شعارسال: با روشن شدن نتیجه انتخابات اتاق تهران، حضور گروه‌های جوان و پشتیبان استارتاپ‌ها در این ساختار اقتصادی و مهم کشور قطعی شده است؛ گروهی که می‌گویند هدف‌شان حل چالش‌های موجود با حاکمیت، ازجمله در حوزه مجوزها و فیلترینگ کسب‌وکارهای نوپاست. در انتخابات اتاق بازرگانی تهران لیست ائتلاف موسوم به «فردا» توانست تمامی کرسی‌های اتاق بازرگانی را به خود اختصاص دهد که حداقل ۷ نفر از آنها را افراد فعال در حوزه فناوری اطلاعات و اکوسیستم استارتاپی کشور تشکیل می‌دهند. پیش‌تر صنعتی‌های سنتی‌ سکان هدایت این سازمان مهم را در اختیار داشتند اما حالا قرار است روش‌ها تغییر کند تا جهت اقتصادی کشور، به مرور به‌نفع اقتصاد استارتاپی گردش کند و اقتصاد خصوصی جای پول نفت را بگیرد. امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات روز گذشته در این رابطه در توییتر خود نوشت: با حضور نمایندگان حوزه ICT در ترکیب اتاق بازرگانی باید پذیرفت که بازیگران عرصه اقتصاد تغییر یافته‌اند و می‌توان امید داشت که در روزهای آینده نوگرایی در برابر نوهراسی به قدرت برابری دست خواهد یافت.

اقتصاد استارتاپی دیده شد

برخی از کارشناسان می‌گویند، بعد از عصر ارتباطات یکی از مهم‌ترین اتفاق‌های دنیا گردش جدی اقتصاد جهان به‌نفع شرکت‌های فناوری اطلاعات بود؛ اتفاقی که در ایران نیز رخ داده و توجه‌های بیشتری را متوجه خودش کرده است. رضا باقری اصل، عضو هیأت‌عامل سازمان فناوری اطلاعات ایران دراین‌باره می‌گوید: «در حوالی دهه1960 شرکت‌های خودروساز و نفتی در دنیا حرف اول را می‌زدند اما از حوالی سال2005 عملا شرکت‌های فناوری ‌محور جای آنها را گرفتند. آن ‌هم درحالی‌که نفتی‌ها و خودروسازها با فاصله قابل‌توجهی نسبت به آنها قرار گرفته‌اند. به‌طوری‌که در میان 500شرکت اول دنیا، سهم شرکت‌های حوزه فناوری مشهود است.» از سوی دیگر، سهم این شرکت‌ها در زمینه تولید ناخالص ملی بسیار قابل‌توجه است و نکته مهم‌تر، اینطور که باقری اصل می‌گوید، غیردولتی‌ بودن این سازمان‌هاست: «این شرکت‌ها توسط دولت حمایت نمی‌شوند و به‌طور مستقل کار می‌کنند و نتیجه‌های مثبتی را داشته‌اند.»

آنچه حالا در اتاق تهران رخ داده، ‌به زعم بسیاری نشان از «دیده شدن نقش مهم فناوری» دارد؛ درحالی‌که تا پیش از آن عموما این حضور نادیده گرفته می‌شد. رضا باقری اصل می‌گوید: «بالا رفتن سهم شرکت‌های فناوری در فضایی که به‌عنوان پارلمان بخش خصوصی شناخته می‌شود، یک اتفاق مهم و نشان‌دهنده یک تحول است. این حضور یعنی شرکت‌های این حوزه قدرت اقتصادی‌شان به حدی رسیده که قدرت تعامل بالاتری نسبت به گذشته دارند و قدرت اثرگذاری‌شان نیز بیشتر است.» او می‌گوید: امید بر این است که در نسل بعدی شرکت‌های فناوری مرتبط با صنایع شکل بگیرد و صنعت با کمک این شرکت‌ها ارزش افزوده بیشتری پیدا کند.

