شعارسال: «اطلاعيه مهم... دوستان، به اطلاع تمام عزيزان خود برسانيد که تا اطلاع ثانوي از خوردن سوسيس و کالباس جدا خودداري کنند. برخي از اين محصولات حاوي نوعي ويروس هستند که مستقيما و به سرعت روي نخاع اثر گذاشته و منجر به فلج شدن فرد خواهد شد.»

چند وقت پيش بود که اين پيامک جنجالي گوشي به گوشي چرخيد. داستان واقعيت نداشت؛ آنقدر که دست آخر کلي مقام مسئول جريان را از بيخ و بن رد کردند. معلوم بود که ماجرا اغراق دارد. نخاع و کالباس؟ با اينحال همه ما ته دلمان مي دانستيم سوسيس و کالباس هاي غيراستاندارد مي تواند بلا سر خورنده اش بياورد. نه سوسيس و کالباس که هر فرآورده آلوده ديگري که طبق استاندارد درست نشده باشد، ممکن است بلايي بدتر از آسيب نخاع هم داشته باشد.

فهرست تقلب هاي رايج در مواد غذايي را بخوانيد تا حواستان باشد هر خوراکي رنگ و لعاب داري را سر سفره تان راه ندهيد. منظورمان از اين مطلب اين است که هشدار بدهيم چه کارهايي مي شود براي توليد يک محصول غيراستاندارد انجام داد. در واقع معني اين هشدار اين نيست که شما ديگر نبايد به هيچ خوراکي بسته بندي شده دست نزنيد!

رب گوجه فرنگي

رنگ و بويشان عادي است اما همين که به غذا اضافه مي شوند، کل خوراک را به باد مي دهند، از طعم خاصي که يکباره پيدا مي کنند. مردم اسمشان را گذاشته اند رب هاي چيني اما چين کجا و رب کجا.

محصولي که با مقدار زيادي پودر کدو يا کدوي پخته و له شده به دست مشتري ها مي رسد توليد همين جا است و کار دست يک عده آدم سودجو که با هر زحمتي رب ساختگي را وارد بازار مي کنند. البته داستان فقط اين نيست. سيب زميني پخته يا نشاسته هم همين کار را مي کند. نشاسته آب رب را مي گيرد و باعث مي شود سفت و غليظ به نظر برسد. بهترين راه تشخيص رب تقلبي اين است که رب را تا 10 برابر رقيق و بعد منجمد کنيد. آن وقت خودتان بافت هايي که به ماده خوراکي اضافه شده اند را مي بينيد.

چاي

اصلا کار سختي نيست. يک عده اي مي روند سراغ قهوه خانه ها و تفاله هاي چاي را مي خرند و به توليدي مي آورند. آنجا تفاله هاي چاي را خشک مي کنند و دوباره مالش مي دهند و بعد به چاي خشک شده پرمنگنات پتاسيم - همان که توي آزمايشگاه مدرسه با رنگ بنفش شناخته مي شد - يا مرکورکروم مي زنند و بسته بندي و روانه بازار مي کنند.

گاهي هم برگ چاي را با خاک چاي و پوست باقلاي سياه، خاک اره و پوست نوعي کدوتنبل مخلوط مي کنند و دستتان مي دهند. به همين راحتي چاي نيم خورده قهوه چي هاي گوشه و کنار شهر دوباره سر سفره مردم برمي گردد. البته اين اتفاق فقط در مورد مراکز توليد و بسته بندي غيرمجاز مي افتد. اگر وسواس داريد و دوست نداريد تفاله هاي دوباره رنگ شده را بخوريد، کافي است موقع خريد چاي، کمي از آن را توي آب سرد بريزيد. چاي مرغوب هيچ وقت توي آب سرد رنگ نمي دهد.

