حقوق و پاداش های نجومی از مصادیق فسادهایی است که در بستر منافذ قانونی رخ داد. بنابر اظهار دکتر عادل آذر، رئیس دیوان محاسبات کشور در تاریخ ۱۱ مهرماه ۱۳۹۵ پاداش‏‌های نجومی در سازمان امور مالیاتی نیز رخ داده است. پاداش‌های مذکور در بستر اختیارات قانونی مربوط ماده ۲۱۷ قانون مالیات‌های مستقیم و تبصره ماده ۳۹ قانون مالیات برارزش افزوده، رخ داده بود.

بنابراین، مسئله اصلی در پیشگیری از فساد، وجود قوانینی است که امکان بروز فساد را فراهم می‏‌کند. بستن منافذ فساد مطالبه جدی مقام معظم رهبری و یکی از مهمترین وظایف مجلس و دولت در برخورد و پیشگیری از فساد محسوب می‌‏شود.

علیرغم تجربه تلخ حقوق‌های نجومی و تبعات اجتماعی آن، دولت در لایحه مالیات بر ارزش افزوده به دنبال پایه‏‌گذاری بستری است که نتیجه آن چیزی به مراتب بدتر از حقوق‌های نجومی خواهد بود.

بر اساس ماده ۳۰ لایحه مذکور، سازمان امور مالیاتی مکلف به تهیه آیین‌نامه خاص اداری، مالی، استخدامی و تشکیلاتی خواهد بود و این سازمان در موارد مذکور، از شمول قوانین و مقررات عمومی دولت مستثنی می‌‏شود.

مستثنی کردن مهمترین سازمان‏ حاکمیتی از شمول قوانین عمومی، می‌تواند منجر به عدم شفافیت و نظارت گریزی شده و حیات خلوتی امن برای فساد ایجاد خواهد کرد و با شعار حمایت از شفافیت و مبارزه با فساد دولتمردان همخوانی ندارد. ضمن این‏که در این حالت فساد کاملا قانونی بوده و مفسدان به جای مجازات، به دلیل عمل به قانون تشویق نیز خواهند شد.

قابل ذکر است، وجود آئین‌نامه‌های خاص و مستثنی شدن از قوانین و مقررات دولتی منجر به عدم شفافیت خصوصاً در زمینه های مالی و استخدامی می‌شود. در واقع تصویب ماده ۳۰ لایحه مذکور به نوعی مستثنی کردن سازمان امور مالیاتی از حاکمیت ساختارهای نظارتی کشور است.

با توجه به مفسده خیز بودن ماده ۳۰ لایحه اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده، تصویب آن بستر را جهت قانونی شدن فساد در کشور فراهم می کند. بنابراین، اگر نمایندگان مجلس و دولت دغدغه مبارزه با فساد دارند باید از ایجاد بسترهای قانونی بروز فساد جلوگیری کنند نه این که خود بستر قانونی برای بروز فساد تصویب کنند.

کمیسیون اقتصاد مجلس شورای اسلامی روز سه‌شنبه در خصوص لایحه مالیات بر ارزش افزوده رای‌گیری خواهد کرد. علیرغم وجوه مثبت لایحه مذکور اما ماده ۳۰ آن به دنبال مستثنی کردن سازمان امور مالیاتی از قوانین عمومی است که رویه‌ای فسادزا محسوب می‌شود و تصویب آن تبعاتی جدی برای کشور به دنبال خواهد داشت.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از جامعه خبری تحلیلی الف ، تاریخ انتشار: 12 آذر 1397 ، کدخبر: 3970912029 ، www.alef.ir