شعار سال: نگاه دقیق به بخش کشاورزی نشان می‌دهد حمایت قطعی از این حوزه صورت نمی‌گیرد و به‌همین جهت اقتصاد کشاورزی نتوانسته راهش را برای پیشرفت باز کند و این موضوع سبب شده که کشاورز انگیزه تولید را از دست‌داده و روزبه‌روز فقیرتر شود. امسال در کشور شاهد تغییرات زیادی در حوزه ارزی بودیم، خروج آمریکا از برجام و شروع تحریم‌ها ماجرا را سخت‌تر کرد. اتفاقی که باید دولت را نسبت به محصولات کشاورزی، مواد غذایی و کنترل افزایش قیمت محصولات مهم حساس‌تر می‌کرد. البته نباید از انصاف گذشت که این اتفاق افتاد و دو راهکار از سوی دولت برای کنترل قیمت‌ها به‌اجرا درآمد دولت در مرحله اول ارز ارزان‌قیمت برای واردات یا تولید محصولات غذایی اختصاص داد که گاهی این ارز باوجود واسطه‌ها و دلالان به بیراه رفت و دوم آن‌که تلاش کرد قیمت محصولات و فرآورده‌های غذایی را مهار کند؛ اما با سرکوب تولیدکننده این کار رقم خورد. عدم تعیین قیمت مناسب برای محصولات کشاورزی درحالی رقم می‌خورد که تمامی اقلام، شامل مسکن، خودرو، وسایل زندگی، اسباب و اثاثیه و حتی حمل بار به‌شدت افزایش ‌یافته است. مهاجر با اشاره به این‌که تعیین قیمت‌های کارشناسی نشده می‌تواند فرآیند تولید را دستخوش تغییر قرار دهد، خاطرنشان کرد: اگر در نرخ خرید تضمینی دانه‌های روغنی برای سال زراعی آینده تجدیدنظر صورت نگیرد، بی‌شک سطح زیرکشت دانه‌های روغنی برای سال آینده کاهش می‌یابد. البته مسئولان متولی امر کشاورزی وقتی با اعتراض تولیدکنندگان محصولات کشاورزی روبه‌رو می‌شوند ادعا می‌کنند که از آن‌جا که بذر این محصولات با ارز ارزان‌قیمت در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد نباید قیمت آن با تورم محاسبه شود و باید زیر نرخ تورم اعلام شود. این مسائل در کنار هم سبب می‌شود فعالیت اقتصادی در حوزه کشاورزی مقرون‌به‌صرفه نباشد و سرمایه‌ها کم‌تر به این سمت حرکت می‌کند. در کنار گندم که هنوز هم چالش‌ها بر سر قیمت آن به‌ پایان نرسیده است، دانه‌های روغنی نیز قد علم کرده‌اند و منتظر تعیین قیمت عادلانه هستند. این درحالی است که وابستگی ما به واردات روغن نباتی ضرورت تولید داخلی این دانه‌های روغنی را در زمان تحریم‌ها بیش از گذشته نمایان می‌کند؛ زیرا بیش از ۹۰ درصد از روغن خوراکی مصرفی داخل کشور از واردات تأمین می‌شود و تحریم‌ها می‌تواند ما را در این حوزه دچار مشکل کند. براساس تعیین شورای اقتصاد قیمت دانه روغنی کلزا را برای سال ۹۸ مبلغ 32 هزار و 391 ریال اعلام‌شده است. این قیمت در سال ۱۳۹۶ مبلغ 27 هزار و 830 ریال و در سال گذشته مبلغ 28 هزار و 665 ریال بوده است. به‌عبارتی سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ فقط سه‌درصد و سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ فقط ۱۳ درصد افزایش قیمت داشته است. دانه سویا نیز همین وضعیت را داشته است. در سال ۹۸ مبلغ هر کیلو از این محصول 27 هزار و 904 ریال با افزایش ۱۳ درصدی نسبت به سال‌های ۹۶ و ۹۷ و آفتابگردان برای سال ۹۸، 30 هزار و 108 ریال که بازهم افزایشی ۱۳ درصدی نسبت به دو سال گذشته داشته است. قیمت‌های اعلام‌شده از سوی شورای اقتصاد نه تنها کشاورزان را ناراضی کرده؛ بلکه کار را به جایی کشانده که نمایندگان تصمیم گرفتند وزیر جهاد کشاورزی را تا پای میز استیضاح بکشانند.

