شعار سال: ۵ بهمن ۱۴۰۰ و شاید بعد از آخرین جلسه وزارتخانه برای گودبای پارتی با موتور‌های جستجو مثل پارسی جو و یوز که چراغ خاموش از صحنه خارج شدند و قرار شد برای خالی نماندن عریضه، عبارت دهن پرکن و پرابهام «پیاده‌سازی اکوسیستم هوش مصنوعی در شبکه ملی اطلاعات» را جایگزین آن کنند، وزیر ارتباطات( عیسی زارع پور) با انتشار یک پست اینستاگرامی از عرضه موتور جستجوی بومی «ذره‌بین» خبر داد و خنده دار اینکه بر مزیت‌های این سرویس بومی تاکید کرد و بدین گونه، پرونده جویشگر‌های بومی را در طاقچه وزارت ارتباطات گذاشت تا خاک بخورد و حتی سازمانی به اسم سازمان بازرسی کل کشور هم متوجه ماجرا نباشد. عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات در تاریخِ فوق الذکر در یک پست اینستاگرامی نوشت:
طبق قولی که قبلا در مورد معرفی سرویس‌های ایرانی داده بودم، می‌خواهم یکی از محصولات فناورانه بومی را به شما هموطنان معرفی کنم؛ محصولی که با ابتکار و تلاش جمعی از جوانان نخبه کشورمان و با حمایت همراه اول تولید شده و قابل استفاده است. ذره‌بین یک موتور جستجوی فارسی، ویژه کاربران ایرانی است که تجربه‌ای فراتر از جست‌وجویی عادی را برای کاربران فراهم می‌کند.
این فرار رو به جلو از وزارتخانه متولی امر بعید بود چرا که خندیدن به شعور ملت مقاوم و باهوش ایران بود.
آیا واقعا باور کنیم که وزیر ارتباطات یک کشور فرق بین فراجستجو با موتور جستجو را نمی‌داند؛ و دقیقا مثل آن صحنه از کارتون پینوکیو، که پسرک چوبی نادان گول روباه حیله گر و گربه نره را خورد و سکه طلا را در خاک کرد تا روز بعد از درختش طلا برداشت کند؛ و این اتفاقی بود که بعد از ۸ سال در انتظار نگهداشتن مردم ایران برای راه اندازی موتور جستجوی ملی رخ داد؛ و با زیر خاک کردن «موتور جستجوی ملی» وعده اکوسیستم هوش مصنوعی (AI و ML و DL و GenAI) را در روز بعد را دادند (وعده از نوع سرخرمن).
وزیر ارتباطات موتور جستجو بومی ذره‌بین را معرفی کرد. در حالی که برخی از کاربران ادعا می‌کنند ذره‌بین از کد‌ها و الگوریتم‌های گوگل استفاده می‌کند.سال گذشته بود که همراه اول در راستای بومی‌سازی، از این جستجوگر رونمایی کرد( مدیرعامل همراه اول باید پاسخگو به سازمان بازرسی کل کشور باشد). همچنین اعلام کرد که استفاده از «ذره‌بین"، ترافیک رایگان در قالب بسته اینترنتی و هزینه نیم‌بها برای اینترنت داخلی را برای کاربران به همراه دارد.این در حالی است که بسیاری از کاربران به پست اینستاگرامی وزیر ارتباطات درباره موتور جستجو بومی ، واکنش‌های منفی نشان دادند، چرا که طبق ادعای آن‌ها ذره‌بین از کد‌های گوگل استفاده می‌کتد.

ذره‌بین شبیه گوگل است؟
براساس گزارش‌های به دست آمده نتایج ذره‌بین شباهت بسیار زیادی به نتایج گوگل دارند. به عنوان مثال، در صورت تایپ کردن عبارتی در فیلد جستجوی ذره‌بین کلیدواژه‌های پیشنهادی شباهت بسیار زیادی به پیشنهاد‌های گوگل دارند و در بسیاری از موارد، فقط ترتیب آن‌ها فرق می‌کند.

تعدادی از کاربران در توییتر در واکنش به تفاوت ذره‌بین و گوگل نوشتند: «این اسمش موتور جستجو نیست، حتی search aggregator (جست‌وجوگر) یا Metasearch engine (موتور متا جست‌وجوگر) هم نیست! این صرفاً یه پروکسیه!». 
البته نه اینکه بگوییم تمام حرف «همراه اول» دروغ است ، نه. چرا که همین که ذره بین بعنوان یک فراجستجو مبتنی بر گوگل بوده و اساس کار گوگل منطقه ای است و چون گوگل ذاتا بومگرا است، پس ذره بین هم ذاتا بومی است اما یک موتور جستجو نیست یک اسکریپت فرا سرچ است و چون عملکرد گوگل بوم محور است می تواند به خودش بومی هم اطلاق کند. متاسرچ ها موتور جستجو نیستند، یعنی از خودشان نه خزشگر دارند و نه دیتابیس و نه سیستم ایندکسینگ، بلکه ذات متاسرچ این است که لقمه را از گوگل می گیرد و با منظوری خاص به کاربر نمایش می دهد و اگر بخواهیم از ذره بین بگوییم ،باید بیان داشت که لقمه را دور سر می گرداند و با قطعیت یافتن شکست جویشگر ملی و عقب نشینی مطلق وزارت ارتباطات از ادامه کار آن، همراه اول در خلا ناشی از ضرورت وجود موتور جستجو برای راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، از فضای ایجاد شده که هیچ خبری هم برای تعین تکلیف جویشگرها منتشر نمی شود، دارد حداکثر بهره را می برد .




*** «خب موتور جستجوگر ایرانی به اسم ذره بین رسما آغاز به کار کرد و یه مرحله به طرح صیانت نزدیکتر شدیم، (البته تو این موتور جستجوگر از قالب کروکر گوگل داره استفاده میشه و نتایجش هم با گوگل اصلا مو نمیزنه و فقط یه سری کلمات رو با سلیقه خودشون به کاربر نشون میده.)» . 
*** «من ازش استفاده کردم، اما مقایسه‌اش با گوگل اشتباهه. چون گوگل یه اکوسیستم محسوب میشه و فقط مرورگر نیست. ذره‌بین متاسفانه داره از آی پی گوگل برای سرچ استفاده می‌کنه و البته معلوم نیست نتایج گوگل دست کی میره!»

*** «آیا پروکسی گوگل می‌تونه موتور جستجوی ملی باشه؟ حداقل اون دوستانی که این رو معرفی کردن از ابزار‌های متن باز کپی و استفاده می‌کردند. اینطوری خیلی راحت اطلاعات جستجو ایران در اختیاز گوگل قرار می‌گیره.»

طی سال‌های اخیر، چند موتور جستجوی ایرانی دیگر از جمله یوز و پارسی‌جو معرفی شدند، اما نتوانستند نتایج قابل قبولی به کاربران ارائه کنند. چرا که ساخت یک موتور جست‌وجو نیازمند زیرساخت‌ها و فناوری‌های بسیار پیشرفته است. در حقیقت موتور جست‌وجو باید الگوریتم‌های دقیق، پیشرفته داشته باشد، تا بتواند جزئی‌ترین موارد مربوطه میان اطلاعات در سطح گسترده‌ی اینترنت را پیدا کند، طبقه‌بندی و رتبه‌بندی کند و به‌سرعت در اختیار کاربر قرار بدهد.

توضیحات تکمیلی برای بهره برداری بیشتر از خبر: