الان چند سالی است که ۲۵ بهمن (۱۴ فوریه) روز ولنتاین روز خرید گل و عروسک، شکلات و … در کشورمان باب شده است. اکثر جوان ها به صرف یک مناسبت که در سالهای اخیر در کشورمان باب شده فقط می دانند که در روز ولنتاین باید برای کسانی که دوست دارند هدیه بخرند! این در حالی است که این جشن اصلا ایرانی و اصیل نیست و یک نماد وارداتی مصرف گرایانه محسوب می شود.
*ولنتاین چه روزی است؟
روز ولنتاین، روز عشاق و یا روز عشق ورزی، مصادف با ۲۵ بهمنماه (۱۴ فوریه) در بعضی فرهنگها روز ابراز عشق است. این ابراز عشق معمولاً با فرستادن کارت به صورت ناشناس انجام میشود. سابقه تاریخی روز ولنتاین به جشنی که به افتخار قدیس ولنتاین در کلیساهای کاتولیک برگزار میشد، باز میگردد. برگزاری جشن ولنتاین امروزی از دو کشور فرانسه و انگلیس آغاز گردیده است.
در صده سوم میلادی که مطابق میشود با اوایل شاهنشاهی ساسانی در ایران، در روم باستان فرمانروایی بودهاست بنام کلودیوس دوم. کلودیوس عقاید عجیبی داشته ، از جمله اینکه مردان مجرد نسبت به آنانی که همسر و فرزند دارند سربازان جنگجوتر و بهتری هستند. از این رو ازدواج را برای سربازان امپراتوری روم قدغن میکند. کلودیوس به قدری بیرحم وفرمانش به اندازهای قاطع بود که هیچ کس جرات کمک به ازدواج سربازان را نداشت. اما کشیشی به نام والنتاین (والنتیوس)، مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری میکرد.
کلودیوس دوم از این جریان خبردار میشود و دستور میدهد که والنتاین را به زندان بیندازند. سرانجام کشیش به جرم جاری کردن عقد عشاق بر خلاف قانون کلودیوس دوم در روز 14 فوریه اعدام میشود. بنابراین او را به عنوان فدایی و شهید راه عشق میدانند و از آن زمان ولنتاین تبدیل به نمادی برای عشق شده است.
در کشورهای اروپایی و امریکائی دادن شکلات به عنوان هدیه روز ولنتاین از شهرت خاصی برخوردار است. تزئین شکلات و پختن انواع ان نیز از آداب روز ولنتاین به شمار میرود. از نظر علمی هم ثابت شدهاست که خوردن شکلات تلخ یا همان سیاه میزان عشق را در انسان بالا میبرد.
*سمبلهای ولنتاین:
1- شکل یک قلب ساده و یا تیر خورده: از آنجـایـی کـه قـلب مرکز احساسات عمیق،اصیل و پر شور است. قلب تیر خورده آسیب پذیری عشق را نشان میدهد. قلب تیر خورده نشانه پیوند و اتحاد زن و مرد نیز می باشد.
2- کیوپید(CUPID): کـه به شـکل یک کودک برهنه، فربه و بالدار ترسیم میگردد. این کودک شیطان با لبخندی موذیانه تـیـر و کمان نیز با خود حمل میکند. چنانچه یکی از تیرهای این کودک به قلب فردی اصابت کند وی فورا عاشق می شود. کـیوپید در واقع پسر ونوس الهه عشق و زیبایی در افسانه های روم باستان می بـاشد. معنی لغوی آن «آرزو » است. کیوپید برخی اوقات آمور(AMOR) نیز نامیده می شود. همتای کیوپید در افسانه های یونانی اروس (EROS) نام دارد.
3- کبوتر، قمری و مرغ عشق: این پرندگان نماد وفاداری، پاکی و معصومیت هستند.
4- گل رز: گل سرخ شهبانوی گلهاست. نماد جنگ و صلح، عشق و گذشت.
5- تور: تور جنـس دستـمال خانم هـا را در گـذشـته تشـکـیـل میـداده است. در زمــانهای دیرین رسم برآن بوده که هرگاه دسـتـمال خـانمـی به زمیــن می افتاد مردی که متوجه آن میشده بلافاصله آن را از زمین برداشته و به زن می داد.
6- گره های عشق: از یک سری حلقه های در هم تنیده و بافته شـده تشکـیـل یـــافته اند. این حلقه ها آغاز و پایانی ندارند و نماد عشق جاودانی و پایدار است.
7- علامت”X” : این علامت به معنی بوسه در کارت های تبریک و نامه های روز ولنتاین است.
