شعار سال: حیات زیستی جانوری و گیاهی همواره در معرض خطر آلودگی‌های ناشی از فعالیت‌های انسانی قرار دارد، یکی از ملموس‌ترین آلودگی‌ها، زباله‌هایی هستند که در جنگل دپو می‌شوند و علاوه‌‌بر چهره ناخوشایندی که شکل می‌دهند، خطر آلودگی خاک، آب‌های زیرزمینی و آسیب به حیات جانوری درپی آن وجود دارد. انباشت زباله در جنگل‌های مازندران، تنها یکی از بی‌شمار بلایایی است که انسان بر آن وارد ساخته و مناظر ناخوشایندی پدید آورده. جنگل‌هایی که میزبان گردشگران زیادی از نقاط مختلف کشور و تورهای جهانگردی هستند؛ اما در هر نقطه آن زباله‌هایی از همین گردشگران را شاهد هستیم یا سایت‌های زباله‌ایی که کوهی از پسماند را در خود به نمایش می‌گذارند که ناشی از مدیریت نادرست دپو و دفن زباله در دل طبیعت است. مشخص نیست براساس کدام معیار زیست‌محیطی و علمی جنگل به‌عنوان محل دفن غیراصولی زباله انتخاب شده است.

سایت ‌زباله در دل جنگل‌های جاده بهمنان سوادکوه، انباشت زباله در جنگل‌های شیرگاه، حاشیه رودخانه تلار قائم‌شهر، چهاردانگه ساری، جنگل‌های چالوس و تنکابن، تنها تعدادی از مجموع حدود 30سایت زباله مازندران محسوب می‌شوند. زباله‌هایی که شیرابه‌های ناشی از انباشت آن‌، ذرات خاک را می‌شکافد و تا عمق سفره آب‌های زیرزمینی نفوذ می‌کند و حتی به آب‌های سطحی نیز به‌راحتی راه می‌یابد.

علاوه‌بر آن فرسایش خاک، از بین رفتن پوشش گیاهی و تنوع‌زیستی، آسیب به حیات جانوری و نابودی اراضی جنگلی ازجمله آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیر دپو و دفن زباله‌ها در جنگل محسوب می‌شود. همچنین تجمع گازهای مشتعل حاصل از انباشت زباله نیز خطر آتش‌سوزی اراضی ملی را به‌دنبال دارد.

جنگل‌های مازندران در محاصره زباله
رئیس اداره محیط‌زیست سوادکوه و سوادکوه‌شمالی درمورد وضعیت جنگل‌های مازندران در بحث دپوی زباله گفت: این‌که در گذشته جنگل به‌عنوان مکانی برای دپوی زباله در نظر گرفته شد، در واقع دو موضوع مدنظر بود؛ اول این‌که مکان دیگری برای دپو وجود نداشت. البته این‌طور نیست همه پسماندها در جنگل باشد، در برخی شهرها در سواحل دریا هم این معضل وجود دارد.

ابراهیم فلاحی عامل دیگر دپوی زباله در جنگل را دور ماندن از چشم مردم دانست و افزود: عامل دیگر این است که خواستند به طریقی این پسماندها از چشم مردم دور بماند، هر اتفاقی که برای جنگل پیش بیاید، گویا چندان مهم نیست. ما محل دفن نداریم و در جنگل زباله‌ها را دپو می‌کنیم.

فلاحی آسیب شیرابه‌ها به درختان جنگلی را جدی و نگران‌کننده دانست و اظهار داشت: شیرابه‌ها آسیب زیادی به درختان وارد کرده است. این شیرابه‌ها بسیار آلوده و خطرناک هستند، درخت انجیل که از درختان مقاوم شمال کشور محسوب می‌شود، در اثر همین شیرابه‌ها درحال از بین رفتن است.

میران تولید پسماند در مازندران بسیار بالاست
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران نیز سرانه تولید پسماند در این استان را 900 گرم تا یک کیلوگرم در روز دانست و عنوان کرد: این میران تولید نسبت به میانگین کشوری و جهانی بسیار بالاست و با وجود همه تلاش‌ها در زمینه اطلاع‌رسانی، آموزش و فرهنگ‌سازی در سنوات گذشته، هنوز توفیق آن‌چنانی در حوزه پسماند حاصل نشده است.

