شعار سال: نبردي نابرابر ميان رسانه‌ها در حال شکل‌گيري است. برخی در امنيت کامل هرآنچه را ضروري بدانند، بر قلم جاري مي‌کنند و آنها که پشتوانه‌اي ندارند اگر هرآنچه طرف مقابل تاب شنيدنش را نداشته باشد به رشته تحرير درآورند با چنان حمله‌اي مواجه مي‌شوند که در نهايت بازنده چندباره اين نبرد مي‌شوند. جوسازي سياسي و فشار رسانه‌اي براي برخورد با افراد و رسانه‌هاي مختلف در حال تبديل‌شدن به امري طبيعي است و گويي عده‌اي منبع درآمدشان از حمله توييتري و رسانه‌اي به ديگران تأمين مي‌شود، هرچه خشن‌تر حمله کنند و بنويسند، موفق‌تر خواهند بود. از طرفي در دیگرسوي ماجرا رسانه‌هايي که در خط مقدم حمله به ديگر رسانه‌ها به فراخور منافع سياسي خود هستند، زماني که با اخبار کذب امنيت ملي را به مخاطره انداخته و به سلب امنيت و آرامش گسترده در جامعه مي‌پردازند همچنان به کار خود ادامه داده و براي يک احضار قانوني دستگاه قضا و تحقيقات مقدماتي قضائي، وامصيبتا سر مي‌دهند که آزادي جريان اطلاعات از آنها سلب شده است. در آخرين رويارويي رسانه‌اي شاهد توقيف مجله صدا بوديم و ادامه فعاليت خبرگزاري‌هاي تسنيم و فارس، درحالي‌که انتشار خبر کذب سهميه‌بندي بنزين تشنج اجتماعي به وسعت همه کشور داشت و امنيت ملي را به مخاطره انداخت، اما مطلب مجله صدا را بسياري هنوز نخوانده بودند که خبر توقيف را شنيدند.

انتقاد محمود صادقي از توقيف نشريه صدا
البته اين توقيف بدون واکنش نماند و محمود صادقي با انتقاد از توقيف صدا از نهادهاي ذي‌ربط درخواست کرد که با رسانه‌ها برخورد مناسب‌تري داشته باشند. محمود صادقي که در جلسه علني ديروز در مجلس شوراي اسلامي صحبت مي‌کرد، تذکر داد: ملت ايران با کوله‌باري از تجربيات تاريخي خود، به‌ويژه تجربيات انقلاب اسلامي و دفاع مقدس در صفي واحد همچون بنيان مرصوص در برابر متجاوزان ايستادگي خواهند کرد و هر دشمني را که خيال خام تجاوز را در سر بپروراند پشيمان خواهند ساخت. اين عضو فراکسيون اميد مجلس با اشاره به اصل نه قانون اساسي گفت: آزادي، استقلال، وحدت و تماميت ارضي کشور از يکديگر تفکيک‌ناپذير بوده و حفظ آنها وظيفه دولت و آحاد ملت است. در شرايط فعلي تقويت وحدت ملي ضرورتي انکارناپذير است. از نهادهاي ذي‌ربط انتظار مي‌رود که رسانه‌ها را محدود نکرده و با رسانه‌ها برخورد مناسب‌تري داشته باشند؛ مثلا در مورد نشريه صدا به‌جاي اينکه اقدام سريع به توقيف آن شود، از طريق هيئت نظارت بر مطبوعات تذکرات لازم ارسال شود.

انتقاد از سکوت در بلواي بنزين
همچنين عليرضا رحيمي، عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس، نيز با انتقاد از برخوردهاي دوگانه با رسانه‌ها، گفت نمي‌شود از بلواي بنزيني آفريده يک خبرگزاري به سکوت و نظاره عبور کرد و تصوير نشريه «صدا» را بهانه توقيف قرار داد. عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس تصريح کرد: در شرايطي که صداي مديران روزنامه‌ها و نشريات از گراني کاغذ و نشر هنوز طنين‌انداز است، توقيف نشريه صدا چالشي جديد فراروي مديران و سردبيران نشريات و فعالان سياسي قرار داده که اگر قانون فصل‌الخطاب است پس بايد مدام خط‌کشي نامرئي تنظيم شود تا مشمول توقيف يا توقف در نشر يا فعاليت نشويم.

