شعار سال: سیدمحمد بطحایی در نخستین همایش ملی هویت کودکان ایران اسلامی ضمن قدردانی از برگزارکنندگان این همایش اظهار کرد: این همایش بسیار ارزشمند است و طی این دو روز به مضمون بسیار مهمی در آموزش‌وپرورش که در آینده کشور اثرگذار است، پرداخته شد.

وی عنوان کرد: تقارن برگزاری همایش با موضوع هویت کودکان ایران اسلامی با میلاد مبارک حضرت محمد(ص)، تقارن مبارکی است زیرا آن حضرت تغییر و تحول در سنت و سیره‌ای ایجاد کردند که پایه‌گذار یک هویت جدید شد.

بطحایی خاطرنشان کرد: پیامبر اکرم (ص) بسیاری از سنت‌های غلط را از بین برد و این‌ها همه تغییری بود که هویت اسلامی را پایه‌گذاری کرد و امروز شاهدیم که این هویت همه ذخیره ارزشمند ما در جامعه است. وزیر آموزش‌وپرورش عنوان کرد: موضوع هویت همانطور که در مقالات متعددی که به رشته تحریر درآمده، یکی از مهمترین مؤلفه‌های شخصیتی و یکی از مهمترین مؤلفه‌های رفتاری و منش افراد است که قالب این هویت در دوران کودکی و نوجوانی شکل می‌گیرد.

خانواده‌ها در حال تهدیدشدن هستند

وی خاطرنشان کرد: بخش عمده‌ای از کیستی و چیستی، ویژگی‌های رفتاری و شخصیتی افراد، غالباً در دوران کودکی و نوجوانی شکل می‌گیرد و البته یکی از مهمترین محیط‌هایی که این هویت در آن شکل می‌گیرد و قوام و عمق پیدا می‌کند، خانواده است.

بطحایی عنوان کرد: خانواده یکی از مهمترین و اصلی‌ترین محیط‌هایی است که هویت بچه‌ها در آن شکل می‌گیرد و ساخته و پرداخته می‌شود اما متأسفانه خانواده در معرض تهدیدهای مختلف قرار گرفته است.

وزیر آموزش‌وپرورش اظهار کرد: گسست بین نسلی، نقش، محوریت و مرجعیت خانواده را در پرداختن به هویت کاهش می‌دهد و بچه‌ها کم کم دیگر پدر و مادر را الگوی خود قرار نمی‌دهند و دیگر مانند گذشته پوشش، ادبیات، رفتار و ... پسرها دیگر مثل پدرها نیست.

وی افزود: پسرها مرجعیت الگویی برای هویت را تغییر داده‌اند و کم‌کم نوجوانان و جوانان از گروه‌های همسال و دوستان خود الگوگیری می‌کنند که یکی از دلایل آن گسست بین نسل‌ها است. بطحایی یادآور شد: نقش خانواده هنوز در دوره دبستان و پیش دبستانی و در دوران خردسالی پررنگ است و نقش مدرسه در هویت بخشی در دوره پیش دبستانی در مقایسه با خانواده کمتر است و خانواده‌ها هستند که همچنان بیشترین تأثیرگذاری را در هویت‌سازی کودکان بر جای می‌گذارند و این نقش در رده‌های سنی نوجوانی و جوانی به سرعت در حال تغییر است.

وزیر آموزش‌وپرورش عنوان کرد: گسست بین نسلی نقش خانواده‌ها را به شدت در هویت‌بخشی کاهش می‌دهد به‌نحوی که اکنون ۲۴ میلیون و ۱۹۶ هزار خانواده در کشور داریم که طی ۴۰ سال گذشته، ۳,۴ برابر شده و یکی از دلایلی که نقش خانواده‌ها در این هویت‌بخشی کاهش یافته، افزایش سن ازدواج است.

بطحایی گفت: میانگین سن ازدواج از ۲۶,۶ سال در سال ۸۵ به ۲۹.۲ در سال جاری افزایش یافته و سن ازدواج به طور میانگین سه سال افزایش یافته است ضمن اینکه خانواده‌ها نیز کوچک‌تر و کم‌جمعیت‌تر شده‌اند به نحوی که از ۵.۲ در سال ۷۰ به ۳.۵ رسیده است.

وی تأکید کرد: این شاخص‌ها و بسیاری دیگر از شاخص‌هایی که در مورد آن تحقیق به‌عمل آمده، همه نشان می‌دهد که سهم خانواده‌ها در تأثیرگذاری هویت در کودکان و نوجوانان و جوانان رو به کاهش و در مقابل آن، سهم گروه همسالان در حال افزایش است و این دقیقاً همان چیزی است که آموزش‌وپرورشی‌ها باید بیشتر به آن توجه کنند.