8- روبان قرمز: این رسم به زمانهای قدیم بازمی گردد که شوالیه ها هنـگـامیکه عـازم جنـگ بودند نوار یا روسری از معشوقه خود دریافت کرده و آن را به یادگار با خود می بردند.
*هدایای روز ولنتاین:
کارت ولنتاین یکی از هدایایی است که در این روز بین عشاق رد و بدل می شود. این هدیه بیشتر توسط زنان خریداری می شود. ابتدا کارتهای تبریک ولنتاین را هر کس خودش تهیه میکرد اما از سال ۱۸۰۰ کارتهای تبریک ولنتاین تجاری به بازار عرضه شد. البته این کارتها نیز دست نوشته و دارای نمادهای ولنتاین نقاشی شده بودند. سپس کارتهای تبریک چاپی جایگزین آنها گردید.
گل رز یکی دیگر از هدایای این روز است که به همراه یک جعبه شکلات هدیه داده می شود که اغلب مردان این هدایا را خریداری می کنند.
به طور کل می توان گفت هدایای روز ولنتاین شامل : گل رز و یا دسته گل کوچک، شکلات، کارت تبریک ولنتاین، عطر های ویژه ولنتاین، عروسک، شمع، یک نامه عاشقانه، یک قطعه شعر عاشقانه و یا هدیه کوچک است . منظور و مقصود از تمام این هدایا ابراز عشق و نشان دادن علاقه به طرف مقابل است . البته این روزها بسیاری معتقدند این ابراز عشق و خریدن هدیه لزوماً برای جنس مخالف نیست و حتی می تواند برای یک دوست خوب ، پدر ، مادر و حتی یکی از اعضای خانواده باشد .
هر چند ولنتاین هم مثل خیلی از نمادهای فرهنگی بیگانه که وقتی وارد کشور می شوند تنها به یک شاخه گل و کارت تبریک محدود نشده و سبب رفتارهای عجیب و غریبی می شوند در سالهای اخیر بازار کسب و کارهای عجیب و هدیه های نجومی ویژه ای را داغ کرده است! تا آنجا که بر اساس آنچه در گزارش ها منتشر شده است در این روز سر و کله شکلات های چند میلیونی را هم در مغازه های شمال شهر پیدا شده است!
*ولنتاین با شکلات 3 میلیون تومانی
برای آنانکه در روزهای اخیر نیم نگاهی به قیمت هدایای ویژه ولنتاین در مغازه ها یا فضای مجازی و کانالهای تلگرامی انداخته اند دیدن رقم های مثل چند صد هزار تا چند میلیون تومان برای انواع هدایای کوچک و بزرگ چیز عجیبی نیست. این روزها یک دسته گل ساده متشکل از 5 شاخه گل رز که پیش تر در گل فروشی ها کمتر از بیست و پنج هزار تومان قیمت داشت با افزایش ده برابری دویست و پنجاه هزار تومان در کانالهای تلگرامی و مغازه ها به فروش می رسد و پای شکلات هایی خاص از فرانسوی گرفته تا ترک با قیمت های بالای 100 هزار تومان و یک پک ویژه شکلات فرانسوی 3 میلیون تومانی در مراکز خرید شمال شهر تهران هم به ویترین ها باز شده است.
عطرهای ویژه ولنتاین 800 تا یک میلیون 600 هزار تومانی، پک بادکنک های 350 هزار تومانی با شکلات، عروسکهای خرسی 500 تا 2 میلیون 500 هزار تومانی با گرنبند طلا و .... از جمله رایج ترین هدیه های تبلیغ شده در فضای مجازی و ویترین های مغازه ها هستند!
البته باید به انواع ماشین ها و جواهرات و پوشاک و کیف و کفش برند هم اشاره کرد که به صرف قرمز و ارغوانی و صورتی بودن با برچسب ولنتاینی این روزها مغازه های شمال شهر و اینستاگرام لاکچری ها را به مناسبت روز ولنتاین پر کرده است!
با توجه به اینکه اکثر این کادوها از یک سبد و چند شاخه گل و شکلات درست شده اند نیم نگاهی به این قیمت ها و یک حساب سر انگشتی می تواند از بازاری سودآور و پر رونق و البته مکاره حکایت کند که روز ولنتاین برای سودجویان به ارمغان آورده است و همه این اتفاق ها در حالی می افتد که ولنتاین در ایران یک جشن ممنوعه است!
