شعار سال:حرکات آئینی «ئه لپهرگه»،«هه لپه رکی» یا رقص کردی ریشه کهنی دارد و در واقع دستمال به دست گروه رقص، نماد فرمانده یک گروه جنگی را دارد. افراد در «ئه لپهرگه» یا رقص کردی چهار گام به جلو و دو گام به عقب میبرند و روی زمین پا میکوبند. این حرکت به معنای آن است زمانی که دشمن به ما حمله کرد اگر دو گام ما را به عقب برد، باید ما چهار گام به سمت آنها حمله کنیم. این نشان میدهد که با اتحاد و همدلی یکدیگر میتوانند بر دشمن پیروز شوند. پا بر زمین کوبیدن به معنای این است که ما همیشه هستیم و خواهیم ماند.
رقصهای کردی اشکال متنوعی دارند ولی بهطورکلی از دو دسته رقصهای غنایی و رقصهای رزمی تشکیل شدهاست. گونهای دیگر از رقصهای عرفانی نیز در برخی مناطق کردستان رایج بوده که مشخصاً نمیتوان ریشهٔ آن را کردی دانست؛ که اجرای آن به دو صورت فردی (سَما/ سهما = سماع) و گروهی ذِکر انجام میشود.
شاید در نوعی تقسیم بندی تاسیسی، انواع رقص کردی را بتوان در قالب موارد زیر بیان داشت:
1.شادی و ستایش 2.سوگواری و ماتم 3.جنگ و ستیز و شکار الف:رقصهایی که در مراسمات شادی اجرا می شود: 1.گهریان 2.سهپایی 3.شی خانه 4.پشت پا 5.قهلا 6.خانانه 7.ههلگرتن 8.گهران 9.روینه 10.راستا 11.دو دستماله 12.سهپای روینه 13.فهتاح پاشایی 14.کرمانشاهی 15.شلیره 16.خان و میری 17.سه پلی 18.مریوانی 19.سقزی 20.حریره 21.سه پای سقزی 22.سه پای حریره 23.چهپی 24.له بلان 25.مهابادی 26.مکر بگی 27.داغه ی خان و میری ب:رقصهایی که مراسمات جنگ و شکار اجرا می شود: 1.سهجار 2.دوجار 3.شلایی(شیلان) 4.زهنگی 5.مقاومت 6.یاران یاران 7.خهرمان 8.قره پی ره ژن 9.سموری 10.هوشار 11.برزی برزی پ:رقص هایی که در مراسم سوگواری و ماتم اجرا می شود: 1.چمری 2.
حرکات آئینی «ئه لپهرگه»،«هه لپه رکی» یا رقص کردی ریشه کهنی دارد و در واقع دستمال به دست گروه رقص، نماد فرمانده یک گروه جنگی را دارد. افراد در «ئه لپهرگه» یا رقص کردی چهار گام به جلو و دو گام به عقب میبرند و روی زمین پا میکوبند. این حرکت به معنای آن است زمانی که دشمن به ما حمله کرد اگر دو گام ما را به عقب برد، باید ما چهار گام به سمت آنها حمله کنیم. این نشان میدهد که با اتحاد و همدلی یکدیگر میتوانند بر دشمن پیروز شوند. پا بر زمین کوبیدن به معنای این است که ما همیشه هستیم و خواهیم ماند.
رقصهای کردی اشکال متنوعی دارند ولی بهطورکلی از دو دسته رقصهای غنایی و رقصهای رزمی تشکیل شدهاست. گونهای دیگر از رقصهای عرفانی نیز در برخی مناطق کردستان رایج بوده که مشخصاً نمیتوان ریشهٔ آن را کردی دانست؛ که اجرای آن به دو صورت فردی (سَما/ سهما = سماع) و گروهی ذِکر انجام میشود.
شاید در نوعی تقسیم بندی تاسیسی، انواع رقص کردی را بتوان در سه قالب 1.شادی و ستایش 2.سوگواری و ماتم 3.جنگ و ستیز و شکار ، بیان داشت:
الف:رقص هایی که در مراسمات شادی اجرا می شود: 1.گهریان 2.سهپایی 3.شی خانه 4.پشت پا 5.قهلا 6.خانانه 7.ههلگرتن 8.گهران 9.روینه 10.راستا 11.دو دستماله 12.سهپای روینه 13.فهتاح پاشایی 14.کرمانشاهی 15.شلیره 16.خان و میری 17.سه پلی 18.مریوانی 19.سقزی 20.حریره 21.سه پای سقزی 22.سه پای حریره 23.چهپی 24.له بلان 25.مهابادی 26.مکر بگی 27.داغه خان و میری .
ب:رقص هایی که مراسمات جنگ و شکار اجرا می شود: 1.سهجار 2.دوجار 3.شلایی(شیلان) 4.زهنگی 5.مقاومت 6.یاران یاران 7.خهرمان 8.قره پی ره ژن 9.سموری 10.هوشار 11.برزی برزی .
ج:رقص هایی که در مراسم سوگواری و ماتم اجرا می شود: 1.چمری 2.کلاء و غیره.
سازهای اصلی که در موسیقی کردی مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از : دایره ، زرنا ( سرنا ) ، دونی ، نی انبان و تنبور موسیقی کردی در پنج زمینه اجرا میشود .بسیاری از استادان موسیقی سنتی ایران کرد هستند زیرا کمتر از موسیقی بیگانه در داخل موسیقی سنتی کردهای ایران وارد شده است . افرادی مانند استاد شهرام ناظری ، یوسف زمانی ، کامکار ها ، مجتبی میرزاده ، محمد صدیق مفتی زاده، محمد کمانگر ، فریدون مرادی ، شکر الله بابان ، عثمان احمدی ، ابراهیم ستوده ، عابد سراج الدینی، روح الله خالقی و بسیاری دیگر .
اختصاصی پایگاه تحلیلی- خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون