شعارسال: سرشماری ٩5، هشتمین سرشماری نفوس و مسکن در کشور است که از سال آینده و با مراجعه آمارگیران به منازل اجرایی می شود و آن گونه که مسئولان سازمان آمار در لابه لای گفتگوهای خود جزئیات آن را رسانه ای کرده اند، « آخرین سرشماری نفوس و مسکن کشور مربوط به سال٩٠ است و در سال آینده این سرشماری تجدید می شود.»

دکتر علیرضا زاهدیان معاون طرح های آماری مرکز آمار ایران نیم نگاهی نیز بر تفاوت های احتمالی اعمال شده بر روند اجرای آمارگیری نفوس و مسکن در سال آینده دارد و اصلی ترین تفاوت اعمالی بعد از گذشت 5سال از آخرین مرحله سرشماری نفوس و مسکن را بر روی « تمام الکترونیکی شدن» این سرشماری قرار داد. او این را هم ضمیمه اظهاراتش کرد: « با اجرایی شدن سرشماری الکترونیکی نفوس و مسکن در سال آینده، ایران هم به جمع پنج کشوری که سرشماری نفوس و مسکن خود را تمام الکترونیکی برگزار می کنند، افزوده می شود.»

*سرشماری آزمایشی قبل از سرشماری همگانی

نکته درخور تامل در روند اجرای طرح سرشماری نفوس و مسکن٩5 برگزاری سرشماری آزمایشی در استان های کشور به منظور آمادگی آمارگیران و سنجش قوت و ضعف این مرحله برای اتخاذ تدابیر لازم در برگزاری سرشماری اصلی در سال آینده است تا درنهایت مسئولان بالادستی آمار کشور با رفع این نقاط زمینه و بستر آمارگیری مناسب را فراهم کنند.

آن گونه که مسئولان آمار عنوان داشتند در مرحله سرشماری آزمایشی، قرار است ١٢٠هزار خانوار در هر شهر سرشماری شوند، اگرچه در بعضی استان ها مانند بندرترکمن استان گلستان، میناب استان هرمزگان، آبیک استان قزوین و دهلران استان ایلام این سرشماری به صورت کامل صورت می گیرد.

*اجرای آزمایشی سرشماری نفوس و مسکن در منطقه١١ مشهد

اما رئیس سازمان مدیریت وبرنامه ریزی خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار شهرآرا برای توضیح کم وکیف روند اجرای طرح آزمایشی نفوس ومسکن٩5 در مشهد عنوان داشت: «در راستای اجرای آزمایشی این طرح، منطقه١١ مشهد به عنوان منطقه آزمایشی سرشماری نفوس ومسکن٩5 انتخاب و از آبان سال جاری این طرح آزمایشی آغاز شد.» رضا جمشیدی در ادامه تاکیدش را بر این محور قرار داد: « اجرای این طرح صرفاً به منظور برآورد وضعیت طرح و شناسایی نقاط قوت و ضعف برای اجرای طرح اصلی در سال آینده است و در همین ارتباط و در زمان برگزاری آزمایشی نفوس ومسکن در منطقه١١ مشهد، خلأها و نیازهای شناسایی شده به سازمان آمار کشور ارائه شد.»

*از بی اطلاعی تا نگرانی قطع یارانه

رئیس سازمان مدیریت وبرنامه ریزی خراسان رضوی در پاسخ به مهم ترین مشکلات شناسایی شده در روند آزمایشی طرح نفوس و مسکن مشهد عنوان داشت: بی اطلاعی خانواده ها از اجرای آزمایشی طرح نفوس ومسکن در این منطقه یکی از مواردی بود که مشکلاتی در روند اجرای این طرح ایجاد کرد.»

به گفته این مقام مسئول اجرای این طرح در یک محدوده و منطقه شهری خاص مانع اطلاع رسانی های گسترده در این ارتباط شده بود و بر این اساس برخی خانواده های ساکن در منطقه١١ از روند اجرای آزمایشی این طرح در محدوده مسکونی خود بی اطلاع بودند.

