شعار سال: در صورت حذف کارت سوخت علاوه بر نابودی اطلاعاتی که این سامانه در اختیار مراکز تصمیم‌گیر کشور قرار می‌دهد، به دلیل جذابیت بالای فروش بنزین در کشورهای همسایه شاهد رشد فزاینده در قاچاق این فراورده نفتی خواهیم بود. به گزارش «نسیم آنلاین»، یکی از دستاوردهای مهم عرضه بنزین با استفاده از کارت سوخت از سال 86، کنترل مصرف و قاچاق بنزین و به تبع آن واردات این فراورده نفتی بوده است.

روند تقاضای بنزین طی سال‌های 1375 تا 1385 همواره سیر صعودی داشته، به‌طوری که میزان آن از حدود 33 میلیون لیتر در روز در سال 1375 به 73.6 میلیون لیتر در روز در سال 1385 افزایش یافت. روند صعودی تقاضای بنزین تا جایی ادامه یافت که در سال 85، روزانه 27٫3 میلیون لیتر (معادل 37% کل تقاضا) بنزین وارد کشور شد.

هم زمان با افزایش مصرف بنزین و زمزمه‌های تحریم فروش بنزین به ایران از سوی آمریکا استفاده از کارت سوخت در دستور کار کشور قرار گرفت.

وزیر نفت که در ابتدا از موافقان استفاده از کارت سوخت بود، اجرای آن را تا سال 94 ادامه داد. اما به یکباره و در یک تغییر رویکرد اساسی، در خرداد 94 با مصوبه ای که از دولت گرفت، سهمیه‌بندی بنزین را متوقف و این فرآورده نفتی را تک‌نرخی اعلام کرد.

پس از سپری شدن چند ماه از تک‌نرخی کردن بنزین، مسئولان شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران با استفاده از آمار مصرف بنزین و کند شدن رشد مصرف آن نسبت به اعدادی که منطق آن بیان نشده است، این طور عنوان شد که سیاست تک نرخی کردن سوخت باعث کاهش مصرف شده است.

ادعای کاهش مصرف بنزین با تک نرخی شدن این فرآورده نفتی در حالی مطرح شده که بررسی مصرف بنزین در سال‌های گذشته خلاف این ادعا را نشان داده است. در سال 86، پس از اجرای نظام سهمیه‌بندی و دو نرخی بنزین، رشد شتابان 10 درصدی تقاضای بنزین متوقف شد و مصرف بنزین بیش از 12 درصد کاهش یافت. هر چند که بعد از تک‌نرخی شدن بنزین در سال 94، مصرف بنزین نه تنها کم نشد، بلکه 2.1 درصد افزایش داشته است.

در سال‌های 90 تا 94، مصرف بنزین روندی افزایشی داشته که علت اصلی آن هم توقف اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها و غفلت از تاثیر نظام دو نرخی است. با تک نرخی شدن قیمت بنزین و حذف سهمیه مصرف سوخت، مردم انگیزه‌ای برای استفاده از کارت سوخت خود نداشتند.

نبود انگیزه برای استفاده از کارت سوخت، از بی‌تدبیری مسولین وزارت نفت سرچشمه گرفته که سبب شد تا کارت سوخت به ابزاری بی استفاده تبدیل شده و در عین حال قسمت عمده‌ای از اطلاعات مصرف سوخت به تفکیک وسایل نقلیه و میزان مصرف آنها از سامانه حذف شود.

یکی دیگر از استدلال‌های نادرست مسئولین وزارت نفت برای حذف کارت سوخت در عرضه بنزین این است که قیمت عرضه این فراورده نفتی(1000 تومان برای هر لیتر) با قیمت فوب خلیج فارس برابر است.

آنها اعتقاد دارند در زمانی که عرضه انرژی با قیمت تمام شده خود صورت می‌گیرد نیازی به سهمیه بندی و استفاده از کارت سوخت نیست.

در حالیکه در حال حاضر نرخ بنزین فوب خلیج فارس حدود 1250 تومان است که به این هزینه ‌باید هزینه‌های حمل سوخت تا جایگاه‌ها، عوارض و هزینه های اجتماعی و محیط زیست به آن اضافه شود.

کارشناسان در خوش‌بینانه ترین حالت مجموع هزینه‌های نام برده شده را 500 تومان اعلام کرده اند که همچنان با قیمت هر لیتر بنزین در کشورهای همسایه مانند ترکیه(4500 تومان)، ارمنستان(2800 تومان)، افغانستان(2500 تومان) و پاکستان(2250 تومان) تفاوت زیادی دارد.

از طرف دیگر علاوه بر یارانه‌ای بودن قیمت فعلی عرضه بنزین در کشور، مدیریت و کنترل مصرف فراورده های سوختی به عنوان یک اصل در میان برخی از مسئولین وزارت نفت پذیرفته نشده و راهکاری برای کنترل و مدیریت مصرف بنزین در شرایط احتمالی وجود ندارد.

به سادگی می‌توان پیش‌بینی کرد که با حذف کارت سوخت، کشور با جهشی چشمگیر در مصرف و به تبع آن قاچاق بنزین روبرو خواهد شد. چرا که دیگر سامانه‌ای برای کنترل مصرف سوخت در جایگاه‌های کشور وجود نخواهد داشت. گفتنی است میانگین مصرف روزانه بنزین کشور با 3.8 درصد رشد در 190 روز گذشته امسال به ٧٥ میلیون و ٤٠٠ هزار لیتر رسیده است که رقمی نگران کننده است که پیش بینی میشود با حذف کارت سوخت این رقم به زودی و در ماههای به روزانه 80 میلیون لیتر برسد.

با اندكي تلخيص و اضافات برگرفته از خبرگزاري فارس، تاریخ انتشار: 17 مهر 1395، کد مطلب: 13950717000164:www.farsnews.com