شعار سال: زبالهسوزی و تخلیه پسماند ساختمانی در نقاط حاشیهای جنوب تهران سبب ایجاد آلودگیهای زیستمحیطی فراوانی در این شهر و مناطق اطراف شده است. با رسیدن فصل زیبای بهار و کاهش سرمای هوا و نیز بارندگیهای بهاری اخیر، روزهای آلوده دیگر بحث اصلی محافل تهرانیها نیست و تقریباً همه مردم و البته مسئولان روزهای آلوده زمستانی استان تهران را فراموش کردهاند. بهارِ تهران همواره زیبا بوده و از قدیمالایام مطالب زیادی درباره بهار در شهر کوهپایهای تهران و نیز این استان شنیده شده است، چراکه وجود رشتهکوه عظیم و استوار البرز در شمال و دشتهای پهناور ورامین و شهریار در جنوبشرق و غرب این استان، منظرهای سبز و دلنشین ایجاد کرده و آرامش بهاری را به انسان هدیه میکند. این زیبایی و پاکیزگی سبب سوءاستفاده برخی در جنوب پایتخت شده است، جایی بهنام «آراد کوه»، اسمی آشنا برای «زبالهسوزان». آراد کوه در جنوب پایتخت، ۲۰ کیلومتری جاده قدیم تهرانـ قم و در بخش کهریزک از توابع شهرستان ری و ابتدای محور تهرانـ قم واقع شده است که تقریباً از ۶۲ سال پیش میزبان صبور پسماندهای تهراننشینان در مناطق ۲۲ گانه این شهر و شهرکهای اطراف بوده است. درست است که جمعآوری زباله و دور کردن آن از محل زندگی مردم شهرنشین یکی از ضروریات زندگی شهری امروز است؛ اما متأسفانه گاهی چنان درگیر برخی سوءاستفادهها و عدم مدیریتها در بحث مدیریت زباله و پسماند میشویم که هوایی را که تنفس میکنیم، فراموش کرده و طوری عمل میکنیم که چیزی از آراد کوه و هوایی در پایتخت باقی نمیماند. متأسفانه همواره زبالهسوزی و نخالهریزی در فشافویه و آرادکوه با آغاز فصل زیبای بهار شتاب میگیرد و از زیباییهای این فصل میکاهد. برای دیدن این مناظر ناخوشایند کافی است یکشب به آرادکوه مراجعه کرده و سوختن ضایعات، زبالهها و کابلها را مشاهده کنید.
توپوگرافی تهران جمعکننده آلودگی است
یک کارشناس محیطزیست با بیان اینکه وضعیت توپوگرافی تهران بهصورتی است که آلودگیها را در خود جمع میکند، عنوان کرد: در فصل بهار و بیشتر در ایام تعطیلات با زبالهسوزیهای غیرمجاز در تهران و اطراف آن مواجهیم. با بهرهگیری از فناوری روز میتوان مشکل پسماند را حل کرد و برای ورود فناوری باید زمینه حضور سرمایهگذاران فراهم شود. محسن میکاییلی با بیان اینکه مشکل پسماند «دستوری» حل نمیشود، اضافه کرد: با بهرهگیری از فناوری روز میتوان مشکل پسماند را حل کرد و برای ورود فناوری باید زمینه حضور سرمایهگذاران فراهم شود. وی وجود مراکز بازیافت غیرمجاز را از مهمترین عوامل آلودگی تهران دانست و افزود: متأسفانه بهجرات میتوان گفت نظارت دقیقی بر مراکز بازیافت غیرمجاز در تهران وجود ندارد و تاکنون اقدام جدی برای مقابله با زبالهسوزیهای غیرمجاز دیده نشده که این امر دلایل متعددی دارد. البته پرداختن بهدلایل این امر از حوصله این بحث خارج است؛ ولی لزوم ورود جدی در این مبحث بر کسی پوشیده نیست. وی با بیان اینکه در برخی شبها در طول هفته در شهریار، پاکدشت، ری و برخی از مناطق تهران زبالهها را آتش میزنند، گفت: جالب است بدانید که اغلب این زبالهها صنعتی یا نیمهصنعتی هستند و با آتش زدن آن خطر بیماریهای تنفسی گریبانگیر شهروندان میشود؛ درحالیکه میتوان حجم این زبالهسوزیها را به زیر ۱۰ درصد کاهش دهیم و از این راه علاوهبر کاهش آلودگی هوا میتوان به اشتغالزایی رسید.
