شعارسال: تا پیش از این بزرگ‌ترین تغییرات مدیریتی در ایران، یا بعد از انتخابات اتفاق می‌افتاد، یا بعد از انقلاب. حالا از آخرین انتخابات بیشتر از یک سال می‌گذرد. اما درست در همین روزها یکی از بزرگ‌ترین پوست‌اندازی‌های مدیریتی در جمهوری اسلامی ایران رخ داده است.

مطابق مصوبه مجلس مبنی بر «اصلاح قانون منع به‌کارگیری بازنشسته‌ها» پنجشنبه گذشته آخرین مهلت برای بسیاری از مدیران ارشد بود تا با صندلی‌های خود خداحافظی کنند. اینکه حتی دیروز هم اخباری مبنی بر جابه‌جایی‌ها و انتصاب‌ها در دستگاه‌های مختلف منتشر شد، نشان می‌دهد که این دل کندن، چندان هم ساده نبوده است. شاید یافتن جایگزین برای این مدیران سخت بوده است اما هرچه هست، آنان دیگر در هیچ دستگاه دولتی یا دستگاهی که حتی ریالی از اعتبارات دولتی دریافت می‌کند، نمی‌توانند سمتی بگیرند.

مسأله چنین تحول بزرگی، تنها رفتن این مدیران و خرسندی اجتماعی برای رهایی از کهنسالی نظام اداری ایران نیست. مسائل زیادی حول این مصوبه مجلس و نحوه اجرای آن مطرح می‌شود؛ اینکه نیروهای جایگزین از کجا می‌آیند و چقدر کارآزموده هستند؟ چرا در این جابه‌جایی مدیریتی، فقط به بخش دولتی توجه می‌شود و کمتر از دستگاه‌های غیردولتی مانند قوه قضائیه و صدا و سیما خبری شنیده می‌شود؟ پرسش‌هایی از این دست ما را وا می‌دارد تا با دقت بیشتری به این رویداد بزرگ مدیریتی در ایران بنگریم.

زلزله در قله مدیریتی

اصلاح قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان که 24 شهریورماه برای اجرا ابلاغ شد، آنقدر صریح است که جای هیچ حرفی باقی نمی‌گذارد؛ مخاطب اصلی این قانون، قله‌های مدیریتی در ایران است؛ تحولی که امید است باعث جریان و حرکت عمومی بدنه اجرایی کشور شود.

بزرگ‌ترین جابه‌جایی در دولت و البته در استانداری‌ها اتفاق افتاد. شنبه گذشته استانداران بازنشسته 11 استان کشور از سمت‌های خود خداحافظی کردند. آذربایجان شرقی، اصفهان، البرز، تهران، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سمنان، فارس، قم و یزد استان‌هایی هستند که وزیر کشور یکی از معاونان استانداری را به عنوان سرپرست استانداری منصوب کرد تا در آینده نزدیک هیأت دولت درباره استانداران آنان تصمیم بگیرد. چهارشنبه گذشته هم دولت برای سه استان همدان، سیستان و بلوچستان و زنجان استانداران جدید تعیین کرده بود تا به این ترتیب، همه 14 استاندار بازنشسته از سمت‌های خود خداحافظی کنند.

از کنار خداحافظی پر سر و صدای محمدعلی افشانی، شهردار سابق تهران از بهشت که بگذریم، قانون منع به‌کارگیری بازنشسته‌ها شهردار 6 کلانشهر دیگر را هم شامل می‌شود. قاسم تقی‌زاده خامسی شهردار مشهد، قدرت‌الله نوروزی شهردار اصفهان، داوود تاجران شهردار شیراز، ایرج شاهین باهر شهردار تبریز، مهران عالم زاده شهردار کرمان و محمدرضا احمدی نژاد شهردار کرج از چهره‌هایی هستند که باید از سمت‌های خود استعفا بدهند و شورای شهرها، جایگزین دیگری برای آنان انتخاب کند.این قانون در بخش‌های دیگر هم قربانیان مدیریتی داشته است. از جمله در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که باعث شد محمدمهدی حیدریان، تنها یک سال و نیم پس از انتصاب به عنوان رئیس سازمان سینمایی، از این وزارتخانه خداحافظی کند. نام بزرگ دیگر مطرح، علی کاردر است که تا همین شنبه گذشته مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران بود. کاردر هم به‌ موجب قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان در سازمان‌های دولتی ناچار به ترک پست شد و دیروز وزیر نفت، مهدی کرباسیان وزیر سابق اقتصاد را به جای او منصوب کرد.

در صدا و سیما هم تغییراتی در راه است. برخی گزارش‌ها حاکی است مجید آخوندی معاونت سیاسی، عباس مهدوی مهر مدیر کل بازرگانی، مجید ستوده نیا مدیرعامل باشگاه خبرنگاران جوان، عبدالرضا بوالی مدیر شبکه خبر، سید مهرداد سید مهدی رئیس خبرگزاری صدا و سیما و ایرج سبقتی قائم مقام معاونت سیاسی سازمان 6 مدیر ارشد بازنشسته این سازمان محسوب می‌شوند که از ۲۶ آبان حضورشان در سازمان صدا و سیما خلاف قانون و البته جرم است. اما درباره دیگر بخش‌هایی که از بودجه عمومی استفاده می‌کنند و مدیر بازنشسته هم دارند، خبری منتشر نشده است. به عنوان مثال مشخص نیست که چند مدیر ارشد در قوه قضائیه مشمول این قانون می‌شوند یا بخش‌ها و شرکت‌های عمومی چه وضعیتی دارد.

حال سؤال اینجاست، چه اتفاقی خواهد افتاد؛ آیا نیروهای جدید آن اندازه شایستگی و تجربه دارند که بتواند خلأهای مدیریتی را برطرف کنند؟ از همه مهم‌تر، آیا مدیران ارشدی که امروز مدیران گذشته قلمداد می‌شوند، تجربه‌های خود را به درستی به نسل بعد از خود منتقل کرده‌اند؟ به نظر می‌رسد دیرزمانی نخواهد بود که پاسخ همه این پرسش‌ها مشخص می‌شود. در آن زمان معلوم می‌شود که آیا ایران با هزینه این قانون را اجرا کرده است یا بی هزینه.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه ایران، تاریخ انتشار: 28آبان1397 ، کدخبر: 490188: www.iran-newspaper.com