شعار سال: جمعه ساعت ۱۴ و ۳۰ خبر نیمه رسمی و تایید نشده ترور محسن فخری‌زاده از مسئولان عالی‌رتبه نظامی و هسته‌ای ایران همه را شوکه کرد. در حالی که رجانیوز این خبر را منتشر کرده بود به مرور خبر تایید شد و شبکه‌های مختلف صدا و سیما آن را تایید و مرتب زیرنویس می‌کرد و رسانه‌های فارسی زبان به نقل از رسانه‌های داخلی پوشش می‌دادند، اظهار نظر کمالوندی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دنبال‌کنندگان خبر را گیج کرد. ساعتی بعد از انتشار خبر شهادت فخری‌زاده، او اعلام کرد هیچکدام از پرسنل سازمان انرژی اتمی ایران ترور و شهید نشده است. به فاصله چند دقیقه از تکذیب همه خبرگزاری‌های رسمی خبر شهادت فخری‌زاده را تایید کرده و پوشش دادند. بعد معلوم شد که پشت تکذیب او دلیلی بوده است.

شهید محسن فخری‌زاده "رئیس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع" بوده است و کمالوندی بر این مبنا اعلام کرد زیر مجموعه سازمان متبوعش سالم هستند. البته همین اظهار نظر کمالوندی ساعت‌ها دستاویز رسانه‌های نزدیک به طیف‌های تندروتر اصولگرا شد که چرا از شهید با عنوان دانشمند هسته‌ای یاد نمی‌کنند. این بگو مگو‌ها تا همین لحظه هم بین این طیف تندرو و کسانی که از عنوان "مسئول عالی‌رتبه صنایع دفاعی" وزارت دفاع برای مرحوم فخری‌زاده استفاده می‌کنند ادامه دارد و جنگ لفظی عنوان به موضوعی داغ بین طیف‌های مختلف تبدیل شده است. آشکارا اصلاح‌طلبان، تعدادی از مسئولان دولت و رسانه‌های وابسته به آن‌ها از شهید فخری‌زاده با عنوان دانشمند صنایع دفاعی و رییس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع استفاده می‌کنند و اصولگرایان تندروتر و رسانه‌های فارسی زبان خارج‌نشین او را دانشمند هسته‌ای معرفی می‌کنند. البته بعد‌تر رئیس سازمان انرژی هسته‌ای یعنی علی‌اکبر صالحی مقداری اظهارات خود را تصحیح کرد و اظهار کرد: شهید فخری‌زاده را رییس پدافند هسته‌ای معرفی کرد، ولی پیام او به امیر حاتمی جایگاه سازمانی شهید فخری زاده را روشن می‌کند.

علی‌اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی ساعتی پس از شهادت فخری‌زاده در نامه‌ای به امیر حاتم نوشت: «برادر ارجمند، جناب امیر حاتم، وزیر محترم دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح، خبر ترور ناجوانمردانه برادر خدوم، شهید دکتر محسن فخری‌زاده، رییس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع که سال‌های طولانی از عمر پربرکت خویش را صرف مجاهدت و ارتقاء توان دفاعی کشور نمود، موجب تأسف و تأثر عمیق گردید. اینجانب بدین وسیله این ضایعه دردناک را به مقام معظم رهبری، ملت شریف ایران، مجموعه وزارت دفاع، نیرو‌های مسلح و خانواده آن شهید بزرگوار تبریک و تسلیت عرض کرده و اطمینان دارم خون آن شهید که از مدیران و دانشمندان نخبه و متعهد صنعت دفاعی کشور بود، موجب برکات و تقویت بیش از پیش ایران اسلامی خواهد شد».

اختلاف‌ها در ایران البته به مقوله عنوان شهید فخری‌زاده خلاصه نمی‌شد. در طی ساعت‌ها و روز‌های گذشته طیف تندرو اصولگرایان حملات سیاسی متعددی را علیه میانه‌رو‌ها سازمان داده‌اند. آن‌ها ترور شهید فخری‌زاده را به استراتژی مذاکره دولت حسن روحانی نسبت می‌دهند و به شدت نسبت به رویه دولت روحانی نسبت به آمریکا و غرب معترض هستند. البته روشن نیست که در حال حاضر آیا اصلا مذاکره‌ای بین ایران و غرب در جریان است و در شرایطی که روابط ایران و غرب در سردترین حالت سال‌های اخیر قرار دارد چرا این طیف بعد از این ترور با این شدت به مخالفان سیاسی خود حمله کرده‌اند. جواد کریمی قدوسی نماینده مشهد هم مدعی شده است که در چارچوب توافق هسته‌ای ایران و غرب شهید فخری زاده با رئیس آژانس انرژی اتمی ملاقات داده شده است و تلویحا این امر را عامل سلب امنیت ایشان دانسته است. سارا معصومی خبرنگار نزدیک به وزارت امور خارجه ایران، اما به شدت هر نوع ملاقات بین شهید فخری زاده با مقامات آژانس را تکذیب کرده است.