ماست

اگر اين روزها يک کاسه ماست پر چرب را جلوي مادربزرگ ها و پدربزرگ هاي فاميل بگذاريد، اولين جمله اي که به زبان مي آورند اين است: «فکر کردي طبيعيه... همه اش نشاسته است!»

از قديم بزرگترين تقلب بشريت درباره ماست ها اضافه کردن نشاسته به آن براي قوام دادن بوده. تشخيص اش هم کار ما نيست مگر اينکه يد خالص دم دست داشته باشيد و به آن اضافه کنيد تا با رنگ آبي اش به شما بگويد ماست تان چقدر نشاسته داشته. بماند که ماست نشاسته دار حتما کلي جوش شيرين هم دارد که شما از آن بي خبريد.

کشک

کشک که اصلا شوخي بردار نيست، براي اينکه در موارد غيرپاستوريزه سريع مي رود سراغ بوتوليسم و اين حرف ها. کشک تقلبي مقدار زيادي آرد دارد. گاهي هم براي اينکه آرد و روغن نباتي و نمک و گل سفيد را قاطي و خشک مي کنند و به اسم کشک دست مردم مي دهند؛ هيچ راه تشخيصي هم ندارد غير از آزمايشگاه هاي پيشرفته.

کره

روغن نباتي اولين افزودني بي دردسر به کره است که فقط شناخت مزه اش توي کره هاي امروزي از قديمي ها و بزرگان فاميل که عمري کره ناب خورده اند برمي آيد. اضافه کردن آب به کره هم راه افزايش وزن خوبي براي سودجوهاست.

کره را با آب توي دستگاه هاي خاص هم مي زنند؛ آنقدر که يکدفعه وزن کره دو برابر مي شود. اضافه کردن بي کرومات به کره هم جلوي مزه ترش آن را مي گيرد. اينطوري کره فاسد تا مدت ها در خانه مشتري جا خوش مي کند.

شير

وايتکس و روغن پالم و ... که مال حرفه اي هاست اما خرده فروش ها يکجور ديگري از خجالت مردم درمي آيند. اضافه کردن آب به شير، اضافه کردن محلول نشاسته، مخلوط کردن شير خشک حل شده به شير کم بود، الان چند وقتي است پاي جوش شيرين هم به ميان آمده. شيري که فاسد شده باشد با اضافه کردن جوش شيرين مي شود عين روز اولش بدون اينکه خبري از ترشيدگي و بريدگي باشد؛ کسي هم نمي تواند خبردار شود غير از کارشناس ها و بازرس هاي مواد غذايي.

فقط شيري که نشاسته دارد؛ در اثر دما يک لايه ضخيم ته ديگ تشکيل مي دهد در حالي که ته ديگ شير سالم متخلخل و نازک است؛ زماني هم که آب به شير مي بندند هيچ راهي براي تشخيص نداريد غير از تشخيص نقطه انجماد که آن هم با وسايل خانگي تقريبا محال است، پس لطفا موقع خريد سراغ هر برند ناشناخته اي نرويد.

ادويه

خاک اره نرم، نرم کرده پوست گردو و فندق، آرد نخودچي نرم، نرم شده هسته خرما، تفاله زيتون و ... همه اينها را شايد يک بار به عنوان فلفل سياه خريده و به خانه آورده باشيد.

براي مزه تندش هم مطمئن باشيد از قبل فکر شده. خردل سياه همان مزه تندي که مي خواهيد را مي دهد. آرد يا نان خشک، پوست پسته، گل افرا را هم با زردچوبه قاطي مي کنند و به بازار مي فرستند. تفاله غوره و زرشک با آب شاه توت هم مي شود سماق. باور نداريد؟ خودتان در خانه امتحان کنيد، به همين سادگي!

