بازار قدیم سنندج

بازار سنندج بازاری بزرگ در مرکز شهر سنندج است. این بازار قدمتی تاریخی دارد. نقشهٔ بازار سنندج به شکل مستطیل بزرگ است و برخلاف تمام بازارهای ایرانی که بصورت خطی شکل گرفته‌اند، این بازار با الهام از پیرامون میدان نقش جهان اصفهان به شکل مستطیل ساخته شده‌است.

در وسط این مستطیل سراهای مختلفی قرار گرفته‌است. اینبازار بر اثر احداث خیابان انقلاب به دو بخش مجزا تقسیم شده‌است و اکنون بخشی از آن «آصف» و بخشی را سنندجی می‌نامند و از بازار سنندج فقط سه دروازهٔ قدیمی باقی‌مانده‌است. بازدید از این بازار برای گردشگران هنگام سفر به این شهرستان خالی از لطف نیست. با وجود مراکز خرید جدید، این بازار همچنان موقعیت و ارزش خود را از لحاظ تجاری حفظ کرده‌ است.

کوه آبیدر نگینی بر انگشتری شهر سنندج

کوه آبیدر به عنوان یکی از تفرجگاه‌های اصلی مردم شهر سنندج به‌شمار می‌رود. برخی از مکان‌های گردشگری مشهور آن عبارت‌اند از کانی شفا، ماماتکه، گویزه کویر، خضر زنده (خیرزنه)، تاقه‌دار، امیریه، هفت آسیاب، بان شلانه، کچک (سنگ) قرآن، کانی کچک و قله آبیدر که پناهگاهی هم برای کوهنوردان در آنجا ساخته شده‌است. آنچه مورد محبوبیت این کوه شده‌است، نزدیکی آن به شهر سنندج، بلند بودن آن نسبت به تپه‌های اطراف و از همه مهم‌تر، وجود چشمه‌های زیر زمینی فراوان آن است. در واقع واژه آبیدر (آبدره) به معنی دره‌ای است که از آن آب فراوان تراوش می‌کند. نزدیکی این کوه به شهر تا آن حد است که در دامنهٔ آن احداث مسکن صورت گرفته و هم اکنون نیز در جریان است. افراد بسیاری (به ویژه در تعطیلات) به این تفرجگاه می‌روند و از منظره شهر سنندج دیدن می کنند.

عمارت باشکوه خسروآباد

عمارت خسروآباد در بلوار خسروآباد «شبلی» شهر سنندج قرار دارد. این عمارت در نوع خود بی نظیر و مرکز حکومت اردلان به ویژه خسروخان اردلان بوده است. مجموعه عمارت و باغ خسروآباد افزون بر دو بخش اصلی، یعنی قصر سلطنتی با ورودی ستون دار، باغ خسروآباد نیز از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. این باغ که بوسیله ۴ خیابان روبرو و اطراف عمارت خسروآباد عملاً به ۴ باغ خسرو آباد تبدیل شده بود و اطراف آن بوسیله ۴ خندق در طرفین باغ و کاخ خسروآباد با انواع درختان مختلف احاطه شده جلوه خاصی را به این مجموعه داده است. در حال حاضر تنها درختان ۴ باغ و بخش‌هایی از ۴ خیابان آن باقی‌مانده است. عمارت خسروآباد کتیبه‌ای دارد که اسم فتحعلی شاه قاجار و والی کردستان امان‌الله خان و تاریخ ۱۲۲۳ ه‍.ق بر روی آن حک شده است. عمارت خسروآباد شاخص‌ترین بنای استان کردستان است که به عنوان مقر حکومت والیان اردلان مورد استفاده قرار می‌گرفت.

پالنگان روستایی پلکانیو زیبا در دل طبیعت

پالنگان، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان کامیاران در استان کردستاناست. این روستا که دارای قدمتی پیش از اسلام با چشمه‌های پرآب است و دره زیبای تنگیور در فاصله ۸۰۰ متری آن قرار دارد، در ابتدای اورامان کردستان قرار دارد و دارای خانه‌هایی با ساختار پلکانی بوده واین روستا در طول تاریخ حیات خود چندین بار ویران گشته است و بار دیگر بنا شده است. امروزه این روستا به یک منطقه بوم گردی برای گردشگران تبدیل شده و سالانه توریست های بسیار زیادی از سراسر ایران و حتی کشورهای خارجی به دیدن این روستای زیبا می آیند.