با این حال به نظر اختلافات جناحی در ایران حول این ترور عمدتا در شبکه‌های اجتماعی در جریان بوده است و کمتر به سطح اظهارنظر‌های رسمی چهره‌های جناح‌های مختلف کشیده شده است.

واکنش‌های بین‌المللی
اگر از دو شقه شدن جناح‌های داخلی که بیشتر در پیام‌های تسلیت انعکاس داشت بگذریم، پژواک این ترور کور و ناجوانمردانه ابعاد بین‌المللی پیدا کرد و چهره نیمه‌جنگی ـ نیمه امنیتی هم به خود گرفت. این حادثه به حدی مهم، جدی، انزجار آور و خبیثانه بود که واکنش دبیرکل سازمان ملل متحد را در پی داشت. به طوری که غروب روز جمعه به وقت ایران (ساعاتی پس از تایید شهادت فخری‌زاده) سخنگوی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل گفت؛ رییس‌اش در واکنش به ترور محسن فخری‌زاده خواستار خویشتن‌داری شده است. فرحان حق، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل در بیانیه‌ای گفته است، از طریق گزارش‌ها مطلع شدیم که یک دانشمند هسته‌ای ایران در نزدیکی تهران ترور شده است. ما خواهان خویشتن‌داری هستیم و می‌بایست از هرگونه اقدامی که موجب تشدید تنش در منطقه می‌شود، خودداری کرد.

آنیس کالامار، گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل هم در یک رشته توییت نوشته است، هنوز پرسش‌های زیادی در خصوص شرایط قتل محسن فخری‌زاده دانشمند ارشد هسته‌ای ایران وجود دارد. هیچ دولت یا گروه غیر دولتی مسئولیت این اقدام را به عهده نگرفته است. این گزارشگر سازمان ملل اضافه کرده است:، اما به یاد داشته باشیم٬ یک قتل هدفمند فراسرزمینی خارج از منطقه درگیری‌های نظامی نقض قوانین بین‌المللی و حقوق بشر است که محروم کردن عامدانه یک انسان از حق زندگی را منع می‌کند، و همچنین نقض منشور ملل متحد است که استفاده از زور در زمان صلح را در فراسرزمین منع می‌کند.

سناتور دموکرات: ترور فخری‌زاده آمریکا، اسرائیل و جهان را امن نمی‌کند
در همین زمینه، کریس مورفی، سناتور دموکرات از ایالت کنتیکت نیز در توییتی در واکنش به ترور این مقام هسته‌ای ایران اشاره کرد و نوشت: اگر هدف اصلی از قتل آقای فخری‌زاده سخت کردن توافق هسته‌ای ایران بود، این ترور باعث امن‌تر شدن آمریکا، اسرائیل یا جهان نمی‌شود، ولی در عین حال نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسراییل با حالتی ذوق زده به مردم سرزمین اشغالی گفت‌: "نمی‌توانم اقداماتی را که در این هفته انجام داده‌ام به شما بگویم، کاش می‌شد که بگویم". دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا در اقدامی آشکار، هدفمند و در جهت تشویق تروریست‌ها و تایید اقدام ضدبشری آن‌ها توییت یک خبرنگار اسراییلی مبنی بر شهادت فخری‌زاده را باز توییت کرد. از محسن فخری‌زاده که یک افسر ارشد سپاه پاسداران است و نامش در لیست تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد، به عنوان «مهره‌ای کلیدی» و «مدیر ارشد» برنامه‌های هسته‌ای ایران نام برده می‌شد که از سال ۱۳۸۰ تاکنون در این زمینه نقش مهمی بر عهده داشت.

اتحادیه اروپا؛ صدور بیانیه محکومیت
روز گذشته سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم با صدور بیانیه‌ای این ترور را جنایتکارانه و خلاف اصول حقوق بشر اتحادیه اروپا دانست. این اتحادیه البته همه طرف‌ها را به خویشتن‌داری دعوت کرد است. طرف‌هایی که اگرچه تصریح نکرده است، اما روشن است که یک سوی آن ایران و در سوی دیگر اسرائیل و متحدانش قرار دارند.

در پی شهادت دکتر محسن فخری‌زاده تعدادی از معترضان ایرانی جلوی شورای عالی امنیت ملی تجمع کردند و خواستار انتقام خون شهید شدند. در همین راستا تعداد زیادی از مقامات نظامی و سیاسی ایران با همین ادبیات وعده انتقام سخت دادند. اما طبعا روشن نیست که این وعده چه زمانی محقق شد و طبعا تصمیم‌گیرندگان در ایران ابتکار عمل در مورد زمان پاسخ را برای خود محفوظ نگاه خواهند داشت.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی دیدارنیوز، تاریخ انتشار: 9 آذر1399، کد خبر: 76726،  www.didarnews.ir