شعارسال: شورای شهر تهران هفته گذشته ردیف بودجه خرید فیلتر دوده برای اتوبوس‌ها را از بودجه سه‌هزار میلیارد تومانی توسعه حمل‌ونقل حذف کرد‌. در این جلسه محمد علیخانی، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل شورا، درباره دلیل حذف بودجه فیلتر دوده گفته بود: فیلتر دوده کارآیی لازم را ندارد‌. به‌همین علت بسیاری از اتوبوس‌هایی که فیلتر دوده را نصب کرده‌ بودند، اقدام به بازکردن آن کرده‌اند و من اصرار معاونت حمل‌ونقل را برای خرید فیلتر دوده‌ای که کارآیی ندارد، نمی‌فهم‌. درباره کارآیی یا عدم کارآیی فیلتر دوده برای کاهش آلایندگی موتورهای دیزل، یوسف رشیدی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و متخصص آلاینده‌های محیط زیست، اظهارکرد: امروزه در دنیا درباره این‌که فیلتر دوده کارآمد هست یا خیر، بحثی وجود ندارد و با اطمینان 100 درصدی می‌توان درباره اثرگذاری این فناوری صحبت کرد؛ بنابراین تشکیک درباره اثرگذاری فیلتر دوده مثل این است بگوییم قانون اول و دوم نیوتن صادق است یا نه؟ این کارشناس حوزه آلودگی هوا با با بیان این‌که فیلتر دوده جزو فناوری‌های پیشرفته به حساب می‌آید، گفت: فیلتر دوده یک تکنولوژی شناخته شده است و این‌طور نیست که در مرحله تست و آزمایش باشد، بلکه به مرحله بلوغ رسیده است، به‌طوری که امروز در برخی کشورها روی ماشین‌های راهسازی نیز نصب می‌شود‌.

فیلتر دوده، جاذب ذرات معلق و هیدروکربن‌ها

رشیدی با انتقاد از این موضوع که در حال حاضر خروجی خودروهای دیزل بدون هیچ‌گونه پالایشی وارد حلق و ریه مردم می‌شود، درباره کارکرد فیلتر دوده در کاهش آلاینده‌ها تصریح کرد: فیلتر، ذرات آلاینده را که عمدتاً دوده ناشی از موتورهای دیزلی هستند، جذب می‌کند و در کاهش جرم و تعداد ذرات اثرگذار است همچنین این قطعه هیدروکربن‌های نسوخته را جذب می‌کند و حتی در جذب مونواکسیدکربن تا حد قابل توجهی اثرگذار است‌. وی با تأکید بر این‌که نکته که فیلتر دوده یک قطعه لوکس و فانتزی نیست، گفت: فیلتر یک قطعه کاملاً شناخته شده و اثبات شده است و تا بیش از ۹۵ درصد بر کاهش ذرات تأثیرگذار است‌. به‌همین علت در آینده قطعه کاتالیست که روی خودروهای سواری نصب می‌شود، به لحاظ ساختاری به‌سمت تکنولوژی مشابه فیلتر دوده سوق پیدا می‌کند‌.

فیلتر دوده به‌عنوان یک فناوری رایج و اثبات ‌شده

این عضو هیئت علمی دانشگاه بهشتی با اشاره به فراگیر شدن استفاده از فیلتر دوده برای خودروهای دیزلی در جهان اظهار کرد: گاهی یک فناوری نوظهور است و کارشناسان درباره اثرگذاری آن بحث و بررسی می‌کنند و اختلاف‌نظر دارند و لازم است که آن قطعه مورد آزمایش قرار گیرد؛ اما فیلتر دوده به‌عنوان یک فناوری رایج و اثبات‌شده شناخته می‌شود و حتی برای نصب آن روی خودروهای دست دوم، استاندارد و دستورالعمل‌هایی در دنیا وجود دارد‌. رشیدی درباره اظهارنظر شورای شهر تهران مبنی‌بر این‌که اولویت ما نوسازی ناوگان اتوبوسرانی تهران است نه خرید و نصب فیلتر دوده، گفت: اگر شورای شهر تهران اعلام کند که همه خودروهای فرسوده جمع‌آوری و خودروهای نو جایگزین آن می‌شود، اتفاق خوبی است و به‌طور قطع بهترین و ایده‌آل‌ترین حالت این است که اتوبوس‌های نو مجهز به فیلتر دوده وارد کنیم؛ اما باید با نگاه منطقی و واقع‌بینانه این سوال را مطرح کنیم که تا چد حد توان مالی برای نوسازی ناوگان اتوبوسرانی وجود دارد؟