اگر قیمت خرید تضمینی برای کشاورز نیرزد دست از تولید می‌کشد

علیرضا مهاجر، مجری طرح دانه‌های روغنی، در این‌‌خصوص گفت: نرخ خرید تضمینی برخی از محصولات کشاورزی ثابت بوده و درنهایت سه‌ درصد افزایش داشته است؛ اما امسال با توجه به تورم ایجاد شده افزایش ۱۳ درصدی نمی‌توان مطالبات کشاورزان را تأمین کند و به نظر می‌رسد دانه‌های روغنی باید تا ۳۰ درصد افزایش نرخ داشته باشند. وی با اشاره به این‌که نرخ تضمینی دانه‌های روغنی در دو سال گذشته افزایش نداشته است، ادامه داد: این درحالی است که همه‌ساله نرخ خرید محصولات کشاورزی باید مطابق با قانون خرید تضمینی افزایش یاید، امسال هم با وجود این تورم بالا این نرخ تنها ۱۳ درصد افزایش داشته. این موضوع سبب می‌شود که هزینه‌های تولید از درآمد حاصله پیشی بگیرد و کشاورز از تولید سر باز بزند؛ زیرا برایش صرفه اقتصادی دربر نخواهد داشت. مهاجر گفت: این اتفاقات درحالی رقم می‌خورد که جهش خوبی برای تولید دانه‌های روغنی در کشور داشتیم و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال زراعی بیش از 500 هزار تن محصول برداشت شود و 20 درصد از نیاز کشور به این بخش از داخل تأمین شود. وی دلال‌بازی را آفت دیگری در این حوزه نام ‌برد و ادامه داد: متأسفانه موضوعی که در این ‌بین وجود دارد این است که در بازار قیمت این دانه‌های روغنی از قیمتی که دولت قرار داده بیش‌تر است، به‌همین دلیل کشاورز ترجیح می‌دهد که محصول را به‌جای فروش به دولت در بازار آزاد به فروش برساند و این اتفاق قطعاً دولت را دچار چالش خواهد کرد.

مصرف روغن خوراکی وابسته به واردات است

محمدباقر سعادت، نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی، نیز در این خصوص گفت: براساس قانون خرید تضمینی همه‌ساله نرخ محصولات کشاورزی که دولت اقدام به خرید آن‌ها می‌کند باید مطابق با تورم بانک مرکزی قبل از شروع سال زراعی اعلام شود که متأسفانه در دو سال گذشته این قانون اجرا نشد و باوجود آن‌که در کشور تورم وجود داشت؛ اما نرخ برخی از این محصولات یا تغییر نکرد یا این‌که کم‌تر از سه‌درصد افرایش پیدا کرد. اما امسال تورم بالا در همه بخش‌های صنعتی و تولیدی روبه‌رو بودیم؛ اما با‌وجود این در بخش دانه‌های روغنی ما تنها ۱۳ درصد افزایش قیمت داشتیم؛ درحالی که واقعیت این است که اگر این محصولات بالای ۲۰ درصد رشد نکنند کشاورز در قیمت تمام‌شده محصول دچار ضرر می‌شود. وی با اشاره به این‌که نمایندگان مجلس تلاش می‌کنند که این شرایط را تغییر دهند، ادامه می‌دهد: اگر نرخ تضمینی دانه‌های روغنی تغییر نکند نباید این انتظار را داشته باشیم که در این بخش با افزایش تولید در سال آینده روبه‌رو باشیم؛ زیرا کشاورز انگیزه‌اش را برای کار از دست خواهد داد. نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی در ادامه خاطرنشان کرد: ما در بخش روغن‌های خوراکی کاملاً به واردات وابسته هستیم؛ اما از سال ۹۴ برنامه خودکفایی دانه‌های روغنی کلید خورده است و طبق برنامه قرار است تا ده سال میزان تولید داخل به بیش از ۷۰ درصد برسد. اگر شرایط این‌گونه باشد و کشاورز حتی هزینه‌کرد خود در تولید را نتواند حاصل کند نباید امید زیادی برای رسیدن به این هدف داشته باشیم. سعادت با اشاره به این‌که در دوره تحریم‌ها باید توان تولید داخلی را بالا ببریم عنوان کرد: امسال ما حدود ۱۴ درصد از دانه‌های روغنی برای تولید روغن خوراکی را در داخل تولید می‌کنیم که باید گفت این موضوع سبب می‌شود از خروج حدود ۵۰۰ میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری شود.

