شعار سال: طبق گزارش اخیر مرکز آمار ایران، تحولات جمعیت سالمند کشور در یک قرن اخیر نشان دهنده دو تغییر مهم در این جمعیت است. اول آهنگ روزافزون رشد جمعیت سالمند و دوم پیشی گرفتن تعداد سالمندان زن.

بر اساس این گزارش، در سال ۱۳۳۵ تنها ۱۰ درصد از جمعیت کل کشور در سنین ۶۰ ساله و بیشتر بوده اند، اما با گذشت زمان سهم جمعیتی آن‌ها رو به افزایش گذاشته به گونه‌ای که انتظار می‌رود در سال ۱۴۳۰ تقریبا نیمی از جمعیت یعنی ۴۵ درصد از آن در سنین ۶۰ سال و بالاتر باشند. در حال حاضر حدود ۱۵ درصد از جمعیت کشور را سالمندان بالای ۶۰ سال تشکیل می‌دهند.

به علاوه بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران ترکیب جمعیت سالمند کشور زنانه خواهد شد. یعنی اگرچه در فاصله سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۰ تعداد زنان و مردان سالمند ۶۵ ساله و بیشتر تقریبا برابر و یا نزدیک به هم بوده است، اما از سال ۱۳۹۵ به بعد جمعیت زنان سالمند از مردان سالمند پیشی گرفته به گونه‌ای که انتظار می‌رود در سال ۱۴۳۰ این شکاف به رقمی بالغ بر ۱.۲ میلیون نفر (به نفع زنان) برسد.

بنابر اعلام معاون بهداشت وزیر بهداشت، نرخ رشد سالانه جمعیت در سال ۹۸ به ۰.۹۶ رسید و درحال حاضر هم رشد جمعیت در کشور منفی شده است. نمایندگان مجلس اسفندماه سال گذشته با درخواست تعدادی از نمایندگان برای بررسی طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در کمیسیون مشترک و اجرای موقتی آن برای ۷ سال موافقت کردند تا شاید هر چه سریعتر بتوانند روند باروری در کشور را صعودی کنند. اما بخش‌هایی از این طرح از جمله حذف غربال‌گری زنان باردار و همینطور دشوار کردن مراحل سقط‌درمانی آنچنان اعتراض‌برانگیز شد که شورای نگهبان این طرح را دوباره به کمیسیون بازگرداند.

طبق مصوبه اولیه کمیسیون مشترک جوانی جمعیت مجلس، در این طرح برای افزایش باروری مشوق‌هایی همچون پرداخت ودیعه مسکن مشروط به قرارداد رسمی اجاره برای دانشجویان متاهل فاقد مسکن غیر کارمند دولت، مکلف شدن بانک مسکن به پرداخت وام خرید و ساخت و جعاله مسکن برای خانواده‌های دارای حداقل سه فرزند زیر ۲۰ سال سن با سقف دو برابر مصوب سایرین، برخورداری یک پایه یا گروه تشویقی برای کارمندانی که صاحب فرزند سوم تا پنجم می‌شوند، افزایش مدت مرخصی زایمان با پرداخت تمام حقوق و فوق العاده‌های مرتبط، ممنوعیت اجبار شیفت شب برای مادران شاغل باردار و دارای فرزند شیرخوار تا دو سال و پدران صاحب نوزاد تا سه ماه، اعطای دورکاری حداقل چهار ماه در دوران بارداری برای مادران شاغل، موافقت مراکز آموزش عالی با تقاضای کتبی مادران باردار برای مرخصی یک نیمسال تحصیلی پیش از زایمان و تقاضای مادران باردار یا دارای فرزند زیر سه سال برای آموزش مجازی یا غیر حضوری تا ۵۰ درصد از واحد‌های دروس نظری، حمایت از شرکت‌های دانش بنیان به جهت تولید اقلام درمان ناباروری، تحت پوشش بیمه قرار دادن کلیه مادران فاقد پوشش بیمه‌ای در طول بارداری و شیردهی و کودکان تا سن پنج سال و... در نظر گرفته شده بود.

همچنین مطابق با این طرح عقیم‌سازی و هرگونه خرید و فروش و توزیع اقلام مرتبط با پیشگیری از بارداری و کارگذاشتن اقلام پیشگیری در شبکه بهداشت و درمان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ممنوع شده و وزارت بهداشت مکلف شد دستورالعمل مواردی را که بارداری خطر جانی برای مادر دارد را تهیه و با تصویب ستاد عالی جمعیت اجرایی کند.

با همه این‌ها باید دید چنین مشوق‌ها و طرح‌هایی در شرایط بغرنج اقتصادی فعلی می‌تواند منجر به افزایش باروری در میان زوج‌های ایرانی شود یا خیر.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از نبض بازار، تاریخ انتشار: ۱۸مرداد ۱۴۰۰، کد خبر: tahlilbazaar.com/۱۰۲۱۴۸