شعار سال: امروزه مشکلات زیادی در زمینه تامین نهاده خوراک دام و طیور تولیدکنندگان شیر، گوشت و تخم مرغ کشور وجود دارد که نهاده دولتی به دست دامداران و مرغداران و نیز کارخانه‌های تولید کنسانتره و خوراک دام صنعتی به صورت کامل نمی‌رسد و آن‌ها مجبورند بخشی از نیاز خود را از بازار غیررسمی و قاچاق به قیمت‌های چند برابر تهیه کنند که هزینه‌های تولید و به تبع آن قیمت محصولات را برای مصرف کننده نهایی افزایش میدهد.

این‌ها مشکلاتی است که پس از وارد شدن انواع نهاده‌های دامی به کشور ایجاد می‌شود که عمدتا ریشه آن به نابسامانی در توزیع نهاده و سوء مدیریت و رفتار‌های سلیقه‌ای متولیان بر می‌گردد.

اما مشکلاتی هم برای وارد کنندگان نهاده‌های دامی وجود دارد که به دلیل عدم اختصاص و تامین به موقع ارز از سوی بانک مرکزی و محدود بودن کشور‌های فروشنده و نیز مشکلات انتقال ارز نمی‌توانند به سادگی نهاده‌های دامی را وارد کشور کنند.

در این میان گفته می‌شد که برخی از این وارد کنندگان از جمله شرکت وارد کننده دولتی اصرار دارد که حتما نهاده‌ها کانال آمریکا و «کارگیل» وارد شود که این مسئله تنوع منابع صادراتی را کمتر و واردات را محدودتر می‌کند.

«کارگیل» شرکت مواد غذایی آمریکایی چندملیتی است، که توسط خانواده کارگیل مدیریت می‌شود و مقر اصلی آن در شهر مینه‌تونکا ایالت مینه‌سوتا قرار دارد.

کارشناسان برای فائق آمدن به بخشی از این مشکلات را تهاتر نفت و محصولات پتروشیمی با نهاده‌های دامی خوراک دام عنوان می‌کنند که در این صورت علاوه بر تامین نیاز، بدهی برخی از کشور‌های خریدار هم تسویه خواهد شد.

در باره این سوالات و مشکلاتی که در زمینه واردات نهاده‌های دامی خوراک دام و طیور وجود دارد گفت و گویی را با مجید موافق قدیری رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران و عضو هییت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران انجام دادیم که در زیر می‌خوانید:

 چرا برای واردات نهاده‌های دامی به روش تهاتر با نفت اقدام نمی‌کنید؟

 

قدیری: بد نیست بدانید که تهاتر نفت با کالا شیوه کلاسیکی است که به ویژه بعد از جنگ جهانی دوم رایج شد و می‌تواند ابزاری برای توسعه روابط خارجی کشور‌ها به شمار رود که در کشورمان هم شاید یکی از روش‌ها برای دور زدن تحریم‌ها باشد. اما واقعیت این کار نیازمند برقراری رابطه تهاتری با کشور‌های همسایه و هم‌پیمان تجاری و سیاسی است. نحوه عمل نیز بدین صورت است که هر کشور واردکننده نفت ایران می‌تواند در قبال دلار‌های نفتی، نهاده‌های دامی خوراک دام به ایران بفروشد.

اما واقعیت این است که این موضوع چند بار در دستور کار دولت آقای روحانی با محوریت وزارت نفت قرار گرفت، اما به دلیل اینکه ساز و کار و چارچوب مشخصی تدوین نشد _چرا که قیمت گذاری نفت به صورت بین المللی انجام می‌شود، اما واردات کالا و نهاده‌های دامی تابع قوانین داخلی است و البته دیپلماسی اقتصادی ما با دیپلماسی سیاسی نیز هماهنگ نبود _هیچ وقت موفق و عملیاتی نشد.

