شعار سال: سد شهید شاه‌چراغی در 12 کیلومتری شمال شهر دامغان و در کنار تنگه‌ای موسوم به بزپل و مجاور کوه چکل‌شیر و بر روی رودخانه چشمه‌علی بسته شده و هدف از ساخت سد، انتقال آب رودخانه چشمه‌علی برای آبیاری قسمتی از اراضی دشت جنوبی و کنترل و جلوگیری سیلاب‌های شمالی و در آینده، تأمین کمبود آب آشامیدنی این شهر بوده است. این سد از نوع شنی با هسته رسی است که ارتفاع آن از کف رودخانه 57 متر و ظرفیت آبگیری آن 40 میلیون مترمکعب است. طول تاج 227 متر و ارتفاع آن از سطح دریا یک‌هزار و 500 متر و طول مسیر آب پشت سد حدود شش کیلومتر است. این سد در سال 1383 به بهره‌برداری رسید. میزان ظرفیت ذخیره آب در سد دامغان 21 میلیون مترمکعب است که اکنون این رقم به دلایل مختلف ازجمله برداشت غیرمجاز، خشک‌سالی مستمر و کاهش بارش‌ها به دست‌کم 10 میلیون مترمکعب رسیده است. دامغان دارای اقلیم خشک و نیمه‌خشک است و 81 درصد مصرف آب در این شهرستان در بخش کشاورزی، 11 درصد در بخش آب آشامیدنی شهری و روستایی و هشت درصد هم در بخش صنعت است.

برداشت غیرمجاز در بالادست سد دامغان نگران‌کننده است

مدیر دفتر بهره‌برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای سمنان در نشست شورای حفاظت از آب این استان گفت: برداشت غیرمجاز از اراضی بالادستی سدشهید شاه‌چراغی دامغان جدی و نگران‌کننده است. آیدین دمنیان افزود: براساس آمار سازمان جهاد کشاورزی، 400 هکتار از اراضی کشاورزی در بالادست سد دامغان و 960 هکتار از این اراضی در پایین‌دست سد شهید شاه‌چراغی این شهرستان قرار دارد. مدیر دفتر بهره‌برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای سمنان اضافه کرد: اضافه برداشت‌ها در اطراف سد شهید شاه‌چراغی دامغان متوقف شود و از مجموع ظرفیت 21 میلیون مترمکعبی این سد برای ذخیره‌سازی آب، اکنون بیش از 10 میلیون مترمکعب پشت سد شده است. دمنیان تصریح کرد: اصلاح الگوی کشت و افزایش کشت‌های علوفه‌ای و کشت بهاره از راهکارهای اساسی مدیریت مصرف آب در منطقه از سوی کشاورزان است. مدیر دفتر بهره‌برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای سمنان گفت: اجازه توسعه اراضی کشاورزی در مناطق بالادستی سد شهید شاه‌چراغی دامغان به هیچ عنوان منطقی نیست.

اختصاص 140 میلیارد ریال برای رسوب‌زدایی سد دامغان

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سمنان نیز در این نشست گفت: در قالب سفر استانی رئیس‌جمهوری به سمنان در آذر امسال 140 میلیارد ریال اعتبار برای اجرای طرح رسوب‌زدایی در سد شهید شاه‌چراغی دامغان تصویب شد. ایرج حیدریان با بیان این‌که این اعتبار در سال‌های 98 و 99 پرداخت می‌شود، افزود: رفع چالش افت محسوس آب در سد شهید شاه‌چراغی دامغان نیازمند فرهنگ‌سازی برای اصلاح الگوی مصرف، برداشت رسوب و اجرای طرح‌های آبخیزداری در مناطق بالادستی این سد است. وی اضافه کرد: اجرای طرح‌های سازه‌ای با اتخاذ راهبردهای علمی برای خارج کردن رسوب از سد شهید شاه‌چراغی دامغان آغاز شده است. مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آب سمنان ادامه داد: در سفر رئیس‌جمهوری به استان سمنان برای اجرای طرح رسوب‌زدایی 230 میلیارد ریال اعتبار پیشنهاد شده بود که با همکاری مسئولان استانی 140 میلیارد ریال آن موافقت شد. حیدریان تصریح کرد: با وجود افزایش بارش‌ها اما وضعیت سد شهید شاه‌چراغی دامغان ویژه است و برای خارج شدن این سد از خشک‌سالی اجرای طرح‌های مختلف اجتناب‌ناپذیر است.