*ولنتاین در کدام کشورها ممنوع است؟
روز «ولنتاین» روز ابراز عشق در فرهنگ مسیحی و فرهنگ مدرن غربی است که هر سال در روز ۱۴ فوریه گرامی داشته میشود و در کشورهای اروپایی و آمریکایی دادن شکلات به عنوان هدیه روز ولنتاین از شهرت خاصی برخوردار است. تزئین شکلات و پختن انواع آن نیز از آداب این روز بهشمار میرود. با این وجود کشورهایی هم هستند که این جشن را ترویج مصرفگرایی میدانند و بزرگداشت آن را ممنوع اعلام کردهاند. اما ولنتاین در چه کشورهایی ممنوع است؟
ایران
در ایران از سال ۱۳۸۹ تولید انواع پوستر، بروشور، جعبه و کارتهای تبلیغاتی با نمادهای قلب، نیمقلب، گل رز قرمز و هر گونه فعالیتی مبنی بر اطلاعرسانی در این روز ممنوع است و از سوی مراجع قانونی با واحدهای متخلف برخورد میشود.
گروهی دیگر به جای آن جشن اسفندگان را که برگرفته از آیینهای ایرانی است و در روز پنجم اسفند برگزار میشود به جای ولنتاین پیشنهاد میکنند. اسفندیار اختیاری نماینده زرتشتیان دوره دهم مجلس شورای اسلامی جشن سپندارمذگان (اسفندگان) را روز احترام به بانوان و جشن مهرگان را جشن مهر حقیقی و واقعی در فرهنگ ایرانی میداند و به نظر وی مردم باید به جای ولنتاین این روزها را جشن بگیرند.
مالزی
در مالزی برخی مقامات حکومتی و مذهبی بهدلیل آنچه که «نامتناسب بودن» این جشن با فرهنگ مسلمانان آن کشور میدانند، با بهراهاندازی کمپین ضد ولنتاین تلاش کردهاند مردم را از برگزاری مراسم این روز نهی کنند. با این حال همه مردم آن کشور با مواضع ضد ولنتاین حاکمان آن کشور موافق نیستند و برخی برگزاری این جشن را بیضرر میدانند.
عربستان سعودی
در عربستان سعودی فروش محصولات مربوط به روز ولنتاین مانند گل رز در سال 2001 و 2008 ممنوع شد و پلیس مذهبی این کشور از مغازهداران خواست تا چنین چیزهایی را به فروش نرسانند. در گذشته نیز کسانی که میخواستند این روز را جشن بگیرند، مجبور بودند گل رز قرمز را از بازار سیاه و با قیمت نجومی خریدار کنند.
اندونزی
مقامات رسمی اندونزی نیز برگزاری مراسم ولنتاین را ممنوع اعلام کرده و چنین روزی را از اساس انکار کردهاند. آنها معتقدند که چنین روزی در هیچکجای فرهنگ اسلامی جایی ندارد. حتی مردم این کشور در چهار شهر برای تحریم این روز دست به تظاهرات زدند تا جوانان را آگاه کنند که ولنتاین یک سنت غربی و مسیحی است.
پاکستان
مقامات حکومتی و قضایی کشور پاکستان از سال ۲۰۱۷ درباره این روز اعلام موضع کردند و روز ولنتاین را فرهنگی غربی دانسته و آن را مغایر با آداب و فرهنگ پاکستان خواندند و برگزاری هرگونه مراسم و گرامیداشت این روز را ممنوع اعلام کردند. البته در نظرسنجی یکی از سایتهای محلی پاکستان «داون» بیش از ۸۰ درصد مردم به موضوع ممنوعیت ولنتاین در کشورشان رای مثبت دادند. مردم این کشور معتقدند که تبلیغ ولنتاین حتی در شبکههای اجتماعی مخالف آموزههای اسلام است و باید از ترویج آن جلوگیری کرد.
هندوهای استان «اوریسا»
البته فقط کشورهای مسلمان نیستند که روز ولنتاین را ممنوع اعلام کردهاند. هندوهای استان «اوریسا» نیز روز ولنتاین را ممنوع اعلام کردند و افرادی که این روز را جشن بگیرند وادار میکنند با یکدیگر ازدواج کنند.
ایالت «بلگورود» روسیه
ایالت «بلگورود» در روسیه، روز ولنتاین را به دلیل حفظ فرهنگ ممنوع اعلام کرده است زیرا مقامات این ایالت اعتقاد دارند برگزاری این جشن باعث از بین رفتن ارزشهای معنوی و اخلاقی در بین جوانها میشود.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازسایت خبری تجارت آنلاین، تاریخ انتشار25بهمن 96، کدخبر: 57318،www.tejaratonline.ir
ا.ح75