بطحایی گفت: نقش نظام آموزش‌وپرورش و همسالان دارد گسترده‌تر می‌شود و نقش خانواده‌ها کمتر؛ بنابراین ما در دوره پیش‌دبستانی باید توجه بیشتری به خانواده‌ها از حیث نقشی که در هویت بخشی برای بچه‌ها دارند، به‌عمل آوریم. وی اظهار کرد: در دوره پیش دبستانی مثل دوره نوجوانی و جوانی نمی‌توانیم جای خالی خانواده را در هویت‌بخشی پر کنیم زیرا مرجعیت اثرپذیری و هویت‌پذیری کودکان در دوره پیش دبستانی و دبستانی هنوز خانواده است.

وزیر آموزش‌وپرورش افزود: اگر خانواده‌ها به این بخش بی‌توجه باشند، تلاش‌های ما اگر هم موفق‌آمیز باشد، در دوره جوانی و نوجوانی با شکست مواجه خواهد شد بنابراین نمی‌توانیم ارتباط خود را با خانواده‌ها در دوره دبستان و پیش دبستانی مثل گذشته نگاه داریم.

وی عنوان کرد: نقش خانواده‌ها به ویژه در هویت‌بخشی در کودکان بسیار حائز اهمیت است و امروز با هجمه سنگینی که برای تخریب هویت کودکان به ویژه با سوءاستفاده از فضای مجازی وجود دارد، متأسفانه خانواده‌ها به نقش خود کم توجه هستند و متوجه نیستند که یک کودک چهار ساله مانند یک دوربین فیلمبرداری کاملاً از رفتار پدر و مادر و خواهر و برادر خود فیلمبرداری می‌کند و ریشه‌های او به این ترتیب شکل می‌گیرد.

بطحایی بیان کرد: رفتارها در محیط خانواده، برنامه‌های تلویزیونی و .... همه در رفتار کودکان اثر دارد زیرا شالوده‌های رفتار و هویت کودکان از همین‌جا شکل می‌گیرد بنابراین پر کردن جای خالی خانواده‌ها برای هویت‌سازی و تعمیق هویت از عهده آموزش‌وپرورش خارج است.

وزیر آموزش‌وپرورش تأکید کرد: ما باید به شدت در حوزه آموزش خانواده‌ها سرمایه‌گذاری کنیم و این کار را آغاز کرده‌ایم و امروز با افتخار می‌گوییم که ۷۰ درصد کودکان واجد شرایط در پیش دبستانی‌ها مشغول یادگیری هستند که این عدد تا هفت سال پیش ۱۱ درصد بوده و جمهوری اسلامی با موفقیت در این زمینه توانسته یک گام بسیار جدی و بلند در حوزه تعلیم و تربیت و آموزش عمومی بردارد و این اتفاقاً از مواردی بوده که با کمترین حمایت دولت اتفاق افتاده است.

آموزش زبان انگلیسی در سنین پایه ضرر فرهنگی دارد

بطحایی یادآور شد: مربیان پیش دبستانی تحت آموزش متمرکز قرار گرفته‌اند تا شاهد حضور مربیان حرفه‌ای در مهدکودک‌ها باشیم و انتقاد داریم از اینکه برخی مهدکودک‌ها نسبت به تخصص مربیان خود بی‌توجه هستند زیرا شاهد اتفاقاتی هستیم که به نام شادی و نشاط، تأثیراتی بر بچه‌ها گذاشته می‌شود که بسیار مخرب است.

وی بیان کرد: اصلاً یکی از دلایلی که آموزش زبان خارجی از پایه‌های پایین و در دوره پیش دبستانی، ضررش را بیش از نفعش می دانیم این است که آموزش زبان خارجی حامل فرهنگ است و این فرهنگ بر هویت بچه‌ها تأثیرگذار است و شالوده‌های فرهنگ کودکان را شکل می دهد و بعدها تغییر آن در دوره‌های بالاتر دشوارتر است.

وزیر آموزش‌وپرورش تصریح کرد: در دوره پیش دبستانی سیاست ما در تعمیق هویت بچه‌ها، ارتباط و تعامل بیشتر با خانواده‌ها و آموزش خانواده‌هاست که برنامه‌هایی در دست اقدام در این زمینه داریم. وی عنوان کرد: در دوره‌های تحصیلی در رده سنی نوجوانان و جوانان چه بخواهیم چه نخواهیم، گروه همسالان مرجعیت بیشتری نسبت به خانواده‌ها در هویت بخشی پیدا می‌کند و بچه‌ها در این رده سنی به همسالان خود بیشتر نگاه می‌کنند.

بطحایی خاطرنشان کرد: البته همه گروه همسالان در مدرسه و تحت مدیریت و اختیار آموزش‌وپرورش نیست اما اگر کیفیت کار تعلیم و تربیت در مدرسه افزایش یابد، می‌توانیم این فرصت مناسب را به داخل مدرسه بکشیم، یعنی به جای اینکه دانش‌آموز ما که آینده‌ساز کشور است در کوچه و خیابان دوست و همسال خود را پیدا کند، در داخل مدرسه این فضا را ایجاد کنیم.

