشن‌های دیابت می‌توانند از طریق کنترل سطح گلوکز خون و مصرف غذا، بیمار را کنترل کنند و به طور بالقوه باعث کاهش آسیب‌های طولانی‌مدت نظیر نابینایی و قانقاریا شوند.

اخیرا استار‌ت‌آپی به نام اکیلی اینتراکتیو (Akili Interactive) به دنبال تایید قانونی برای یک بازی ویدئویی است.

این بازی ویدئویی برای تحریک بخشی از مغز که با اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی ارتباط دارد، طراحی شده است؛ یک بازی کامپیوتری که می‌تواند این اختلال را درمان کند و توجه و کنترل مهارکننده را در کودکان بهبود ببخشد.

بیماران با دسترسی به اطلاعات پزشکی خود همچنین می‌توانند میزان کارآمدی مراقبت‌های پزشکی را در خود افزایش دهند.

اگرچه امروزه پرونده‌های پزشکی به طور فزاینده‌ای الکترونیکی شده‌اند، اما بسیاری از آنها حاوی اطلاعاتی هستند که ماشین‌ها قادر به خواندنشان نیستند و این می‌تواند منجر به تاخیر در امر درمان و یا حتی بدتر، مرگ شود.

گزارش‌ها نشان می‌دهد، بخش اعظمی از ۲۵۰ هزار مرگ‌ومیر سالانه در آمریکا، مربوط به خطاهای پزشکی است.

اگر بیمار، به اطلاعات و مدارک پزشکی خود دسترسی داشته باشد، به راحتی می‌تواند این داده‌ها را با افراد قابل اعتماد به اشتراک بگذارد. این امر انگیزه‌ای قوی برای درمان و یافتن راه‌حل سریع تلقی می‌شود. به این ترتیب احتمال اینکه بیماران سریع‌‌تر خطاهای پزشکی را کشف کنند، افزایش می‌یابد.

در ۲۴ ژانویه، اپل به ارائه طرحی پرداخت که طی آن به بیماران اجازه داده می‌شود، از طریق موبایل‌های هوشمند به دانلود پرونده‌های پزشکی خود بپردازند.

و اما مزیت نهایی. جمع‌آوری داده‌ها برای پیشرفت علم پزشکی در آینده نیز مفید است.

به عنوان مثال، آلفابت (شرکت مادر گوگل) در حال آموزش هوش مصنوعی برای شناسایی آسیب‌های سرطانی و آسیب شبکه است.

این بدان معناست که همان‌طور که اطلاعات و داده‌های بیمار از گوشی‌های هوشمند و گجت‌های پوشیدنی در جریان است، دانشمندان نیز به توسعه هوش مصنوعی برای انجام امور بیشتر در زمینه پزشکی می‌پردازند.

به عنوان مثال‌، پیش‌بینی‌ می‌شود، هوش مصنوعی‌های آینده بتوانند تنها با توصیف علائم بیماری، به تشخیص آن بپردازند؛ یا با شناسایی برخی رفتارها به کاربر بگویند که از افسردگی رنج می‌برد و یا در معرض خطر بیماری‌های قلبی است.

جمع‌آوری داده‌ها همچنین باعث می‌شود، شما افراد مبتلا به بیماری‌های مشابه را بیابید و چگونگی واکنش آنها به درمان‌های مختلف را مشاهده و مقایسه کنید.

سیب، اپل و سلامتی

در انگلیسی ضرب‌المثلی هست که می‌گوید: اگر روزانه یک سیب بخورید نیازی به دکتر نخواهید داشت.

اگرچه تکنولوژی کمک‎های فراوانی در امر پزشکی به بیماران می‌کند اما در این مسیر دام‌ها و تله‌هایی هم بر سر راه کاربران وجود دارد.

برنامه‌نویسان ممکن است اپلیکیشن‌های خطرناکی را طراحی کنند که نیازهای پزشکی را رفع نمی‌کنند. با این وجود، رگولاتورها می‌توانند خواستار نظارت بر اپ‌های خطرناک برای بیماران باشند. در این صورت احتمالا کاربران تنها از نظر مالی در معرض آسیب خواهند بود.