حسین‌علی ابراهیمی‌کارنامی با بیان این‌که در تولید پسماند بسیاری از کشورهای دنیا موفق به ساخت کارخانه‌های پسماند شدند، اما در مازندران حتی یک سایت دفع اصولی هم نداریم، افزود: سایت دفع اصولی پسماند در بسیاری از کشورها یک روش اجرایی مناسب قلمداد می‌شود. این سایت‌ها لاپیک ایزوله داشته، دارای تفکیک زباله و تصفیه‌خانه شیرابه هستند و آهک‌پاشی و ضدعفونی در آن انجام می‌دهند.

وی ادامه داد: در مازندران حتی یک نمونه از این سایت‌ها را نداریم و این به‌دلیل نبود اراده در مدیران شهری است؛ زیرا در خارج از استان مازندران می‌بینیم که از قسمت جنوبی البرز تا خلیج همیشه فارس و بسیاری شهرهای دیگر کشور بخشی از مشکلات پسماند خود را حل کرده‌اند.

ابراهیمی‌کارنامی با تأکید بر این‌که امروز هم تکنولوژی و هم افراد علاقه‌مند به این حوزه وجود دارد تا در این بخش سرمایه‌گذاری کنند و قدم در این راه بگذارند، گفت: با توجه به بحث سلامت مردم، اولویت امر مسأله حل مشکل پسماند است.

اراده‌ای برای رفع معضل پسماند در مازندران دیده نمی‌شود
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران با بیان این‌که امروز اراد‌ه‌ای در زمینه ساماندهی زباله بین مدیران دیده نمی‌شود، افزود: شهرداری می‌توانست در این امر کمک کند، اما این کار انجام نشد، همچنین شوراها می‌توانستند در این زمینه اقداماتی انجام دهند، ولی متأسفانه اراده‌ای برای رفع این معضل دیده نمی‌شود.

وی با اشاره به این‌که اکنون درخصوص شیرابه‌ها چندین شرکت دانش‌بنیان در استان فعال هستند، اما در چندین نقطه شیرابه‌های تصفیه نشده به‌سمت منابع پذیرنده ما وارد می‌شود، تصریح کرد: با وجود این مشاهدات هنوز آن حداقل هزینه‌های بلندمدت که برای سلامت مردم و سرمایه‌گذاری است، صورت نمی‌گیرد.

وی با بیان این‌که همه اتکای شهرداران استان به منابعی است که دولت تزریق می‌کند که این نگاه درست نیست، افزود: هر شهرداری منابع درآمدی خاص خود را دارد، اگرچه ما برای آن‌ها تعیین نمی‌کنیم که برای کجا هزینه کنند، اما لازم است برای محیط‌زیست نیز هزینه کنند، زیرا بحث سلامتی آحاد جامعه، زیستگاه‌ها و زیست‌مندان بسیار مهم است و همه حق استفاده از محیط‌زیست سالم را داریم.

اهمیت مدیریت زباله‌های تولیدی
یک عضو هیئت علمی دانشگاه نوشیروانی بابل نیز با بیان این‌که مازندران با جمعیت 5/3میلیون نفر و با بیش از 20میلیون توریست در سال یک‌ جمعیت سیال و ساکنی دارد که بسیار تولیدکننده زباله هستند، بیان کرد: با وجود این جمعیت که برای تفریح به این استان می‌آیند، برآیند می‌شود که مردم مازندران میزان تولید زباله‌شان بالاست و با وجود توریستی بودن این استان میانگین تولید زباله بسیار بالاتر هم می‌رود.

عزیز عابسی گفت: علاوه‌بر تولید زباله، مشکل مدیریت زباله‌های تولیدی در استان مسأله مهم دیگری است، یعنی زباله بسیاری تولید می‌شود و مدیریتی بر روی آن انجام نمی‌شود، در نتیجه‌اش اکنون در مازندران 28محل دفن کوچک و بزرگ قرار دارد که 15محل اصلی آن واقع در شهرهای بزرگ است.

وی با اشاره به این‌که زباله‌های استان در محلی جمع و در بیرون از شهر دپو می‌شود، تصریح کرد: این محل‌ها در مناطق ساحلی و کنار دریا، یعنی در بابلسر واقع در پارکینگ هشت و 300متری دریا، در فرزادشهر فریدون‌کنار در 400متری دریا، محمودآباد 50متری دریا و در عرصه‌های منابع جنگلی و طبیعی بدون رعایت موازین دپو می‌شود.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 14 دی 1399، کد خبر: 91095،  www.sabzineh.org