شعار سال : در چند دهه اخیر تولید خبر رشد خیره کننده ای در کشور ما داشته است. بروز و ظهور فضای مجازی و به ویژه شبکه های اجتماعی که نیازمند هزینه فراوان چاپ، نشر و توزیع و مقید به مکان خاصی نبودند، زمینه چنین رشدی را فراهم کرده است. البته این فقط یک بخش موضوع و مساله مهم تر افزایش کشش و جذابیت و به عبارت بهتر عطش خبر در بین مردم بوده است. رقابت و توجه به تولید خبر را در اغلب سازمان‌ها و نهادها با ده‌ها و صدها خبرگزاری مثل ایسنا، ایکنا، ایلنا، آنا، ایپنا، برنا، حوزه، تقریب، شبستان و.... و حتی در حوزه داخلی خود صدا و سیما هم می‌توان دید، در یک نشست خبری گاه لوگوهای متعدد از این سازمان مشاهده می شود: خبرگزاری صدا و سیما، شبکه خبر، جام جم، باشگاه خبرنگاران، پرس تی وی، العالم، هیسپان، سحر و ...

اهمیت خبررسانی از دید کانال‌ها و شبکه های سرگرمی مجازی هم پوشیده نمانده و در بین مطالب سرگرم کننده، خبر و حواشی خبر به اطلاع مخاطبان می‌رسد. گروه‌های مجازی فامیلی و دوستانه نیز معمولا مملو از آخرین خبرها و حاشیه‌ها است. آمار مشخصی از تعداد سایت های خبری فعال موجود نیست ولی آخرین بار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1392 تعداد کل سایت های خبری را ۷۲ هزار اعلام کرده بود. بر مبنای آخرین آمار سامانه جامع رسانه‌های کشور در حال حاضر نزدیک به 11 هزار رسانه چاپی و مجازی دارای مجوز در کشور فعالیت می کنند.
فارغ از مساله بودجه کلانی که به ویژه مراکز دولتی یا وابسته به کمک دولت خرج تولید خبر یا محتوای خبری به سلیقه خود می کنند، باید در جستجوی علت هایی بود که مردم ما را دچار عطش خبر کرده است، عطشی که موجب شده سرمایه گذاران و دولت های خارجی غربی و عربی، به ویژه آنهایی که بی‌دلیل خرج نمی‌کنند، سرمایه بسیار هنگفتی را صرف راه اندازی شبکه‌های رنگارنگ فارسی زبان خبر و محتوا ساز کنند یا هسته هایی را برای تولید محتوای مجازی در شبکه های اجتماعی به کار گرفته و هر روز سیلی از مطالب تشتت برانگیز و تفرقه افکن را در اختیار مخاطبان قرار دهند.
شاید فرهنگ مردم ما که همواره باور داشتند نیم کاسه‌ای زیر کاسه هست، قوانین ما که خلاء‌هایی به جهت سوء استفاده متخلفان باز گذاشته، برداشت مماشات در معرفی خلافکاران از هر گروه و جناح و عدم برخورد شدید و قاطع با هر متخلف ریز و درشت در کنار ناپایداری ها و رقابت های شدید و گاهی بی رحمانه سیاسی و تلاطم های اقتصادی، زمینه هایی را فراهم کرد تا آحاد جامعه جدای از اخبار رسانه های رسمی، همواره گوش شنیدن شایعات و حاشیه ها را داشته باشند. دروازه و نقطه ضعفی که همه به سمت آن رفتند. از عنوان خبرهای ویژه و پشت پرده و "بیست و سی" در داخل گرفته تا یک کلاغ چهل کلاغ و سندسازی و دروغ پراکنی در رسانه های خارجی. آنقدر ساختند و ساختند که حتی گاهی در امور بدیهی یا مطالبی که با یک جستجوی بسیار ساده اینترنتی دروغ بودن آن ثابت می شود شبهه ایجاد و بی محابا مطلب تولید کردند چون می دانستند خواننده حوصله جستجو ندارد.
حالا هر کدام از ما شاید عضو چندین کانال خبری و سرگرمی، دوست و خانوادگی باشیم، گوشی دستمان باشد و مرتب ببنیم و بخوانیم اما چند درصد از ما، مو را از ماست می‌کشد و بین خطوط را می‌خواند و به نیت و صحت تولید کننده محتوا دقت دارد؟ چند درصد طعمه را از غذای واقعی تشخیص می‌دهد؟ چند نفر با دیدن خبر "فلان دارو کشنده شناخته شده، فورا به همه اطلاع دهید" یا "فلان بیمارستان بیماران سرطانی را رایگان درمان می‌کند" یا "فلان کودک گم شده با سرهنگ فلانی تماس بگیرید" و.... فکر می کنیم که اطلاعیه دارو را باید وزارت بهداشت بدهد و خبر درمان رایگان باید در سایت خود بیمارستان دیده شود یا درستی خبر کودک گم شده را اول باید از منابع خبری معتبر تحقیق کرد؟ اینها مثال‌های واضح بودند، وای به حال شایعات سیاسی که فلانی خورد و برد و خیانت کرد و... که در این موارد فرد متهم شده اگر بند بند خودش را از هم جدا کند، باز عده ای دروغ بودن شایعه را باور نمی‌کنند.

در نهایت باید همتی کرد و بدون محافظه کاری اطلاع‌رسانی نمود، باید فرهنگ سیاسی را ارتقا داد و مردم را به این باور رساند که خبری پنهان نمی‌ماند که آنها بخواهند از کاسه زهرآلود خارجی‌ها بگیرند. هر چه ما نگوییم، آنها که نمی‌خواهیم صد برابرش را به اسم واقعیت به خورد مردم می‌دهند، خوره ای که به جان همه خواهد افتاد و در نهایت آنقدر فضای دروغ و واقعیت مخدوش می شود که در جایی دیگر اکثریت مخاطبان هیچ چیز را باور نخواهند کرد.

شعار سال، بااندکی اضافات و تلخیص برگرفته از جامعه خبری تحلیلی الف، تاریخ انتشار: 7 اردیبهشت 1398، کدخبر:3980207002،www.alef.ir