تهرانیها روزانه هشت تا نه هزار تن پسماند تولید میکنند
زبالهسوزی در آرادکوه در حالی همچنان ادامه دارد که «ری» در مواقع آلودگی هوای تهران از آلودهترین مناطق پایتخت بود، تا جاییکه احمد مسجدجامعی، عضو شورای اسلامی شهر تهران، نیز در گفتوگویی نسبت به این آلودگی در جنوب پایتخت هشدار داده و خواستار رسیدگی به آن شده بود. تولید زیاد زباله توسط شهروندان تهرانی موجب واکنش رئیس شورای اسلامی تهران، ری و تجریش نیز شد، بهطوری که محسن هاشمی در بازدید از مجتمع پردازش و بازیافت زباله آرادکوه در جنوب تهران در جمع خبرنگاران هزینه شهر تهران درباره زبالهها را هشتهزار میلیارد ریال دانست و گفت: تهرانیها روزانه هشت تا نه هزار تن پسماند تولید میکنند که این میزان دو برابر استاندارد جهانی است. تأثیر زبالهسوزی بر آلودگی هوای تهران به حدی است که واکنش استاندار تهران را نیز بههمراه داشت.. محمدحسین مقیمی در اینخصوص گفت: زبالهسوزی در تهران و حاشیه آن خلاف مقررات است. هیچ حقی برای پسماندسوزی در داخل تهران و نیز حاشیهشهر وجود ندارد و این موضوع در بخشنامهای به فرمانداران مورد تأکید قرار گرفته است. وی از صدور دستوری به فرمانداریها و ادارات مرتبط با این امر مبنیبر مقابله جدی با پسماند سوزی خبر داد و گفت: هیچ حقی برای پسماند سوزی در داخل تهران و نیز حاشیه شهر وجود ندارد و این موضوع در بخشنامهای به فرمانداران مورد تأکید قرار گرفته است. رئیس کارگروه کاهش آلودگی هوای استان تهران با بیان اینکه باید زباله تهران به بهترین شکل تفکیک و ساماندهی شده و کمترین ضرر را برای محیطزیست ایجاد کند، افزود: میزان تولید زباله در تهران بیشتر از سایر کلانشهرها است. مقیمی همچنین خواستار ساماندهی نخالههای اطراف تهران شد و گفت: باید قوانین با دقت، سرعت و بدون توقف اجرا شود.
نخالههای ساختمانی فشافویه بومآور نیست
اما این بخشنامهها چقدر در عمل تأثیر داشته، باید بگوییم چیزی در حد صفر، چراکه بنا بر مشاهدات شاهدان عینی از میزان پسماند سوزی در جنوب پایتخت کاسته نشده است و گزارشهای رسیده از بخشهای فشافویه و کهریزک از تداوم زبالهسوزی در این مناطق حکایت دارد. بخشدار فشافویه در این خصوص گفت: پسماند سوزی یا تخلیه نخالههای ساختمانی در فشافویه «بومآور» نیست و متأثر از کارخانجات و واحدهای صنعتی و تولیدی خارج از بخش فشافویه و متعلق به شهر تهران است و بهدلیل اینکه بخش فشافویه در حاشیه شهر تهران قرار دارد، به این بخش میآید. محمدصالح ضیایی با بیان اینکه این پسماندها در ساعات غیراداری، شبانه و خارج از دید مردم در این منطقه جمعآوری شده است و برخی با سوزاندن زبالهها و کابلها اقدام به برداشت سیم از آن میکنند، گفت: براساس قانون، کارگروه پسماند در شهرستان ری با مدیریت اداره حفاظت از محیطزیست شهرستان تشکیلشده و دستگاههای اداری شهرستان باید به مصوبات عمل کنند، تا از زبالهسوزی پیشگیری شود تا آسیب کمتری به محیطزیست وارد شود. وی ادامه داد: متأسفانه برخی افراد سودجو برای رسیدن به منافع شخصی اقدام به این اعمال میکنند که ما به کمک اداره حفاظت از محیطزیست شهرستان ری درپی مبارزه با این پدیده نامبارک در منشأ آن هستیم.