جذب سرمایه‌های سنتی به‌نفع استارتاپ‌ها

تغییر تفکر و عملکرد، میوه انتخاب جدید اتاق تهران است که به گفته افشین کلاهی، یکی از منتخب‌های آن، در نهایت به‌نفع سیستم‌های سنتی نیز خواهد بود. او می‌گوید: «نوع تصمیم‌گیری و روش کارکرد یک گروه جوان حوزه فناوری با کسی که در حوزه نفت کار کرده متفاوت است و این خبر خوبی است. این تفاوت باعث می‌شود سرمایه‌هایی که پیش‌تر عموما در اقتصاد سنتی فعال بودند، به مرور به سوی فناوری جذب شوند.

توجه ویژه به فیلترینگ و مجوزها

بزرگ‌ترین چالشی که پیش روی این گروه تازه وجود دارد، برخورد حاکمیت با شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپی است. به گفته کلاهی، بخشی از حاکمیت این‌ گروه را پذیرفته و بخشی دیگر نه. در موارد مختلفی بین دولت و حاکمیت یا قوای مختلف درباره مسائل مختلفی که به شرکت‌های فناوری مربوط می‌شود، اختلاف نظر وجود دارد که باید آنها را حل کرد.

یکی از جدی‌ترین مشکلات، مربوط به فیلتر کردن کسب‌وکارها یا شیوه مجوز دادن به آنهاست که به گفته او گروه جدید روی حل چنین مشکلاتی نیز تمرکز خواهد کرد: «درنهایت دولت و حاکمیت به‌جایی می‌رسند که باید در این‌باره تصمیم‌گیری کنند. نمی‌دانم کفه ترازو به‌نفع چه طرفی خواهد بود اما در نهایت، یک ثبات تصمیم‌گیری در برخورد با این پدیده اتفاق خواهد افتاد.» او می‌گوید: گروه جدید در برخورد با مشکلات صراحت خواهد داشت و منتقد صریح اما کارشناسی شده وضع موجود است؛ ضمن اینکه از شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپی حمایت جدی خواهد کرد.

آفت نادیده گرفتن قابلیت‌های فناوری

یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که باعث شده کسب‌وکارهای دانش‌محور سرعت رشد کمتری در کشور داشته ‌باشند، «ترس از فناوری» در میان برخی از افراد است؛ مسئله‌ای که طبق گفته «باقری اصل» باعث شده از پدیده‌ای که ورودش اجتناب‌ناپذیر است فرار کنیم و به جای استفاده از قابلیت‌هایش به‌نفع خودمان، آن را نادیده بگیریم. نتیجه نهایی چنین نگاهی، تبدیل شدن ایران به یک کشور واردکننده فناوری است.

رضا باقری اصل در این‌باره می‌گوید: «هم‌اکنون نسل پنجم ارتباطات سیار یا 5G در حال شکل‌گیری است که می‌تواند تحول جدی در حوزه اینترنت اشیاء، پزشکی از راه دور، حمل‌ونقل و... ایجاد کند. اگر ما این مسائل را به‌عنوان اصول پایه برای تحول نپذیریم، بعدا وارد‌کننده فناوری خواهیم شد. ما باید در توسعه این فناوری‌ها شریک بشویم و راه ورود به این حوزه‌ها را پیدا کنیم.»

پیشنهاد او این است: ‌«برای تحول دیجیتال باید سیاستگذاری‌های عمیق‌تری شکل بگیرد که بر توانمندی‌های داخلی و استفاده از فرصت‌های خارجی متکی باشد. مشکل اصلی ما تأخیر در حضور در این حوزه‌هاست ولی اگر در بدو شکل‌گیری فناوری در توسعه و ایجاد آن مشارکت کنیم، به تولید داخلی کمک شایانی خواهد شد.»

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه همشهری، تاریخ انتشار:13اسفند1397 ، کدخبر: 49683: www.newspaper.hamshahri.org