شعار سال: اما یادمان باشد که هر نوع سر و صدا باید در زمان خودش بلند میشد نه زمانی که بسیار دیر است. این میشود شیون بعد از مرگ عزیزان که نتیجهای هم ندارد. از قبل باید برنامه ریزی و تدارک میشد و هوشیاری میبود و گفتمان ایجاد میگردید.
از دهه هفتاد و در برنامه دوم ظهور بحران آب پیشبینی شد و تدابیر کارشناسی از طرف سازمان برنامه وقت مطرح گردید که این پیشنهادها در دولت و مجلس رقیق شد، اما به هر حال برخی نکات قانون هم شد. اما قانون کَل العَدم. یعنی نه دستگاههای اجرایی مربوط اقدامی کردند، نه دستگاههای نظارتی توجه و نه افکار عمومی لا اقل دربین روشنفکران عنایتی کرد. طی سالها افراد مختلف در زمینه بحران آب هشدار داده اند از جمله اینجانب در مطلبی که لینک آن در پائین آمده مربوط به سال ۱۳۹۳ و در برخی منابع دیگر هم منعکس شد.
اما گوش بدهکاری یافت نشد. در آن مطلب از جمله به تاثیر بحران آب بر شعله ور شدن تنشهای قومی و منطقهای تاکید شد.
بحران مشابهی را در صنعت و بازار برق داریم. در یکی از مجالس گذشته قانون کردند تثبیت قیمت آب و برق را و این را هدیه به ملت ایران معرفی کردند و امروز ملت ایران هدیه ارسالی را دریافت میکند. سرمایه گذاری مکفی انجام نشده بخشهای مربوط گردش مالی مناسبی ندارند و این در کنار مدیریتهای سیاسی و ضعیف، عامل بحران است. به دفعات برسیهای سازمانهای وابسته به سازمان ملل تاکید میکند که بحران آب در بسیاری کشورها مربوط به مدیریت ناکار آمد منابع آب از جمله قیمتگذاری غلط است.
اگر بخواهیم مشخصاً آسیب شناسی کنیم باید بپرسیم که چرا نظرات و بررسیهای کارشناسی مختلف در سیستم سیاسی مورد توجه قرار نگرفته است؟ دو جواب برای این پرسش موجود است که یکی را مطرح میکنم؛ و آن این که پیوند سیستماتیک بین کارشناسی و تصمیم گیری گسسته است. در کشور ما این پیوند را سازمان برنامه ایجاد میکرد. در بسیاری سالها رؤسای سازمان برنامه خودشان، پیگیر طرحهای نیرو و آب بودند به هر فلاکتی بود منابعی تعیین مینمودند و در مراکز تصمیم گیری مثل دولت و مجلس از برنامههای مسئولین آن بخشها پشتیبانی کار شناسی میکردند. آن سالهایی بود که عمده همین ظرفیتهای در حال فرسایش موجود ایجاد شد.
شاید اگر بخواهیم بر یک نقطه زمانی تشدید این گرفتاریها انگشت بگذاریم روزی است که چند دهه قبل یک رئیس جمهور گفت ما رئیس سازمان برنامهای نمیخواهیم که ما به حرف او گوش بدهیم، کسی را میخواهیم که او به سخن ما گوش کند و حکم ما را اجرا کند. البته یک رئیس جمهور هم کلاً نهاد برنامه ریزی را تعطیل کرد و پس از آن هم قاعده لزوم رئیس گوش بفرمان برای آن سازمان با شدت بیشتری ادامه یافت.
مشکل برق و آب با اقدامات وصله پینهای و مرهم موقتی حل نمیشود. برنامه ریزی وسیع و سیاستگذاری بر مبنای مطالعات کارشناسی لازم است. برای این کار نیز تشکیلات کارشناسی ستادی و بخشی باید تقویت شوند و مدیران کاربُر، تحصیل کرده صحیح (دانشجویی تمام وقت) و لا یق، دارای استقلال شخصیت بر سر کارها گماره شوند و گرنه از یک بحران به بحران بزرگتر جا بجا خواهیم شد.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از عصر اسلام، تاریخ انتشار: ۱۴مهر ۱۴۰۰، کد خبر: ۲۷۷۲۵، asrislam.com