سد شهید شاه‌چراغی آب صنعت دامغان را تأمین کند

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان گفت: براساس برنامه‌ریزی‌ها محدوده مصرف آب شهید شاه‌چراغی دامغان در بخش آشامیدنی، کشاورزی و محیط‌زیست است و برای استفاده از این ظرفیت آبی در بخش صنعت تاکنون تصمیمی گرفته نشده است. بهروز اسودی اضافه کرد: منطقه ویژه اقتصادی دامغان بیش از یک‌هزار هکتار وسعت دارد که تاکنون 100 هکتار آن برای راه‌اندازی واحدهای تولید و صنعتی تفکیک شده است. وی خاطرنشان کرد: منطقه ویژه اقتصادی دامغان به 50 لیتر برثانیه آب نیاز دارد که سد شهید شاه‌چراغی ظرفیتی برای تأمین آب مورد نیاز است. اسودی افزود: در بخش صنعت به‌ازای یک لیتر آب می‌توان 74 شغل ایجاد کرد و تخصیص بخشی از آب ذخیره شده در سد شهید شاه‌چراغی دامغان به بخش صنعت می‌توان به کاهش بیکاری در منطقه منجر شود. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان گفت: رفع مشکلات زیرساختی در بخش صنعت سمنان در دستورکار قرار دارد و با هم‌افزایی دستگاه‌های اجرایی می‌توان برای رفع کم‌آبی در این شهرستان اقدام کرد.

میزان بارش‌ها در سمنان 244 درصد افزایش یافت

مدیرکل هواشناسی استان سمنان گفت: میزان بارش باران در سمنان از ابتدای فروردین تا پنجم اسفند 97 نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته 244 درصد افزایش یافت. غلامرضا حسنی‌غربا افزود: در مقایسه با بلندمدت 30 ساله میزان بارش‌های امسال سمنان بیش از 39 درصد افزایش یافته است؛ اما این آمارها به معنی عبور از شرایط خشک‌سالی نیست. وی اضافه کرد: افزایش دما در فصل‌های گرم سال بسیار جدی و نگران‌کننده است و در سه سال متوالی رکورد افزایش دما در استان سمنان شکسته شد. حسنی‌غربا تصریح کرد: متوسط دمای سالانه هوا در سمنان 9/16 درصد بود که در سه سال سال گذشته این رقم سه درجه افزایش یافته است. وی ادامه داد: براساس پیش‌بینی‌ها تابستان بسیار گرمی پیش‌روی سمنانی‌ها است و تبخیر آب یکی از چالش‌های اساسی در اثر افزایش نامتعارف دما است. مدیرکل هواشناسی سمنان تصریح کرد: در دو هفته متوالی در تابستان امسال دمای هوای سمنان به 45 تا 47 درجه رسید و میزان بارش‌ها از مستمر به رگباری در سمنان تغییر کرد.

بهره‌وری آب در دامغان افزایش یابد

مدیر دفتر بهره‌برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای سمنان گفت: میزان مصرف آب در مناطق بالادستی سد شهید شاه‌چراغی دامغان هفت‌میلیون مترمکعب است که با اصلاح الگوی مصرف و بهره‌وری می‌توان یک تا 5/1 میلیون مترمکعب در اوج زمان مصرف صرفه‌جویی داشت. دمنیان تصریح کرد: با مدیریت آب سد شهید شاه‌چراغی دامغان می‌توان این سد را از حالت خشک‌سالی به دوران ترسالی رساند. وی افزود: مهم‌ترین راهبرد برای رفع مشکلات مختلف در حوزه سد شهید شاه‌چراغی دامغان نظارت و جلوگیری از اضافه برداشت‌ها است. مدیر دفتر بهره‌برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای سمنان خاطرنشان کرد: رسوب‌زدایی از سد شهید شاه‌چراغی دامغان در دستورکار است و با این راهبرد می‌توان برنامه‌ریزی اصولی برای رفع مشکل کم‌آبی در این شهرستان ارائه کرد.

