روز دوشنبه، مایک پمپئو وزیر امور خارجه و استیون منوچین وزیر امور خزانه‌داری تأیید کردند که ایالات متحده تحریم‌هایی را بر بخش‌های حیاتی اقتصاد ایران اعمال می‌کرده است از جمله بخش‌های انرژی و کشتیرانی این کشور. این تحریم‌ها بیش از ۷۰۰ فرد ایرانی، بانک‌ها، هواپیماها و کشتی‌ها را در بر می‌گیرد که هدف واضح آن‌ها نهایتاً این است که صادرات نفت ایران را به صفر برسانند. شرکت‌های خارجی و دولت‌هایی که بخواهند از این تحریم‌های تخلف کنند خود را در معرض تحریم قرار می‌دهند.

برای دولت ترامپ که اوایل امسال از توافق هسته‌ای برجام خارج شده بود، این آغازی بر یک کمپین «فشار حداکثری» دیگر علیه آن چیزی است که او آن‌ها را رژیم‌های یاغی می‌نامد. هاوک از اعضای کاخ سفید در کابینه‌ی ترامپ معتقد است که تحریم‌ها رفتار ایران در منطقه را تغییر خواهد داد. آن‌ها این اقدامات را با حمایت مشتاقانه‌ی اسرائیل و پادشاهی‌های حاشیه‌ی خلیج‌فارس آغاز کرده‌اند، یعنی همه‌ی آن کسانی که دوست دارند ببینند ایران حمایت خود را از گروه‌های مورد حمایت خود در سرتاسر خاورمیانه کاهش دهد.

پمپئو در کنفرانس خبری روز دوشنبه اعلام کرد « رژیم ایران یک انتخاب دارد: یا صد و هشتاد درجه از اقدامات یاغی‌گرانه‌ی خود برمی‌گردد و مثل یک کشور نرمال رفتار می‌کند یا باید شاهد فروپاشی اقتصادش باشد.»

اما مخالفان ترامپ می گویند که راهبرد دولت وی مردم عادی ایران را تنبیه می‌کند. طی ماه‌هایی که آمریکا از توافق هسته‌ای خارج شده، اقتصاد ایران دچار رکود شده و ارزش پول ملی آن سقوط کرده است. عمده‌ی شرکت‌های چندملیتی یا خاک ایران را ترک کرده‌اند یا قراردادهایشان را از ترس مجازات آمریکا با ایران لغو کرده‌اند.

گروه بین‌المللی بحران، اطلاعات ۴ دهه‌ی عملکرد اقتصاد ایران را تحلیل کرد و دریافت که همبستگی اندکی بین سیاست‌های امنیت ملی ایران و تنگناهای اقتصادی آن وجود دارد. این گروه تحلیل‌گر در گزارشی آورده است: «دولت ترامپ امیدوار است که تحریم‌ها ایران را مجبور کند فعالیت‌های منطقه‌ای‌اش را متوقف کند اما اطلاعات نشان می‌دهد نتیجه‌ی چنین سیاستی قطعیتی ندارد زیرا تغییرات در ثروت ایران اثر کمی بر مسیر یا ظرفیت‌ سیاست‌های منطقه‌ای این کشور داشته است.»

در همین حین رهبری ایران ضمن تأکید بر ادامه‌ی پایبندی به توافق هسته‌ای از اقدامات غیرقانونی آمریکا گله کرد. دولت‌های اروپایی عضو برجام هم در دفاع از آن سخن گفته‌اند. دیپلمات‌های اروپایی از اتحادیه‌ی اروپا، بریتانیا، فرانسه و آلمان در یک بیانیه‌ی دست جمعی ابراز کردند: « تصمیم جمعی ما برای کامل اجرا شدن برجام تزلزل ناپذیر است.» حسن روحانی رئیس جمهور ایران که بعد از انتخاب شدنش در سال ۲۰۱۴ برای دست یابی به توافق تلاش کرد در روز دوشنبه اعلام کرد « ما با افتخار تحریم‌ها را دور می‌زنیم».

جفری فلتمن یک مقام ارشد در وزارت امور خارجه در امور خاورمیانه در دولت اوباما در روزنامه‌ی وال‌استریت ژورنال نوشت: « ایران در حال ریشه دوانیدن در منطقه است و به نظر من این تحریم‌ها نمی‌تواند این روند را معکوس کند.»

این روزنامه در ادامه مدعی می شود: واقعیت این است که تحریم‌ها ممکن است بیش از هر کس به تندروهای ایران کمک کند. همان‌طور که گروه بحران بین‌المللی اشاره کرده، تحریم‌ها « خطر قوی‌تر شدن تندروها در جمهوری اسلامی را در پی دارد و تشویق آنان به تشدید تنش‌های منطقه‌ای». این ترسی است که ایالات متحده و متحدان اروپایی‌اش مشترکا دارند، کسانی که روحانی را مرعوب تندروهای داخل رژیم می‌دانند، تندروهایی هرگز خواستار مصالحه و ایجاد روابط حسنه با غرب نبوده‌اند.

دنیس راس، دیپلمات سابق آمریکایی که در سه دولت آمریکا خدمت کرده است هفته‌ی گذشته در مصاحبه‌ای بیان کرد که دولت اوباما همراهی بین‌المللی خیلی گسترده‌تری داشت هنگامی که فشارهای اقتصادی را نیم‌ دهه‌ی گذشته بر ایران اعمال می‌کرد. اما حالا دیگر چندان آن‌طور نیست؛ اتحادیه‌ی اروپا به دنبال کشف راه‌هایی برای محافظت از تجارت اروپایی‌ها با ایران از شر محدودیت‌های آمریکا است و واشنگتن همین حالا به هشت کشور از جمله چین و هند معافیت داده که به واردات نفت از ایران ادامه دهند.

راس در ادامه افزوده «دولت اوباما از یک همکاری و همراهی وسیع بین‌المللی برخوردار بود که دست در دست یکدیگر کار می‌کردند که رژیم تحریم شده منحرف نشود. ایرانی‌ها در یافتن راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌ها مهارت بالایی دارند و این بار ما شرکای زیادی نداریم که مراقب باشند که ایران از رژیم تحریم‌ها تخطی نکند.»

کارشناسان می‌گویند شاید ترامپ هنوز امیدوار است ملاقاتی که با رهبر کره‌ی شمالی در سنگاپور اتفاق افتاد تکرار شود. اما ایرانی‌ها هیچ‌ علاقه‌ای به معامله با این رئیس‌جمهور آمریکا ندارند و ممکن است قصد داشته باشند صبر کنند تا دوران ریاست جمهوری ترامپ تمام شود.

جان گلاسر از مؤسسه‌ی لیبرتارین کاتو نوشته: « تهران بر اساس قوانین بازی می‌کند و ایالات متحده قول‌هایش را می‌شکند. ایرانی‌ها مایل نیستند دوباره خودشان را در معرض تحریم‌های جدید اقتصادی قرار دهند.»

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از پایگاه خبری فردا ، تاریخ انتشار: 19 آبان 1397 ، کدخبر: 891472 ، www.fardanews.com