شعار سال: برخی فعالان اقتصادی و صادرکنندگان استان از سازوکار بازگرداندن ارز گلایه دارند و آن را به سود کسی که ارز را برنمیگرداند، میدانند؛ طوری که رئیس کمیسیون اتاق میگوید از بازگرداندن ارز پشیمانیم. به گزارش خراسان رضوی، فشارهای اقتصادی ناشی از تحریمهای گسترده آمریکا علیه ملت ایران آنهم در شرایط بحران کرونا، کشور را با مشکل جدی تأمین ارز مواجه کرده است و بهگفته رئیسجمهور یکی از دلایل عمده افزایش قیمت ارز در کشور عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات است. رئیسجمهور این رقم را معادل ۲۰ میلیارد یورو اعلام کرد و به صادرکنندگان اولتیماتوم داد که آنها را به قوهقضاییه معرفی خواهد کرد و رئیس قوهقضاییه نیز هشداری جدی در اینباره داده است. اما سؤال اینجاست چرا در شرایطی که کشور بهشدت نیازمند بازگشت ارز به داخل کشور است، برخی صادرکنندگان هنوز برای بازگرداندن ارز اقدام نکردهاند؟
استان خراسان رضوی دروازه تجاری کشور به حوزه اوراسیاست و در سال ۹۸ بیش از یک میلیارد و ۶۵۱ میلیون دلار کالا از گمرکهای استان به کشورهای دور و نزدیک صادرشده است. این عدد در سال ۹۷ بیش از ۲ میلیارد و ۲۵۴ میلیون دلار بوده است؛ اما چه میزان از این ارز صادراتی استان به کشور بازگشته و چه میزان هنوز آن سوی مرزهای کشور است؟ رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی مشهد، سهم استان را درخصوص ارزهای بازگرداندهنشده، بسیار ناچیز میداند.
۸۰ درصد ارز بازگرداندهنشده دست دولتیها و خصولتی هاست
«محمدحسین روشنک» در گفتگو با خراسان میگوید: حدود ۱۸ میلیارد دلار ارزی است که هنوز به کشور بازنگشته است و ۸۰ درصد این ارز در اختیار شرکتهای صادرکننده «دولتی» و «خصولتی» است. درواقع تنها ۲۰ درصد این ارز مربوط به صادرکننده خصوصی است. اما آنهایی که ۸۰ درصد از ارز را بازنگرداندهاند، ساکت شدهاند و پشت ۲۰ درصد بخش خصوصی پنهانشدهاند. وی تصریح میکند: مگر میشود در این مملکت کالایی صادر شود و متولی نداند؟ هم گمرک میداند کالا متعلق به کیست، هم راهآهن و هم ترخیصکننده، حتماً دولت میداند ارزهایی که بازنگشته، متعلق به چه کسانی است، اما چرا برخورد نمیکند؟ مطرح کردن موضوعاتی مانند کارتهای یکبارمصرف و اجارهای فرع ماجراست اصل موضوع این است که ۸۰ درصد ارز توسط شرکتهای دولتی و خصولتی بازگردانده نشده است.
پشیمانیم که ارز برگرداندیم
رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان ادامه میدهد: اصلاً چرا باید صادرکننده ارز خود را بازگرداند؟ مگر کسی که بهموقع ارز را بازگردانده و تسویه کامل کرده، منتفع شده است که الآن هم این کار را انجام دهد؟ مگر کسی که ارز خود را از پارسال تا الآن بازنگردانده، متضرر شده است؟ مگر برخوردی با او شده است؟ وقتی صادرکننده متعهد و خوشحساب میبیند ارز را بازگردانده و حتی ۱۰۰ درصد هم ضرر کرده است چرا باید ارز را بازگرداند؟ ما پشیمان هستیم که چرا ارز خود را بازگرداندیم و ضرر کردیم. روشنک میگوید: صادرکنندگان استان خراسان رضوی همه خرد هستند و سهم آنها از ارزهای بازگرداندهنشده، بسیار ناچیز است؛ زیرا در این استان ما صادرکننده خصولتی و دولتی قوی نداریم علاوه بر این بخش اصلی صادرات خصولتیها و دولتیها از مرزهای دیگر استانها انجام میشود.