عدم خرید منصفانه دولت دست واسطه‌ها را دراز می‌کند

عبدالغفور ایران‌نژاد، نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی، معتقد است که یکی از مواردی که بحث استیضاح وزیر کشاورزی را سبب شده است، همین بی‌توجهی به قیمت نرخ تضمینی خرید محصولات کشاورزی است. وی گفت: پیگیری‌های ما برای افزایش قیمت تعیین‌شده محصولات کشاورزی ادامه دارد؛ اما آنچه به نظر می‌رسد این است که دولت برنامه‌ای برای افزایش قیمت ندارد. عضو کمیسیون کشاورزی مجلس می‌گوید: همان‌طور که حقوق کارمند و کارگر با تورم افزایش پیدا می‌کند حق‌ و حقوق کارگر نیز باید به همین تناسب زیاد شود. وی با اشاره به این‌که عدم خرید منصفانه محصول کشاورز از سوی دولت می‌تواند دست واسطه را در این میان دراز کند، ادامه داد: این اتفاق می‌تواند پای واسطه‌ها و دلالان را به این بحث باز کند. مشکل این‌جا است که اگر دلالان این محصولات را به قیمت بالاتری از کشاورز خریداری کنند آن را به قیمت بسیار بالاتری از کشور قاچاق می‌کنند که این موضوع می‌تواند ما را مصرف تولید داخلی محروم کند. مشکل این‌جاست که پول این ماجرا به جیب کشاورز هم نمی‌رود و دلالان در این میان از این آشفتگی استفاده می‌کنند. ایران‌نژاد خاطرنشان کرد: ما در چنین شرایطی باید تلاش کنیم با برنامه‌ریزی تولید داخل را افزایش دهیم تا در دوره تحریم‌ها با مشکل نبود محصولات ضروری سبد خانواده‌ها روبه‌رو نشویم و این منوط به این است که هم تولید داخل افزایش پیدا کند و هم دولت از این تولید حمایت کند.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در ادامه تصریح کرد: برای تأمین امنیت غذایی، خودکفایی، جلوگیری از خروج ارز، تولید روغن باکیفیت و سالم و بهبود تولید و کیفیت محصول گندم حمایت از طرح توسعه کشت دانه‌های روغنی در کشور ضروری و لازم است. این نماینده مجلس در ادامه با اشاره به این‌که بیش‌ترین میزان دانه‌های روغنی وارداتی دانه سویا است که از کشورهای آرژانتین، برزیل، وارد می‌شود و تراریخته است ادامه داد: روغن‌های وارداتی بیش‌تر منشأ پالم دارد که از مالزی و اندونزی وارد می‌شود و کیفیت موردنظر را ندارند، به‌همین دلیل ما باید در صدد افزایش سطح زیرکشت دانه‌های روغنی باشیم. افزایش تنها ۱۳ درصد نرخ خرید تضمینی این محصول نشان می‌دهد حمایتی پشت آن وجود ندارد و دولت تلاش می‌کند که کاهش هزینه‌های سبد خانوار را از جیب تولیدکننده تأمین کند.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار 5 دی 97، کد مطلب: 59687، www.sabzineh.org