توان مالی برای نوسازی همه اتوبوس‌های تهران وجود ندارد

به گفته این استاد دانشگاه شهید بهشتی، رویکرد واقع‌بینانه نشان می‌دهد که اتوبوس‌های موجود حداقل باید تا ۱۰ تا ۱۵ سال آینده هم کار کنند و امکان مالی برای از رده خارج کردن آن‌ها وجود ندارد؛ بنابراین در شهری مثل تهران چاره‌ای نداریم جز نصب فیلتر دوده روی اتوبوس‌های کار کرده‌. با توجه به مصوبه نصب فیلتر دوده روی خودروهای دیزلی، رشیدی که خود در جریان تصویب این طرح حضور داشته است، درباره تاریخچه این مصوبه اظهار کرد: در آذرماه سال ۱۳۹۲ در سازمان حفاظت محیط‌زیست بررسی‌های متعدد درباره برنامه‌های کاهش آلودگی هوا در کشورهای مختلف و کلان‌شهرهای بزرگ شروع کردیم و پیش‌نویس مصوبه‌ای را که نصب فیلتر دوده هم بخشی از آن بود، تهیه کردیم‌. خوشبختانه این طرح در سال ۱۳۹۳ بدون هیچ مقاومتی و با کم‌ترین تغییر در هیئت وزیران به تصویب رسید که براساس آن وزارتخانه‌های کشور (از طریق شهرداری‌ها) و راه و شهرسازی مکلف شدند که خودروهای دیزلی را مجهز به فیلتر ذرات معلق کنند و ۲۴ ماه برای اجرای این طرح ۲۴ ماه فرصت داده شد‌. گفتنی است، رأی منفی اعضای شورای شهر تهران به تخصیص بودجه برای خرید و نصب فیلتر دوده، هفته پیش واکنش سازمان حفاظت محیط‌زیست را هم برانگیخت و مسعود تجریشی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، اعلام کرد: اگر در اجرای سیاست‌ها و مصوبات حوزه کاهش آلودگی هوا خلاف قانون عمل شود، سازمان محیط‌زیست براساس قانون هوای پاک الزام دارد که موارد را به قوه قضائیه ارجاع دهد‌. وی همچنین با اشاره به سوابق قانونی نصب فیلتر دوده گفته بود: استفاده از فیلتر دوده برای کنترل آلودگی خودروهای دیزلی، روش آزموده در همه دنیاست و در مصوبات متعدد هیئت وزیران و حتی در مصوبات خود شورای اسلامی تهران هم آورده شده است‌. عطف به قانون هوای پاک، مصوبات هیئت وزیران در سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۵، آیین‌نامه‌های ماده ۲ و ماده ۸ قانون هوای پاک استفاده از فیلتر دوده برای خودروهای دیزلی در حال تردد، به‌ویژه ناوگان حمل‌ونقل عمومی و دیزلی‌های نو الزامی است و برای حفظ سلامت مردم و حذف خطر سرطان ناشی از دود دیزل‌ها باید اجرایی شود‌. فیلتر جاذب دوده قطعه کاهش ذرات معلق خروجی از خودروهای دیزلی است‌. نصب فیلتر دوده برای حذف ذرات معلق خروجی از اگزوز خودروهای دیزلی از سال ۱۹۹۴ میلادی در کل دنیا آغاز شده است‌.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 11دی1397 ، کدخبر: 59901: www.sabzineh.org