ضرورت اصلاح الگوی مصرف اراضی در دامغان

استاندار سمنان گفت: اجرای طرح‌های آبخیزداری و انتقال رواناب‌ها به سد شهید شاه‌چراغی یکی از اقدام‌های اساسی برای حفظ این سد مهم برای حیات در منطقه است. علیرضا آشناگر افزود: توسعه اراضی کشاورزی در مناطق بالادستی سد شهید شاه‌چراغی دامغان به منظور اصلاح الگوی مصرف و مقابله با خشک‌سالی ممنوع است. وی خاطرنشان کرد: برای جبران کسری آب در سد دامغان راهکارهای مختلفی ارائه شده است؛ اما اجرای طرح‌های پیشگیرانه مانند جلوگیری از اضافه برداشت‌ها می‌بایست در اولویت قرار گیرد. وی تصریح کرد: میزان بارش‌های رگباری در دامغان و تمامی نقاط استان سمنان افزایش یافته است و بنابراین مدیریت سیلاب‌ها با اجرای طرح‌های آبخیزداری می‌بایست مورد توجه مسئولان قرار گیرد. آشناگر اضافه کرد: مسئولان برای جمع‌آوری آب‌های غیرمتعارف مانند آب سطحی و فاضلاب‌ها اقدام کنند و در این شرایط باید از تمام ظرفیت‌ها برای رفع معضل کم‌آبی در استان سمنان بهره برد. وی ادامه داد: یکی از محرومیت‌های اساسی سمنان کم‌آبی است و رفع این چالش و مدیریت منابع موجود در اولویت مسئولان استانداری استان قرار دارد. استاندار سمنان گفت: با توجه به این‌که میزان تبخیر آب در استان قابل توجه است بازسازی و مرمت کانال‌های انتقال آب سنتی می‌بایست مورد توجه مسئولان قرار گیرد.

ضرورت اجرای طرح پلیس آب در دامغان

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: اجرای طرح پلیس آب در روستاها و اراضی کشاورزی سد شهید شاه‌چراغی ضروری است. سیدحسن میرعماد افزود: اختیار قضایی برای برخورد با متخلفان به پلیس آب داده شود و با نظارت می‌توان از برداشت‌های غیرمجاز در اطراف سد دامغان جلوگیری کرد. وی اضافه کرد: از نظر قانونی تبدیل اراضی طبیعی به اراضی کشاورزی در مناطق بالادستی سد شهید شاه‌چراغی دامغان جرم است و جهاد کشاورزی به هیچ عنوان تمایل به افزایش اراضی کشاورزی ندارد. میرعماد تصریح کرد: بخش قابل توجهی از کانال‌های انتقال آب در اطراف سد شهید شاه‌چراغی فرسوده است که می‌بایست با برنامه‌ریزی اصولی برای رفع این چالش اقدام شود. رئیس سازمان جهادکشاورزی استان سمنان گفت: در پنج‌سال گذشته در بیش از دو هزار هکتار از اراضی کشاورزی دامغان سامانه نوین آبیاری نصب شده که 700 هکتار از آن در اطراف سد شهید شاه‌چراغی بود.

اجرای طرح‌های آبخیزداری در دامغان ضرورت دارد

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری سمنان گفت: اجرای طرح آبخیزداری در اطراف سد شهید شاه‌چراغی و روستاهای بالادستی دامغان برای مهار سیلاب‌ها و همچنین جلوگیری از عبور رسوب به این سد اجتناب‌ناپذیر است. علی‌نقی حیدریان افزود: طرح‌های مطالعاتی برای اجرای طرح‌های آبخیزداری در دامغان اجرا شد و اداره کل منابع طبیعی این طرح‌های مطالعاتی را می‌تواند در اختیار دیگر دستگاه‌های اجرایی قرار می‌دهد. وی اضافه کرد: رسوخ رسوب به سد شهید شاه‌چراغی یکی از چالش‌های اساسی است که با برنامه‌ریزی اصولی می‌توان حیات این سد را حفظ کرد. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان گفت: با وجود خشک‌سالی و افزایش بارش‌های سیل‌آسا اعتبارها برای اجرای طرح‌های آبخیزداری در استان سمنان افزایش یابد. شهرستان دامغان بیش از 90 هزار نفر جمعیت دارد. استان سمنان هشت شهرستان و بیش از 700 هزار نفر جمعیت دارد و کم‌آبی یکی از چالش‌های اساسی این استان به‌شمار می‌رود.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه تاریخ انتشار -------، کد خبر: 63075، www.sabzineh.org