شعار سال:با توجه به تنوع آب و هوایی و اقلیم در ایران بستر برای تولید انواع محصولات کشاورزی در کشور مهیاست، اما در برخی مواقع اختلاف قیمت از مزرعه تا سفره در سایه کمبود نظارت متولیان امر به حدی بالاست که اقلام میوه و صیفی با اختلاف چندبرابری به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد. اکنون نیز دست‌اندازی دلالان در بازار هندوانه و تفاوت قیمت شش‌برابری از مزرعه تا میوه‌فروشی‌ باعث شده کشاورزان استان فارس له کردن هندوانه‌ها زیر چرخ تراکتور و فولاد گاوآهن را به فروش آن ترجیح دهند. هندوانه صادراتی باکیفیت عالی به‌ازای هر کیلو حدود ۲۰۰ تومان از کشاورزان فارس خریداری می‌شود؛ اما در چرخه دلالی افتاده و در نهایت با قیمتی بیش از هفت‌برابر در بازار به مردم فروخته می‌شود.

برخی کشاورزان استان فارس اکنون به‌دلیل قیمت اندک هندوانه درحال معدوم‌سازی محصولات خود در مزارع هستند. کارشناسان رعایت نکردن الگوی کشت، دلال‌بازی و عرضه بیش از حد محصولات به بازار و همچنین کاهش صادرات را عامل این موضوع می‌دانند؛ درحالی‌که طی سال‌های اخیر مدام شعار جایگزینی کشت‌های کم آب‌بر به‌جای کشت محصولات پر آب‌بری مانند هندوانه و برنج داده می‌شود؛ اما هنوز رمق زمین‌های استان فارس به‌دلیل کشت محصولات کشاورزی پر آب‌بر گرفته می‌شود و در نهایت این محصولات به‌دلیل قیمت اندک معدوم‌سازی می‌شوند و حتی به‌دست مصرف‌کننده هم نمی‌رسند. مسأله‌ای که هم باعث زیان کشاورزان شده و هم منابع آبی این استان را نابود کرده است.

در روزهای اخیر به گفته کشاورزان، قیمت هر کیلو هندوانه که از زارعان در مزارع خریداری می‌شود به حدود ۲۰۰ تومان به‌ازای هر کیلو رسیده، درحالی‌که برای تولید هر کیلو از این محصول صدها لیتر آب مصرف شده است.

همین هندوانه که کیلویی ۲۰۰ تومان و حتی کم‌تر از کشاورزان خریداری می‌شود، اکنون در شیراز یک تا یک‌هزار و ۵۰۰ تومان به‌فروش می‌رسد، تفاوت قیمتی بیش از هفت‌برابر در این خصوص دیده می‌شود.

مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در این‌باره گفت: وضعیتی که اکنون برای کشاورزان این استان که محصول هندوانه کاشته‌اند به‌وجود آمده، در اثر فعالیت دلالان ایجاد شده‌است.

احمد دهقان افزود: درحال‌حاضر تفاوت قیمت زیادی بین هر کیلو هندوانه در مزرعه و در میوه‌فروشی‌های سطح شهر دیده می‌شود. وی ادامه داد: اکنون تفاوت قیمت هندوانه‌ای که سر مزرعه از کشاورز خریده می‌شود تا به دست مصرف‌کننده می‌رسد، بسیار زیاد و این مسأله برگرفته از دلال‌بازی‌های سطح بازار است.

مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان فارس عنوان کرد: درحال‌حاضر هر کیلو هندوانه در بازار شیراز بین یک‌هزار و ۲۰۰ تا حتی یک‌هزار و ۵۰۰ تومان به‌دست مصرف‌کننده می‌رسد و این درحالی است که همین هندوانه اکنون به قیمت هر کیلو کم‌تر از ۲۰۰ تومان از کشاورزان استان فارس خریداری می‌شود.

دهقان افزود: اگر هندوانه هر کیلو یک‌هزار و ۲۰۰ تومان به‌دست مصرف‌کننده برسد، باید این محصول حداقل ۷۰۰ تومان به‌ازای هر کیلو از کشاورز خریداری شود.

وی ادامه داد: درحال‌حاضر قیمت خرید هندوانه با عرضه آن به بازار اصلاً هم همخوانی ندارد و این باعث ضرر و زیان کشاورزان شده است، درصورتی‌که واسطه‌ها باید به سود حدود ۳۰ درصدی خود راضی باشند؛ اما اکنون این‌گونه نیست و دلالان از عرضه زیاد هندوانه در بازار استان فارس سوءاستفاده کرده‌اند.

الگویی که رعایت نشده

وی بیان کرد: باوجود ارائه الگو کشت و اطلاع‌رسانی گسترده آن، متأسفانه کشاورزان استان فارس این مسأله را رعایت نکردند و درحالی‌که امسال کم‌تر از یک‌هزار هکتار کشت هندوانه در فارس به نسبت سال گذشته اضافه شده، اما به‌دلیل از دست دادن بازار صادراتی و همچنین مشکلاتی در عرضه و تقاضای هندوانه ایجاد شده، کشاورزان با ضرر مواجه شده‌اند. وی سطح زیرکشت هندوانه در استان فارس را در سال جاری حدود ۹ هزار هکتار عنوان کرد.

صادرات هندوانه کم شده

دهقان با بیان این‌که عمده صادرات هندوانه در سال‌های گذشته به عراق بود، گفت: درحال‌حاضر میزان صادرات هندوانه به اندازه‌ای نیست که بتواند قیمت‌ها را متعادل کند.

کاهش عرضه هندوانه به بازار، نسخه زودبازده وضعیت موجود

وی راهکاری عملی و زودبازده درخصوص متعادل‌سازی قیمت هندوانه در فارس را این‌گونه بیان کردد: اگر اکنون ۱۰ تا ۱۵ درصد میزان عرضه هندوانه به بازار کاهش پیدا کند، قیمت‌ها متعادل خواهد شد.

دهقان در پاسخ به این پرسش که جهاد کشاورزی فارس برنامه‌ای برای تعادل‌بخشی بازار هندوانه دارد یا خیر، گفت: این سازمان در حوزه گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، پیاز و همچنین محصولات استراتژیکی مانند گندم، جو و دانه‌های روغنی و حبوب اقدام کرده است، ولی درخصوص هندوانه به‌دلیل این‌که قابلیت نگهداری ندارد نمی‌توان کار خاصی انجام داد.

ورود اجاره‌کاران و مصائب آن برای کشاورزی

دهقان اظهار داشت: یکی از مشکلات جدی حوزه تولیدات کشاورزی، ورود افراد اجاره‌کار به صحنه است و این افراد به‌طور مقطعی کشاورزی می‌کنند و کشاورز قدیمی نیستند که این مسأله تولید محصولات اساسی را هم دچار مشکل کرده است.

وی عنوان کرد: واسطه‌ها و کسانی که در عرضه میوه و صیفی سهمی دارند نیز باید انصاف را رعایت کنند.

مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در پایان گفت: این روند درحالی ایجاد شده که حتی کرایه حمل هندوانه تا میدان هم توسط کشاورز پرداخت می‌شود، اما در این میان دلال سود کلان به جیب می‌زند.

شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از  روزنامه سبزینه،تاریخ انتشار:6شهریور1398،کدخبر:73853،sabzineh.org