شعار سال: با پایین آمدن سن اعتیاد تا دبستان و همچنین مشغله های امروزه خانواده ها، بار دیگر لزوم بهره گیری از آموزش های خودمراقبتی در مدارس مطرح می شود؛ امری که از سوی آموزش و پرورش نادیده گرفته شده و به شکل تابو به آن نگاه می شود. در همین زمینه با معلم و کارشناس آموزش به گفتگو نشسته ایم.

شهرام جمالی برنامه های آموزش و پرورش در زمینه پیشگیری از اعتیاد در مدارس را ناکافی دانست و گفت: متاسفانه آموزش و پرورش برنامه‌های جدی و مدون در حوزه پیشگیری از آسیب های اجتماعی در مدارس ندارد و در مورد پیشگیری از اعتیاد هم با اینکه هر سال شاهد کاهش سن اعتیاد به مواد مخدر هستیم اما تاکنون برنامه های اثر بخشی اجرا نشده است.

البته برنامه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی با سه فعالیت که شامل اجرای نظام مراقبت‌های اجتماعی دانش‌آموزان، ارائه خدمات توانمندسازی به دانش‌آموزان در معرض خطر و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی به دانش‌آموزان و والدین بود، در قانون بودجه ۹۶ به برنامه های قبلی آموزش و پرورش اضافه شد. اما بعدها در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس اشاره شد که آموزش و پرورش در میان ۲۵۰ پروژه پژوهشی خود، هیچ پژوهشی درباره شناخت واقع‌گرایانه این آسیب‌ها در بین دانش‌آموزان تعریف نکرده و به همین دلیل و به عقیده مرکز پژوهش‌های مجلس، حتی اگر بودجه این اقدامات تأمین شود، به دلیل فقدان پشتوانه مطالعاتی لازم، انجام این برنامه‌ها فقط به اتلاف هزینه منجر خواهد شد.

این کارشناس آموزش یکی از موانع اصلی در عدم اجرا یا ناکارآمدی آموزش های پیشگیری از آسیب های اجتماعی در مدارس را ساختار دگماتیک و بسته نظام آموزشی رسمی برشمرد و افزود: آموزش و پرورش در مقابل طرح موضوعات مرتبط با آسیب های اجتماعی در مدارس بسیار محافظه کارانه برخورد می کند. نگرش سلبی و تابویی به این مسئله تا حد زیادی اثربخشی آموزش های خودمراقبتی به کودکان را ناکارآمد می کند.

چنین نگرشی در خانواده ها و مدارس نسبت به موضوعات آسیب های اجتماعی باعث شده که جمع همسالان و فضای مجازی به عنوان تنها مرجع بسیاری از کودکان باشد.

یکی از پیامدهای عدم توجه به آموزش صحیح آسیب های اجتماعی به کودکان این است که بسیاری از آنها پشت درهای بسته و در خلوت و سکوتی پیشرونده، با ذهنی پرسشگر به واکاوی، جستجو، دریافت و بهره مندی از اطلاعات مرتبط با این موضوعات در کتاب ها، فیلم ها، سایت های اینترنتی و شبکه های اجتماعی مختلف می پردازند. بنابراین حل ریشه ای مسئله اثربخشی این آموزش ها در وهله اول در گرو تغییر نگرش حاکمیت و خانواده ها به موضوعات آسیب های اجتماعی نهفته است.

وی با بیان اینکه تا زمانی که تمرکز و توجه مسئولان مدارس صرفاً به اموری مثل کنترل سرویس های بهداشتی یا بازرسی های ناگهانی از کیف دانش آموزان برای یافتن مواد مخدر باشد نمی توان انتظار اثربخشیِ ماندگاری در برنامه های پیشگیری داشت، افزود: یکی از اصلی ترین روش ها در زمینه پیشگیری از آسیب های اجتماعی در مدارس، روش های آگاهی سازی و آموزش های منسجم در این زمینه است. بنابر نظر بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران این حوزه ،آموزش مهارت های زندگی و آموزش مستقیم دانش آموزان‌ نقش موثری در پیشگیری از وقوع اعتیاد در میان این قشر دارد؛ آموزش هایی که اثری از آن در سیستم آموزشی کشور دیده نمی شود.

از سوی دیگر هر چند موضوع آموزش به کودکان بسیار مهم است ولی متاسفانه هنوز بسیاری از پدران و مادران و حتی معلمان با برخی موضوعات آسیب های اجتماعی آشنایی کافی و لازم را ندارند. برای مثال در مورد موضوع اعتیاد بسیاری از آنها ممکن است حتی برخی مواد مخدر صنعتی را از نزدیک هم ندیده باشند. از این رو ضمن حساسیت زدایی از این موضوع باید ارائه آموزش های ضروری از طریق رسانه های گروهی و همچنین برگزاری کلاس ها و کارگا ه های آموزشی در سطح مدارس و با دعوت از صاحب نظران و اولیای دانش آموزان در دستور کار مسئولان قرار گیرد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری برنا، تاریخ انتشار 15 دی 97، کد مطلب: 795461، www.borna.news