نکته دومی که این مقام مسئول برای جزئیات روند آزمایشی نفوس ومسکن در منطقه١١ مشهد عنوان کرد با موضوع هدفمندی یارانه ها گره خورد و در توضیح این نکته بیان کرد: یکی از مواردی که آمارگیران در مراجعه به منازل افراد با آن مواجه شدند، نگرانی خانوارها از ارائه اطلاعات بود.رئیس سازمان مدیریت وبرنامه ریزی خراسان رضوی ادامه داد: این نگرانی در ارائه اطلاعات به دلیل آن بود که اجرای این طرح آزمایشی با شناسایی خانواده های پردرآمد و قطع یارانه آنان هم زمان شده بود که همین مسئله به نوعی در ارائه اطلاعات ازسوی خانواده ها تاثیر گذاشت.وی در پاسخ به زمان برگزاری سرشماری نفوس ومسکن در سال آینده گفت: تا جایی که من اطلاع دارم معمولا زمان برگزاری این طرح در نیمه دوم سال آینده خواهد بود، چرا که در این زمان معمولا جابه جایی خانواده ها برای مسکن و نیز نبود آنان به دلیل تعطیلات تابستانی و رفتن به سفر به حداقل ممکن می رسد. رئیس سازمان مدیریت وبرنامه ریزی خراسان رضوی مشکل نبود ساکنان را از دیگر معضلات اجرایی در روند برگزاری طرح های آماری مطرح کرد و یادآور شد: در این ارتباط استان خراسان رضوی با همکاری مخابرات استان و تماس به تلفن های ثابت ساکنان آن محدوده، پیام تلفنی ارسال کرد تا ساکنان آن محدوده در جزئیات روند اجرای طرح آمارگیری و زمان حضور ماموران آمارگیری در محله خود آگاه باشند.

*تاثیر حذف یارانه ها در لغو طرح سرشماری بهداشتی

در نگاهی گذرا به طرح های آمارگیری دوره های قبل نیز باید به موضوع نقش یارانه ها در ارائه اطلاعات خانواده و همکاری آنان توجه داشت.

به عنوان مثال سال گذشته طرح سرشماری از جمعیت حاشیه شهر مشهد انجام شد و مردادماه امسال نیز درست یک سال بعد از اجرای این طرح در حاشیه شهر، نوبت به سرشماری از جمعیت «شهری» رسید، با این حال به یک باره خبر از تعطیلی این طرح رسانه ای شد. حسن درخشان، مدیر توسعه شبکه و ارتقای سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد آن زمان و در بیان دلایل توقف این طرح گفته بود: « در اجرای این طرح مشکل تامین اعتبار وجود نداشت و در واقع مشکل اصلی ماموران سرشماری همکاری نکردن خانواده ها در ارائه اطلاعات بود.»

این مقام مسئول در دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به شائبه هایی که بین مردم درخصوص حذف یارانه بگیران وجود دارد، تصریح کرد: برخی خانواده ها با تصور اینکه این اطلاعات برای این منظور گردآوری می شود که درنهایت عده ای از یارانه بگیران را حذف کنند، حاضر به همکاری با ماموران سرشماری نشدند.»

شایان ذکر است؛بر اساس سرشماری سال١٣٩٠ جمعیت خراسان رضوی پنج میلیون و 994هزار و 402 نفر برآورد شد که از این تعداد دو میلیون و 999 هزار و 529 نفر را مردان و دو میلیون و 994 هزارو 873 نفر را زنان تشکیل می دهند.

مطابق با همین سرشماری، تعداد خانوارهای خراسان رضوی یک میلیون و ٧١٧هزار و ٣6٢ خانوار است، علاوه برآن از مجموع جمعیت خراسان رضوی چهار میلیون و 311هزار و 210نفر ساکن شهرها و یک میلیون و 682 هزار و 405 نفر آن ها ساکن روستاهای استان هستند.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار خبر 16 اسفند 1394 ، کدمطلب: 81992035 (5215765)، www.irna.ir