شعار سال: «هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان بعد از سفر به کشورهای اردن، عراق و امارات دوشنبه به تهران آمد و در ابتدا با محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان دیدار و گفتگو کرد و سپس با حسن روحانی رییس جمهوری دیدار و گفتگو کرد. طبق اخبار منتشرشده مذاکرات وزرای خارجه آلمان و ایران بسیار فشرده و جدی بود و به گفته برخی از رسانه‌های آلمانی، وزیرخارجه آلمان بسته پیشنهادی را به ایران داده و تهران را به خویشتن‌داری دعوت کرده است.

در واقع هدف از سفر هایکو ماس وزیرخارجه آلمان به تهران، حفظ برجام و تضمین قطعی برای سازو کار مالی با ایران بوده است، اما طبق اخبار منتشر شده اگرچه وزیر خارجه آلمان در اولین اظهارات خود در تهران حفظ برجام و تحقق منافع اقتصادی بدون آمریکا را دشوار دانست اما با این حال تاکید کرد که ما همه اقدامات لازم را برای به جریان انداختن این سامانه مالی انجام خواهیم داد.

این درحالی است که محمدجواد ظریف وزیرخارجه کشورمان یک روز پیش از سفر همتای آلمانی‌اش به تهران به اروپا هشدار داد از طرح موضوعات غیر مرتبط با برجام بپرهیزند. این درحالی است که ایران بارها به اروپایی‌هایی هشدار داده است تا زمانیکه منافع ایران در برجام را تضمین نکنند حق ندارند در سایر موضوعات مورد مناقشه از جمله مباحث موشکی و منطقه‌ای ایران اظهارنظر کنند.

محمدجواد ظریف و هایکو ماس امروز در حالی در پشت درهای بسته با یکدیگر مذاکره کردند که ایران به نوعی اروپا را در مورد عدم تعهداتش در برجام مورد بازخواست قرار داد و از اروپا پرسید که تاکنون چه گام‌هایی برای حفظ برجام انجام داده است؟.

وزیر خارجه کشورمان در نشست خبری مشترک با همتای آلمانی خود اینطور گفت: در مورد بحث‌هایی که ایالات متحده و اروپا مطرح می‌کنند دو نکته مهم است، اول اینکه ما یک توافقی داریم که حاصل 2 سال مذاکره فشرده و 12 سال کار دیپلماتیک است. آیا این توافق را اجرا کرده‌اند که توقع این را دارند که درباره موضوعات دیگر صحبت کنند؟ نخست باید نشان دهند که گفتگو با آمریکا فایده دارد بعد تقاضای مذاکره دیگر کنند. اما موضوع دوم، چه کسی باعث بی‌ثباتی در این منطقه است؟ آیا ما بودیم که به صدام حسین سلاح دادیم؟ آیا ما بودیم که از القاعده حمایت کردیم؟ آیا ما بودیم که نخست وزیر لبنان را زندانی کردیم؟ آیا ما هستیم که هر روز غیرنظامیان یمن را بمباران می‌کنیم؟ آیا ما از داعش و جبهه النصره حمایت کردیم یا اینکه این سلاح‌های آمریکایی بود که توسط عربستان در اختیار آنان گذاشته شد؟ آیا ما مناطق اشغالی کشورهای دیگر را به دیگری بخشیدیم؟ مانند قدس و جولان، آیا ما هستیم که در لیبی و سودان شر به پا می‌کنیم؟ اگر قرار باشد درباره رفتار تشنج آفرین در این منطقه صحبت شود دیگران باید جوابگو باشند، ضمنا ما یک تفاوت نیز با دیگران داریم، ما 7 هزار سال است که در این منطقه هستیم ولی دیگران از کجا آمده‌اند؟

نکته ای که وجود دارد این است که فراتر از موضوع برجام، اروپایی‌ها نگران هستند تا ایران از اجرای تعهدات خودش در برجام دست بکشد، چراکه حفظ توافق هسته‌ای به لحاظ حیثیتی برای اروپایی‌ها در عرصه بین‌المللی بسیار حائز اهمیت است و اگر اروپا بتواند در آزمون حفظ برجام موفق باشد، می‌تواند اقدامات موثری در راستای مقابله با تحریم‌های آمریکا بردارد و آن زمان است که ضمن حفظ جایگاه خودش در عرصه بین‌المللی می‌تواند به یک بازیگر موثر در کاهش تنش میان ایران و امریکا تبدیل شود.

ایران معتقد است که اروپایی‌ها توان پرداخت هزینه را دارند و میتوانند حمایت‌های موثری از شرکت‌های بزرگ اقتصادی خود داشته باشند و مستقل عمل کنند لذا اروپا باید این هزینه را پرداخت کرده و خود را متعهد به آمریکایی‌ها نداند. چراکه اروپا هویت مستقلی دارد که حتی به این دلیل که خودش نیز طرف دیگر ایران است نمیتواند نقش میانجی‌گری را بازی کند، لذا انتظار مقامات ایرانی از اروپایی ها این است که اروپا، تنها اروپا باشد و مستقل از آمریکا عمل کند و  تمام تلاش خود را برای  بازگشت امریکا به برجام و جبران خسارت‌های وارد شده به ایران انجام دهد.

به هر حال در حال حاضر توپ در زمین اروپاست و اروپا باید یکبار برای همیشه یک قدم عملیاتی و جدی در مورد برجام بردارد و از فرصت باقی‌مانده برای اجرایی شدن گام دوم ایران استفاده نماید و در چارچوب برجام به تعهدات خود در قبال ایران عمل کند فارغ از اینکه ایران و آمریکا چه مسیری را طی خواهند کرد. چراکه همنوایی اروپایی‌ها با ادعاهای تکراری امریکا درباره فعالیت‌های موشکی ایران، جز غبارآلود کردن فضا و فروریختن پل اعتماد میان ایران و اروپا نتیجه‌ دیگری در برنخواهد داشت.

و کلام آخر اینکه وزیرخارجه آلمان در سفرهای منطقه‌ای خودش ادعا کرده است که خواهان افزایش تنش در منطقه نیستند، این درحالی است که ایران بارها پیشنهاد همگرایی و همچنین پیمان عدم تعرض را به کشورهای منطقه اعلام کرده است، لذا وظیفه وزیرخارجه آلمان این است که پیام ابتکار عمل صلح جویانه ایران را در این شرایط خاص منطقه ای برای همه کشورهای اروپایی و منطقه‌ای انتقال داده تا ماموریت خود را کامل نماید.

باید منتظر ماند و دید که بعد از سفر وزیرخارجه آلمان به تهران، اروپایی‌هایی چقدر قادر هستند تعهدات خود را در برجام را عملیاتی کنند قبل از اینکه ایران بخواهد گام دوم در کاهش تعهدات برجامی خود را اجرایی کند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تحلیلی الف، تاریخ انتشار: 21 خرداد 1398، کدخبر: 3980320115 ، www.alef.ir