وزیر آموزش‌‌و‌پرورش عنوان کرد: فضای فیزیکی آموزشی ما باید این امکان را برای معلم فراهم کند، معلم با ۱۲ جلد کتاب درسی و ۴۰ دانش‌آموز در یک کلاس کوچک و یک زمان محدود، نمی‌تواند نقش خود را ایفا کند بنابراین باید فضای آموزشی را تغییر داده و فضای کلاس‌ها را گسترش دهیم تا معلم بتواند نقش خود را ایفا کند.

وی تصریح کرد: اگر دولت و خانواده و همکاران ما در آموزش‌وپرورش کیفیت کار مدرسه را بالا نبریم، به‌ویژه در دوران جوانی و نوجوانی که خانواده‌ها به تدریج نقش مرجعیت خود را از دست می دهند، دچار مشکل خواهیم شد. بطحایی تاکید کرد: جای خالی خانواده را باید مدرسه پر کند و بتواند محیطی ایجاد کند که بچه‌ها در مدرسه نقش الگوبرداری و تعمیق هویت خود را از محیط مدرسه و برنامه های آموزشی مدرسه کسب کنند.

کتب کمک آموزشی برای دانش‌آموز سم است

وزیر آموزش‌وپرورش خاطرنشان کرد: استفاده از کتاب‌های کمک آموزشی برای بچه‌ها در دوره ابتدایی سم است، زیرا بچه‌ها را از مدرسه جدا کرده و یادگیری را طاقت‌فرسا و تلخ کرده زیرا فشار بسیاری به کودکان ما وارد می‌کند در حالی که این کودکان باید زندگی کردن را در مدرسه یاد بگیرند و ویژگی های هویتی را تأمین کنند.

حذف کتاب‌های درسی در دوره ابتدایی

بطحایی عنوان کرد: حذف کتاب‌های درسی در دوره ابتدایی گام اول است و مسئولیت اصلی آن با معاونت آموزش ابتدایی است و این سیاست مهم آموزش‌وپرورش است و تا زمانی که بطحایی باشد، این سیاست باید محقق شود. وی از مدیران و معاونان آموزش ابتدایی خواست با سرکشی‌های مستمر، آموزش های مداوم، پیگیری‌های جدی، تلاش کنید مدرسه‌ها را به مدارس با نشاط تبدیل کنید و به طور قطع این کار با یک ماه و دو ماه و یک سخنرانی هیجانی محقق نمی‌شود اما باید اینقدر تکرار و تذکر و سرکشی شود که این سیاست مهم آموزش‌وپرورش نهادینه باشد.

وزیر آموزش‌وپرورش تصریح کرد: مدارس ابتدایی ما باید از این آلودگی‌ها تصفیه شوند و بچه‌ها باید در مدارس ابتدایی بتوانند نفش بکشند و از یادگیری خود لذت ببرند.

بطحایی با اشاره به دستور خود برای پخش فوتبال در مدارسی که امکان آن وجود دارد، افزود: آن روز نمی‌دانستم که این اقدام اینقدر آثار مثبت دارد و صدها پیام رسید که بسیاری از فرزندان خانواده‌ها از روزهای بعد با اشتیاق دیگری به مدرسه رفتند.

وی تأکید کرد: اگر من و شما به عنوان معلمان حرفه‌ای کار خود را بلد باشیم، همان پخش فوتبال، درس است و بچه‌ها یاد می‌گیرند همدیگر را تحمل کنند و اگر عصبانی شدند، باید عصبانی شدن خود را کنترل کنند و این مسائلی است که با ایجاد چنین شرایطی یاد می گیرند.

وزیر آموزش‌وپرورش خاطرنشان کرد: تغییر ماهیت تکالیف نیز باید مرتب تکرار شود البته نگفتیم تکالیف حذف شود بلکه گفتیم ماهیت آن تغییر کند و باید به تدریج به سمتی برویم که تکالیف در مدرسه انجام شود و در خانه تکالیف باید مهارت محور شود.

راه‌اندازی اتاق بازی در دبستان‌ها

وی افزود: امسال برنامه ویژه مدرسه که برای شش پایه تحصیلی یعنی ابتدایی دوم و متوسطه اول شروع کردیم این است که دو ساعت در اختیار معلم و مدیر مدرسه باشد و برنامه رسمی قطع شود و دو ساعت با چارچوبی که ارائه شده، متناسب با نیاز مدرسه و کلاس برنامه ارائه دهد. بطحایی اظهار کرد: امسال برای سه پایه اول ابتدایی اتاق بازی‌های آموزشی را راه‌اندازی خواهیم کرد البته می‌دانیم سخت است و سنگ‌اندازی زیاد می‌شود اما نمی توانیم صبر کنیم که یک روز همه چیز کامل شود.

وی بیان کرد: این اتاق‌ها باید راه‌اندازی شود تا فرآیند یادگیری با بازی با اسباب بازی اتفاق بیفتد و در ۱۰ استان کشور این طرح را اجرایی می کنیم و بعد به تدریج آن را گسترش خواهیم داد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری آنا، تاریخ انتشار 1 آذر 97، کد مطلب: 328009، www.ana.ir