پسماندسوزی منظرهای زشت به مسافران خارجی فرودگاه امام عرضه میکند
ضیایی گفت: باید کانونهای این زبالهسوزیها که به یک کارخانه، شرکت، واحد صنعتی یا تولیدی بازمیگردد، شناسایی شود که آن واحد براساس ضوابط و مقررات ملزم است، پسماند خود را به مراکز بازیافت قانونی ازجمله مرکز «آرادکوه» تحویل دهد، ما از اداره حفاظت از محیطزیست شهرستان انتظار داریم که با کانونهایی که شناسایی میشود، بهعنوان ضابط قوه قضائیه در بحث محیطزیست برخورد کند. وی با بیان اینکه همه درباره پسماند سوزی در بخش فشافویه مسئول هستیم، گفت: هرکس در هر نقطهای که خودرویی در حال تخلیه پسماند مشاهده میکند، باید اطلاع دهد، تا برخورد جدی شود. در شورای برنامهریزی استان تهران نیز استاندار بر مقابله با پسماند سوزی در منطقه تأکید کرد، باید با جدیت بیشتری این موارد را دنبال کنیم، در سال گذشته نیز حدود هشت تا ۹ خودرو در اینخصوص متوقف کردیم و تحویل محیطزیست بهعنوان ضابط قضایی دادیم. بخشدار فشافویه با بیان اینکه در سال ۹۷ با جدیت با پسماند سوزی مقابله خواهد شد، گفت: رصد شبانه درباره تخلیه پسماند و پسماندسوزی صورت میگیرد و در سال ۹۷ این منطقه را برای افراد سودجو ناامن خواهیم کرد، این کار جرم است و سبب ایجاد آلودگیهای زیستمحیطی برای تنفس و سلامت مردم میشود، مردم نیز اگر در حال عبور از منطقه بوده و شاهد پسماندسوزی بودند، میتوانند بهسرعت به آتشنشانی برای اطفای سریع حریق اطلاع دهند؛ چراکه هرچه سریعتر این آتشها خاموش شود، میزان آلودگی هوا کمتر خواهد بود. وی گفت: هر خودرو یا فردی درباره این جرم دستگیر شود، بهسادگی آزاد نخواهد شد و حداقل ششماه با هماهنگی مقام قضایی خودرو در پارکینگ متوقف میشود. ضیایی با بیان اینکه پسماندسوزی در ساعات خاصی در فشافویه رخ میدهد، گفت: این کار سبب آلوده کردن هوا و نیز ایجاد منظرهای زشت برای مسافرانی که از طریق فرودگاه وارد پایتخت میشوند، خواهد شد و چشمانداز منطقه را به هم میزند. بخشدار فشافویه با بیان اینکه مواد اولیه آتشسوزی از خارج بخش به این منطقه میآید، گفت: این افراد برای اینکه از پرداخت هزینه به مرکز بازیافت «آرادکوه» فرار کنند، اقدام به پسماندسوزی میکنند. از همکاران بخشهای دیگر و محیطزیست تقاضا داریم که مناطق خود را برای زبالهسوزان ناامن کنند تا شاهد این پدیده زشت در منطقه نباشیم. عضو شورای شهر تهران، ری و شمیرانات نیز در این خصوص گفت: این زبالهها بهطور غیرمجاز در تهران جمعآوری و در مناطق غیرمجاز دیگری تفکیک میشود و ضایعاتی که خریدار ندارد و غیرقابل استفاده است، به بیابانها و نزدیکی روستاهای اطراف ری منتقل و آتش زده میشوند که این امر موجب آلودگی هوا و خسارت به محیطزیست منطقه میشود. حسن خلیلآبادی در پاسخ به این پرسش که چه راهکاری برای مقابله با این پدیده باید اندیشیده شود، گفت: متأسفانه هنوز کسی بهطور جدی به این امر ورود نکرده، البته گاهی بخشداریها به کمک محیطزیست گشتهایی را راهاندازی کرده و عدهای را دستگیر و تحویل مراجع قضایی میدهند که این افراد جریمههایی هم میشوند. اما باید پیگیریها مستمر و دائمی باشد و حتی بخشداریها و دهیاریها اگر بتوانند دوربین کار بگذارند