 آیا همه واردات نهاده را از طریق کانال کارگیل انجام می‌دهید؟

قدیری: خیر اینگونه نیست. امروز بیش از ۴۰ شرکت خارجی سابقه فروش انواع نهاده‌های دامی خوراک دام را به ایران دارند که طبیعی است شرکت‌های بزرگ دنیا به دلیل قدرت و سابقه بالایی که در تجارت بین الملل دارند سهم بازار بیشتری در ایران داشته باشند. فراموش هم نکنیم ما در شرایط تحریم هستیم و این هم طبیعی است که به دلیل ترس شرکت‌های متوسط و کوچک از تحریم‌های ایالات متحده تعدد فروشندگان و تامین کنندگان نهاده‌های دامی ایران کاهش پیدا کند و بازرگان ایرانی مجبور باشد برای تامین نیاز خود با تعداد کمتری از فروشندگان مذاکره و چانه زنی کند.

موضوع تضمینی که بانک مرکزی برای تهاتر دریافت می‌کند، چیست؟

قدیری: صادرکننده نفت در قبال پول نفت باید تضامین لازم را نزد بانک مرکزی به وثیقه بگذارد که چنانچه به هردلیلی پول نفت یا نهاده‌های دامی به کشور بازگردانده و یا وارد نشد بتواند پول نفت را از خریدار دریافت نماید.

همانطور که اشاره کردم به دلیل همین نوسانات و ابهامات ارزی، معمولا بخش خصوصی ایران اقبالی به این تهاتر نشان نداد و بدیهی است نمی‌تواند افقی واضح در خصوص این فعالیت، پیش روی خود ببیند هر چند در برخی کشور‌های طرف تجاری نیز نوساناتی در نرخ ارز وجود دارد که در جذاب نبودن تهاتر از نگاه فعالان اقتصادی آن کشورها، تاثیر خواهد داشت. ضمن اینکه در تهاتر به دلیل اینکه بعضا خریدار نفت و فروشنده نهاده‌های دامی یک شرکت نمیباشد ریسک سرمایه گذاری افزایش پیدا میکند و همین دلیل هم کافی است تا بانک مرکزی نیز ریسک نکند و به جای گرفتن دست بازرگان، پای آن را بگیرد.

 آیا برای نهاده‌های دامی که در گمرکات کشور دپو شده ارز تخصیص داده شده؟ چه میزان نهاده در گمرک باقی مانده است؟

قدیری: اگر ارز این نهاده تامین می‌شد که در گمرکات کشور دپو و رسوب نمی‌شد، متاسفانه عدم تامین یک و نیم میلیارد دلار ارز جو، ذرت و کنجاله سویا از جانب بانک مرکزی به پایان ماه سوم در حال نزدیک شدن است و علیرغم هشدار‌های بخش خصوصی در خصوص عواقب عدم تامین به موقع نهاده‌های دامی اتفاق خاصی توسط سیاستگذاران اقتصادی رخ نداده است.

 

 

 آیا شرکت پشتیبانی امور دام کشور اصرار خاصی دارد که نهاده‌های دامی را از کارگیل خریداری کند؟

قدیری: صلاحیت اظهار نظر در این خصوص را ندارم. اما بعید بدانم اصرار خاصی از جانب این دوستان وجود داشته باشد. چون این شرکت دولتی برای خرید‌های بین المللی که انجام میدهد وفق قوانین و مقررات، شورای خرید دارد و مناقصه بین المللی هم برگزار میکند و طبیعی است که هر شرکت خارجی توان و امکانات بالاتری داشته باشد برنده مناقصه می‌شود.

 چه انتظاری از تیم اقتصادی آقای رییسی دارید؟

قدیری: این انتظار وجود دارد که جهت کاهش وابستگی کشور به نهاده‌های دامی به عنوان پرمصرف‌ترین بخش ارز کشور و البته ارتقا امنیت غذایی و افزایش کمی و کیفی محصولات پروتیینی از خام فروشی نهاده‌های دامی که سالهاست در دنیا منسوخ شده به طور جدی جلوگیری و برنامه ریزی شود. دولت نباید اشتباهات گذشته را تکرار کند و دست از خام فروشی و قیمت گذاری و دخالت در تولید بردارد و صرفا به امور سیاست گذاری، برنامه ریزی و نظارت بپردازد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از فارس، تاریخ انتشار: ۱ شهریور ۱۴۰۰، کدخبر: ۱۴۰۰۰۶۰۱۰۰۰۵۳۸، www.farsnews.ir