شعار سال:‏استاد دانشگاه با اشاره به سه مشکل عمده ای که عرضه اولیه سهام شستا در بورس می تواند ایجاد کند، راهکاری برای حل این مشکل پیشنهاد داد و ارزش این شرکت را حدود ۱۰۰ هزارمیلیارد تومان برآورد کرد.

 مهدی‌ حیدری استاد فاینانس دانشگاه خاتم با بیان اینکه سهام شستا به عنوان یکی از بزرگترین هلدینگ‌های سرمایه گذاری در شرف عرضه در بورس است، اعلام کرد: تخمین اولیه از ارزش این شرکت حدود 100 هزارمیلیارد تومان است و در صورت عرضه یکی از بزرگترین شرکت‌ های بورس تهران خواهد بود.

اما شستا در راس یک هرم بزرگ یکی از بزرگترین سهامداران بورس نیز است و عرضه آن یک لایه به شرکت‌های بورسی این هرم اضافه می کند. نتیجه این اقدام، فروش سهام و تامین مالی چندین هزار میلیاردی بدون از دست دادن کنترل هیچ یک از شرکت‌های زیر مجموعه و مصداق بارز تغییر مالکیت و عدم تغییر مدیریت شرکت است.

به نظر می رسد عرضه اولیه شستا زمینه ساز مشکلات متعدد، ماندگار و غیر قابل بازگشتی در بازار سرمایه خواهد بود. در مقابل فروش کامل یا سهام مدیریتی شرکت‌های پایین دستی‌ پیشنهاد می‌شود.

ساختار مالکیت چند لایه به‌ضرر منافع سهامداران خرد: در حال حاضر حدود دو سوم شرکت های بورسی حداقل یک سهامدار بورسی دارند و حدود نیمی از شرکت‌ها، سهامدار عمده یک شرکت بورسی دیگر هستند.مهمترین پیامد این ساختار مالکیت درهم تنیده و چند لایه، تفکیک مالکیت و کنترل شرکت‌ها است که باعث تضعیف حاکمیت شرکتی و به خطر افتادن منافع سهامداران خرد می شود.

برای مثال فرض کنید یک زنجیره چهار شرکتی وجود دارد که مالکیت 40 درصد همه شرکت‌ها در دست سهامداران خرد و 60 درصد مابقی در اختیار سهامدار عمده است. در این صورت مالک بالاترین شرکت در زنجیره، مالک 60 درصد شرکت اول، 36 درصد شرکت دوم، 21 درصد شرکت سوم و حدود 13 درصد شرکت چهارم است اما کنترل تمام شرکت های زنجیره را در اختیار دارد.

شستا در راس هرم مالکیت های هرمی: در حال حاضر شستا سهامدار عمده سه هلدینگ بورسی شامل سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین (تاپیکو)، سرمایه گذاری صدر تامین (تاصیکو) و سرمایه گذاری دارویی تامین (تیپکو) با مجموع ارزش بازار حدود 63 هزار میلیارد تومانی است و سرمایه گذاری صبا تامین نیز در چند روز اخیر در بورس عرضه شده است.

هر کدام از این هلدینگ‌های سرمایه گذاری، سهامدار عمده چندین شرکت دیگر هستند و این زنجیره بعضا تا چندین لایه ادامه دارد. با ورود شستا به بورس یک حلقه به زنجیره بورسی این شرکت‌ها اضافه می شود در حالی که تغییری در مدیریت هیچ یک از شرکت‌ها ایجاد نخواهد شد.

عرضه‌ شستا یعنی فروش چندین هزار میلیارد تومان بدون جابجایی حتی یک صندلی هیات مدیره: در صورت عرضه سهام شستا در بورس بیش از 10 هزار میلیارد تومان تامین مالی از طریق سهامداران خرد انجام می پذیرد اما با توجه به سهام حداقلی سهامداران جدید در شستا لذا در تمام زیر مجموعه‌ های آن هیچ گونه تغییری در ساختار مدیریتی اتفاق نخواهد افتاد و در واقع حتی یک صندلی هیات مدیره به واسطه تغییر مالکیت جابجا نخواهد شد.

راه حل جایگزین فروش کامل یا سهام مدیریتی شرکت‌های پایین‌دستی است: راه حل بهتر فروش کامل یا قسمت بیشتری از سهام شرکت‌های پایین زنجیره مالکیت و چابک سازی دارایی‌های تحت تملک سازمان تامین اجتماعی است.

شستا بصورت مستقیم و غیر مستقیم در بیش از 300 شرکت بورسی سهامدار است که از این تعداد بیش از 70 شرکت با زنجیره مالکیت بیش از 20 درصدی به شستا مرتبط هستند. لذا شستا می تواند با فروش سهام شرکت‌هایی که از نظر استراتژیک اهمیت بالایی ندارند ضمن تامین مالی به چابک سازی ساختار مالکیت، افزایش سهام شناور و عمق بازار کمک کند.

شستا همچنین مالک سهام شرکت‌های کوچک خارج از بورس است. عرضه این شرکت‌ها علاوه بر تامین مالی برای سازمان باعث افزایش شفافیت و بهبود عملکرد شرکت‌های کوچک تحت تملک تامین اجتماعی خواهد شد که اتفاقا عمده معضلات این سازمان عدم شفافیت این شرکت‌ها است.

ساختار هرمی شستا

شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی بورس پرس،تاریخ انتشار:25فروردین1399،کد خبر:149319،boursepress.ir