و خودروهایی را که زباله وارد منطقه میکنند، شناسایی کنند. وی با بیان اینکه در حال حاضر بسیاری از روستاهای شهرستان ری مملو از نخالههای ساختمانی شده است، گفت: باید افراد متخلف ردیابی شده و با همکاری پلیس با خودروهای متخلف برخورد قانونی شده و خودروها متوقف شوند، در این صورت سوءاستفادهها کاهش مییابد، اگر ارادهای در سطح مدیریتهای استان تهران در استانداری و اداره کل محیطزیست باشد، این امر شدنی است. رئیس شورای اسلامی شهرستان ری با بیان اینکه یکی از مهمترین راهکارهایی که بهطور اساسی مشکل پسماند و زبالهسوزی را حل میکند، ترویج فرهنگ تفکیک زباله از مبدأ است، ادامه داد: چون زبالهها از مبدأ و منزل تفکیک نمیشود و بهصورت تفکیک نشده به محل انباشت پسماند میآید و زمینه برای جمعآوری غیرمجاز پسماند فراهم میشود، این مشکلات را شاهد هستیم؛ اگر مردم پسماند را به کانکسهای شهرداری تحویل داده و در مقابل آن جایزه و اقلام دیگر دریافت کنند، میتوانیم شاهد کاهش پدیدههای اینچنینی باشیم.
بهعنوان کار موضعی و مُسکن باید از فرمانداریها، بخشداریها و شهرداریها بخواهیم که بهطور مرتب اقدام به گشت درباره مقابله با پسماندسوزی کرده و با مجرمان برخورد جدی کنند. وی با بیان اینکه انجام کارهای مُسکن نمیتواند، سبب حل مشکل پسماندسوزی شود، تأکید کرد: باید از فرمانداریها، بخشداریها و شهرداریها بخواهیم که بهطور مرتب اقدام به گشت درباره مقابله با پسماندسوزی کرده و با مجرمان برخورد جدی کنند.
خودروهای حامل نخاله موظف به تحویل نخاله ساختمانی شوند
خلیلآبادی از تصویب قانونی مبنیبر کار گذاشتن دوربین در محل تخریب ساختمانها برای دریافت جواز در تهران خبر داد و گفت: باید خودروهای حامل نخاله موظف به تحویل نخاله ساختمانی شوند. وی گفت: اگر برخوردها جدی، هماهنگ و با برنامه شود، فراوانی پسماندسوزی و نخالهریزی زیاد نمیشود، بهطوریکه در بخشهای مختلف بهخصوص در ساعات غروب و شبها شاهد این امر باشیم. عضو شورای شهر تهران، ری و شمیرانات با بیان اینکه وجود دشتهای وسیع، بیابانهای بایر و قرار داشتن در خارج از شهر تهران انگیزه حرکت خودروهای حمل نخاله به سوی آرادکوه و مناطق بخشهای کهریزک و فشافویه شهرستان ری شده است، گفت: در بخش قلعهنو و دشت ورامین اراضی کشاورزی زیاد است و حضور کشاورزان در زمینهای خود امکان حضور زبالهسوزان را سلب میکند. وی ادامه داد: اما زمینهای بایر در بخشهای کهریزک و فشافویه بستر خوبی برای حضور زبالهسوزان است؛ چراکه عدم حضور مردم در این مناطق میتواند زمینه زبالهسوزی را فراهم کند. دلیل دیگر نیز نزدیکی این بخشها به مرکز پسماند و زباله شهرداری تهران در «آرادکوه» است که اگر در مسیر پلیس این خودروها را متوقف کند، اظهار میکنند که برای تخلیه زباله به سوی مرکز پسماند میروند. به نظر میرسد، اگر عزمی راسخ برای مقابله با پسماند سوزی غیرقانونی در مسئولان و تفکیک زباله از مبدأ در شهروندان نباشد، بزودی شاهد نتایج تلخ حاصل از آلودگیهای ناشی از زبالهسوزی و تخلیه نخالههای ساختمانی در حواشی جنوب پایتخت خواهیم بود.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار - ، کد مطلب: 43886، www.sabzineh.org