اوراماناتنگین زیبای کردستان

روستای اورامانات در جنوب شرقى شهر مریوان در استان کردستان قرار دارد که بوسیله جاده‌اى به طول 75 کیلومتر به شهر مریوان متصل مى‌شود. این روستا را هزار ماسوله نیز مى‌نامند زیرا معمارى آن همانند ماسوله است. حیاط هر خانه بام خانه‌اى دیگر است، اما با وسعتى بیشتر. معمارى اورامانات و سرسبزى این منطقه کوهستانى رویاى پله‌هایى به سمت بهشت را متصور مى‌کند. خانه‌هاى این روستا با سنگ و اغلب به صورت خشکه و به صورت پلکانى ساخته شده است. مردم منطقه معتقدند اورامانات تخت زمانى شهرى بزرگ بوده و مرکزیتى خاص داشته به همین دلیل از آن به عنوان تخت یا مرکز (حکومت) ناحیه‌اى اورامان یاد مى‌کرده‌اند.به غیر از وضعیت خاص روستا از نظر معمارى، موقعیت چشمه‌هاى پرآب، مراسم خاص و آداب و رسوم و وجود مقبره پیر شالیار و به ویژه جمعیت و تعداد سکنه قابل توجه آن نشانگر اهمیت منطقه از زمان ساسانى است.پوشاک کردى آمیزه‌اى از رنگ و نقش است. لباس مردم اورامانات نیز کردى است. پیش از ورود پارچه و کفش‌هاى خارجى و سایر منسوجات داخلى به استان کردستان، بیشتر پارچه‌ها و پاى افزار مورد نیاز آنها توسط بافندگان و دوزندگان محلى بافته و ساخته مى‌شده است.

قرآن نگل یادگار تمدن اسلامی

در 65 کیلومتری غرب سنندج در مسیر جاده سنندج - مریوان، در داخل مسجد روستای نگل، قرآنی خطی از دوران گذشته وجود دارد که بنابر اعتقادات مردم یکی از چهار قرآن خطی است که در زمان خلفه سوم به رشته تحریر درآمده و به چهار اقلیم دنیا فرستاده شده است.

خط قرآن کوفی و دارای نقطه و اعراب و در قسمتی از شماره آیات طلاکاری شده و مزین به نقوش گیاهی است.این قرآن در بین مردم جایگاه والایی دارد و همه روزه عده کثیری از نقاط دور دست برای زیارت قرآن به این روستا میآیند.

دریاچه زریوار مریوان میراث زیبای استان کردستان

دریاچه زریوار در 3 کیلومتری شمال باختری مریوان قرار دارد و از زیباترین میراث‌های طبیعی استان کردستان به شمار می آید. آب این دریاچه از چشمه های جوشان و رودخانه های چندی که به آن می‌ریزد، تامین می شود.

آب تالاب شیرین است و از تعدادی چشمهٔ کف‌جوش و بارش تأمین می‌شود. در بیشتر زمستان‌ها سطح دریاچه کاملاً یخ می‌بندد.

طول دریاچه زریوار حدود ۵ کیلومتر و عرض آن حدود ۱٫۶ کیلومتر است. وسعت تالاب به دلیل تغییرات حجم آبی در فصول مختلف متغیر و حداکثر عمق آن ۵/۵ متر است.

این دریاچه با وسعت حدود 5/8 کیلومترمربع، در یک فرونشست محلی به نسبت باریک در پهنه سنندج تشکیل شده که دو سوی خاوری و باختری آن، به گسل طولی شمال باختری-جنوب خاوری محدود است.

وجه تسمیه زریوار و زریبار که هر دو در منطقه متداول است، به واژه زری که در زبان کردی به معنی دریاچه است، باز می گردد. پسوند دار و بار پسوند تشبیهی، و زریبار یا زریوار به معنی دریاچه وار است. درباره این دریاچه افسانه های متعددی وجود داد که مشهورترین آنها وجود شهری مدفون در زیر آب های دریاچه است.

غار کرفتو یادگار دست ساز انسان های پیشین

غار کَرَفتو غاری است که در ۷۰ کیلومتری جنوب شهر دیواندرهدر استان کردستان ایران قرار گرفته‌است. این غار، یک غار آهکی است که در دوران سوم زمین‌شناسی شکل گرفته‌ وبخش‌هایی از این غار، دست‌کَند است و کتیبه‌هایی از دوران پیش از تاریخ دارد.آثار تاریخی موجود در این غار مربوط به سده ۳ هستند.این غار، در بخش کرفتو از توابع واقع شده و در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۱۸ با شمارهٔ ثبت ۳۳۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

کتیبه‌ای یونانی بر سردر یکی از اتاق‌های طبقهٔ سوم این غار وجود دارد که از این غار به عنوان معبد هراکلس نام برده‌ است.در معماری این غار علاوه بر ایجاد اتاق‌ها و راهروهای عبوری، سعی شده تا اتاق‌ها با هم مرتبط باشند. نورگیرهایی به سمت بیرون تعبیه شده‌اند و بر دیوارهای غار در بعضی از اتاق‌ها نقوشی به صورت تجریدی از حیوانات، انسان و گیاه حجاری شده‌ است.

آبشار شلماش سردشت

یکی از زیباترین مناظر طبیعی کردستان آبشار شلماش است. شلماش در 10کیلومتری شهر سردشت قرار دارد. برای رسیدن به سردشت از سقز کافی است به سمت بانه حرکت کنید. با چهل و پنج دقیقه رانندگی به بانه می‌رسید و از بانه به سمت سردشت حرکت کنید تا بعد از یک ساعت و عبور از پل معروف سردشت به سمت شلماش برسید.

آبشار شلماش مخصوصا در بهار که حجم آب زیاد است یک منظره بی بدیع از بازی نور و آب و رنگین کمان پدید می آورد.