نان

جوش شيرين که ديگر براي ما ايراني ها نام آشنايي است، هم ارزان تر از خمير مايه است و هم سريع تر خمير را عمل مي آورد؛ براي همين تا مدت ها توي هر نانوايي که سرک مي کشيدي، حتما مي توانستي مقدار زيادي از آن را پيدا کني؛ هر چند که الان به مدد سرکشي هاي بازرسان وزارت بهداشت کمتر خبري از آن است ولي مي شود هنوز ردپاي آن را توي نان هاي سنتي خودمان پيدا کرد.

البته امروز توليدي هاي متقلب زده اند توي يک خط ديگر. زردچوبه نان خوشرنگي دست مردم مي دهد. زاج هم مي تواند نان هاي تيره را به ناني سفيد و يکدست تبديل کند. اضافه کردن زاج به آردهاي تيره تقلب اين روزهاست که باز هم کار شناسايي اش با کارشناس هاست مگر اينکه نانواي ناشي آنقدر زاج بريزد که از مزه تلخش خودش را لو بدهد!

آب ليمو

گاهي آب ليموها رنگ و طعم عجيبي دارند که هر کسي را ياد همان شايعه هميشگي مي اندازند؛ کاه توي آب ليمو! شايعه که نه، واقعيتي که مدت ها در توليد آب ليموهاي غيربهداشتي رواج داشت. مقداري کاه زبر را با آب ولرم مخلوط مي کردند و مدتي به حال خود مي گذاشتند.

اينطوري مايع زردرنگي درست مي شد. اين مايع زردرنگ را به ليموي چرخ شده اضافه مي کردند و آب مي گرفتند. آخر کار هم جوهرليمو مي زدند. بعضي وقت ها هم جوهرليموي تنها جواب مي داد. مخلوط جوهرليمو و آب و آب غوره هم مي شود آب غوره غيراستاندارد.

قهوه و کاکائو

سر و کله برزيلي ها در ايران کم پيدا مي شود وگرنه کسي جرأتش را نداشت که گرد قهوه را با آرد سبوس، بذر تمبرهندي، خرماي سرخ کرده و کاسني مخلوط کند و به اسم قهوه جلوي مشتري بگذارد.

البته پيدا کردن اين مخلفات کمي سخت است و قهوه اش هم تلخ تر. براي توليد قهوه راحت تر يک عده اي مي روند سراغ آرد نخودچي سوخته. يک عده هم آرد سوخته يا جوي سوخته را به قهوه اضافه مي کنند. حالا داستان کاکائو را بشنويد؛ خاک رس، نشاسته، اکسيد فرو و يک مقدار اسانس کاکائو!

کالباس و سوسيس

معدن انواع و اقسام تقلب ها، هر جوري که فکرش را کنيد مي شود در سوسيس و کالباس هاي غيربهداشتي دست برد. کلاهبردارها اول از همه توي ريختن نيترات و نيتريت سديم خساست به خرج نمي دهند و تا دلتان بخواهد از اين ماده شيميايي به آن مي زنند تا هم رنگ و طعم بهتري بگيرد و هم ميکروب ها سراغش نروند.

بعد هم مي روند سراغ حيوان هاي ارزانقيمت. اسم آوردن ندارد! استفاده از پودر خون و پودر استخوان و غضروف هم روش مرسومي در توليد کالباس و سوسيس غيربهداشتي است. ماجراي استفاده از باقلا به جاي پسته در کالباس ها را هم خودتان مي دانيد اما اين روزها تقلب ديگري هم باب شده؛ استفاده از خمير مرغ.

مرغ را با پوست و استخوان له مي کنند و تحت فشار شديد قرار مي دهند تا اينکه گوشت تقريبا مايع مي شود، بعد اين مخلوط را تحت فشار از يک فيلتر رد مي کنند تا پوست و استخوان جدا شود. بعد هم خمير مرغ مي شود ماده اصلي تشکيل دهنده سوسيس و کالباس هايي که سر سفره ما مي آيند.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت خبری تحلیلی زیست بوم ، تاریخ انتشار: 12تیر1394 ، کدخبر: 28735: www.zistboom.com