بازنگرداندن ارز تعمدی است
رئیس کمیسیون تجارت اتاق مشهد درباره دلیل عدم بازگشت ارز به کشور میگوید: ۸۵ درصد ارز بازگرداندهنشده به دلیل «تعمد» است و تنها ۱۵ درصد به دلیل مشکلات ناشی از تحریم و امثال آن است. درواقع امروز حتی بخش عمده نوسانات ارزی و بازار طلا و املاک هم ناشی از همین موضوع است. درواقع صادرکنندهای که ارز را به دولت بازنمیگرداند، آن را «تبدیل» میکند به طلا و ملک و امثال آن که حتی اگر مجبور شود بهزور ارز را بازگرداند، سود خود را کرده باشد. اما تاجر خوشحساب ارز را برگردانده و متضرر شده است. روشنک تصریح میکند: اگر سال ۹۷ ما از تصمیم دولت در خصوص بازگشت ارز گلایه داشتیم به این دلیل بود که ما مدتزمان کافی در اختیار نداشتیم که ارز را بازگردانیم، اما اکنونکه دو سال از این موضوع میگذرد دلیلی برای گلایه نداریم، این ارز حق دولت و مردم کشور است و باید آن را بازگردانیم.
بازنگرداندن ارز خیانت است
«محمودیخراسانی»، نایبرئیس اتاق بازرگانی مشهد نیز در گفتگو با خراسان رضوی تصریح میکند: صادرکننده موظف است ارز حاصل از صادرات خود را به کشور بازگرداند و کسی که این کار را نکند، «خیانت» کرده و آب در آسیاب دشمن ریخته است. این تولیدکننده استان میافزاید: آنچه بنده تولیدکننده از دولت انتظار دارم، این است که دولت اجازه دهد تولیدکننده معادل کالایی که صادر کرده است، مواد اولیه موردنیاز خود را وارد کند تا برای تأمین ارز واردات مواد اولیه موردنیاز با مشکل مواجه نشود. هماکنون دولت مقرر کرده که صادرکننده موظف است ۵۰ درصد ارز حاصل از صادرات خود را در سامانه نیما عرضه کند و ۵۰ درصد دیگر را معادل آن واردات داشته باشد. محمودی سهم استان خراسان رضوی از عدم بازگشت ارز را ناچیز میداند و میگوید: تولیدکنندگان بخش اصلی ارز حاصل از صادرات را بازگرداندهاند و بهنظر میرسد اگر عدم بازگشت ارزی باشد، مربوط به بازرگانان باشد، اما بهطورقطع نمیتوان دلیل آن را تعمد دانست.
چگونه ارز برگردانده شود؟اما رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت استان موضوع دیگری را مطرح میکند. سید حسین حسینی در گفتگو با خراسان رضوی میگوید: ارز هست، اما به چه سازوکاری بازگردانده شود؟ در شرایطی که سیاستهای ارزی دولت بهگونهای است که صادرکننده موظف است ارز خود را به شبکه بانکی کشور عرضه کند، آیا این زیرساخت و سازوکار وجود دارد که صادرکننده بتواند از کشور مبدأ صادرات ارز را به شبکه بانکی کشور منتقل کند؟ قطعاً این سازوکار فراهم نیست؛ لذا سؤال اینجاست که این ارز چگونه بازگردد؟
وی میافزاید: بنده تولیدکننده انتظار دارم دولت این اجازه را بدهد که در قبال ارز صادراتی کالا و مواد اولیه موردنیازم را وارد کنم. شرایط تحریمها روزبهروز سختتر و بازگشت ارز بسیار دشوار شده است. از سویی قوانین در کشور بهگونهای است که اگر فعال و صادرکننده ارز خود را بازگرداند، متضرر میشود، ولی کسی که این کار را نکند، سود میبرد. رئیس خانه صمت استان درباره امکان تخلف و تعمدی بودن بازنگرداندن ارز به کشور میگوید: بههرحال یک فعال اقتصادی بازار را نگاه و برنامهریزی میکند؛ وقتی از زمستان سال گذشته افزایش قیمت ارز قابل پیشبینی بود به دلیل اینکه دولت درآمد ارزیاش کم شده بود، صادرکننده ترجیح میدهد ارز خود را دیرتر به کشور بازگرداند تا سود بیشتری ببرد. وی میگوید: قطعاً کسی که در راستای منافع ملی کشور حرکت نکند، خائن به کشور است و این خیانت میتواند در قالب بازنگرداندن ارز حاصل از صادرات باشد. زیرا بههرحال کالایی که صادر میشود از یارانههای تولیدی بهرهمند میشود که این یارانهها متعلق به همه ملت است و باید ارز به کشور بازگردانده شود.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه خراسان، تاریخ انتشار: 22 تیر 1399، کد خبر: 701060، www.khorasannews.com