جنگ سياسي و اقتصادي بلاي جان رسانه‌ها
دکتر نعمت احمدي، از منتقدان به فضاي برخورد با رسانه‌هاي مستقل و غيردولتي نيز به آسيب‌شناسي وضعيت امروز مطبوعات و توقيف رسانه‌هاي اصلاح‌طلب پرداخت و گفت: آنچه امروز بر سر مطبوعات مي‌آيد، ريشه در گذشته دور و زمان حضور سعيد مرتضوي در دادسرا دارد. هرچند بعد از مرتضوي اوضاع کمي مساعدتر شد اما همچنان شاهد رفتارهاي دوگانه در فضاي سياسي امروز با رسانه‌ها هستيم. يکي از مطالب و گزارش‌هايي که در يک روزنامه خاص منتشر مي‌شود اگر در هر يک از رسانه‌هاي اصلاح‌طلب منتشر مي‌شد، مطمئنا توقيف حداقل برخورد با اين رسانه‌ها بود اما شاهد سکوت هر روزه در قبال اخبار اين روزنامه هستيم. وي در مقابل اين پرسش که «فرايند برخورد دوگانه با رسانه‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید» توضيح داد: آنچه مسلم است، این است که فقط بحث توقيف مطرح نيست. نبرد نابرابر در رابطه با رسانه‌ها در ابعاد گسترده‌تري در جريان است. در موضوع آگهي‌ها بارها شاهد بوده‌ايم چند رسانه خاص با انبوهي از آگهي و تبليغات حمايت مي‌شوند و برخي محروم از هرگونه حمايت مالي هستند. يا در بحث محدوديت کاغذ که رسانه‌اي مانند ايران مجبور به کاستن هشت صفحه خود مي‌شود، برخي رسانه‌ها بدون کوچک‌ترين چالشي در حال انتشار در تيراژ بالا هستند. عملا فضاي اقتصادي نبردي نابرابر را براي رسانه‌ها رقم زده است و همين کاستن تعداد صفحات يعني بي‌كارشدن چندين خبرنگار و تعطيلي چند سرويس خبري که درنهايت منجر به کاستن کيفيت در کنار کاهش کميت اين رسانه‌ها شده است.اين استاد دانشگاه در ادامه با ابراز نااميدي از آينده رسانه‌هاي مکتوب گفت: همين روزنامه «شرق»، که اتفاقا رسانه موفقي هم بوده و مخاطب بسيار دارد، در شرايط سخت اقتصاد رسانه‌اي امروز چگونه مي‌تواند به فعاليت خود ادامه دهد؟ با توجه به کمبود کاغذ، نشر اين روزنامه مطمئنا با مشکل مواجه خواهد شد. معتقدم اينکه همچنان روزنامه‌نگاران رسانه‌هاي مستقل همچون تحريريه «شرق» به رسالت رسانه‌اي خود در اين شرايط نامناسب اقتصادي ادامه مي‌دهند، يک فداکاري بزرگ مي‌کنند زيرا صداي جامعه هستند و بدون جانب‌داري از طيف خاصي به وظيفه خود عمل کرده‌اند و بارها مورد حمله رسانه‌هاي طرف مقابل هم قرار گرفته‌اند اما همچنان آخرين سنگر در روزنامه‌نگاري را حفظ کرده‌اند. وي در پايان تأکيد کرد: هرچند اميد به حيات رسانه‌هاي مکتوب ندارم اما آرزو مي‌کنم معجزه‌اي شود تا مردم صداي خود را از دست ندهند.بر اساس آنچه گفته شد، رسانه‌هاي مستقل و اصلاح‌طلب در گوشه رينگي قرار دارند که نگاه دوگانه سياسي و اقتصادي شرايط فعاليت و ادامه حيات آنها را با دشواري روبه‌رو کرده است. فضا براي بيان ديدگاه‌ها و نگرش‌هاي مختلف که خاستگاه کار رسانه‌اي است، در حال محدودشدن است. حال اگر برخورد دوگانه سياسي اين رسانه‌ها را از پاي در نياورد، مشکلات اقتصادي و تبعيض در حمايت‌هاي اقتصادي راه ادامه حيات اين رسانه‌ها را سد خواهد کرد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار23 اردیبهشت 98، شماره: 3426