همچنین، این نگرانی از سوی افراد معمولی جامعه وجود دارد که عمدتا ثروتمندان نخستین کسانی هستند که از مزایای تکنولوژی‌های جدید بهره می‌برند.

اما ترس‌هایی از این دست راه‌حل دارند. با ایجاد انگیزه‌هایی از سوی کارفرمایان، دولت‎ها و بیمه‌گران که در مراقبت‌های پیشگیرانه کم‌هزینه برای کارکنانشان سرمایه‎‌گذاری می‌کنند، این نگرانی‌ها کاهش می‌یابد.

به طور مثال آلفابت اخیرا شرکتی به نام سیتی‌بلاک هلث (Cityblock health) راه‌اندازی کرده و قصد دارد از طریق جستجو در اطلاعات بیمار، مراقبت بهتری برای ساکنان کم‎درآمد شهرهای آمریکا فراهم کند. بسیاری از این افراد تحت پوشش بیمه مدیکید (Madicaid) در آمریکا هستند.

خطرات دیگری هم در این زمینه وجود دارد. به عنوان مثال، شفافیت بیشتر در مورد بیماری‌ها موجب می‌شود افراد سالم برای بیمه درمانی اقدام نکنند. و یا حتی، شرکت‌های بیمه ممکن است فرآیند بیمه درمانی را برای افراد با بیماری‌های سخت دشوار کنند.

وضع مقررات در این زمینه می‌تواند تا حدی چنین روندی را کاهش دهد اما قطعا نمی‌تواند آن را به طور کامل متوقف کند. مثلا مقرراتی که طی آن شرکت‌های بیمه‌ای اطلاعات پزشکی بیماران را برای پوشش بیمه در نظر نگیرند.

یک نگرانیِ دیگر امنیت است.

هرچه داده‌های بیمارانِ بیشتری تجزیه و تحلیل شود یا با شرکت‌های مختلف به اشتراک گذاشته شود، احتمال هک شدن یا مورد سوءاستفاده قرار گرفتن هم افزایش می‌یابد.

از این رو وضع جریمه‌های سنگین برای مراکز بهداشتی و درمانی که از قوانین سرپیچی می‌کنند، می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد. اگرچه بسیار ساده‌لوحانه است که تصور کنیم این موضوع هیچ گاه رخ نخواهد داد.

حال سوال این است که آیا مزایای در دسترس قرار دادن داده‌ها به طور گسترده بیشتر از معایب و ریسک‌های آن است؟

بر اساس نشانه‌های موجود، این‌طور به نظر می‌رسد که مزایای آن در مقایسه با معایبش بیشتر است.

در حال حاضر، چنین سیستمی در کشورهای بسیاری آغاز شده است، اما تنها تعداد کمی از آنها به اندازه سوئد در این زمینه پیشرفت کرده‌اند.

در سوئد قرار است، دسترسی الکترونیکی تمام شهروندان به سوابق پزشکی‌شان تا سال ۲۰۲۰ مهیا شود.

بیش از یک‌سوم سوئدی‌ها حساب‌های کاربری خود را باز کرده‌اند.

مطالعات نشان می‌دهد که بیماران مبتلا اگر به داده‌ها و مدارک پزشکی خود دسترسی داشته‌ باشند، درک بهتری نسبت به بیماری‌ها پیدا می‌کنند و درمان آنها هم موفق‌تر است.

اینکه پزشکان در ارتباط کمتری با بیماران باشند و سوالات کمتری از آنها بپرسند، موجب شده در کانادا و آمریکا نه تنها افرادِ بیمار خوشحال‌تر باشند، بلکه حتی هزینه‌های کمتری هم بپردازند.

و البته جای تعجب هم ندارد. چراکه هیچ‌کس بیش از شخص بیمار به سلامتی‌اش علاقمند نیست. بنابراین به خود اعتماد کنید و پزشک خود باشید.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت تحلیلی – خبری تجارت نیوز، تاریخ انتشار: 17 بهمن 1396، کدخبر: 200138 ، www.tejaratnews.com