شعارسال: امروزه رتبه بندی شرکت‌های بیمه به یکی از سیاست‌های ضروری و عملیاتی در دنیا تبدیل شده و شرکت‌های رتبه بندی تلاش می‌کنند تا با ارزیابی شاخص‌های مختلف، عملکرد جاری یک شرکت بیمه را مورد ارزیابی قرار دهند.

شرکت‌های رتبه بندی اعتباری با ارزیابی و رتبه بندی شرکت‌ها به سهامداران، مشتریان، بیمه‌گران و حتی مراجع نظارتی و نهاد‌های پشتیبانی رسمی کمک می‌کنند تا چشم انداز مناسبی از افق پیش روی یک شرکت بیمه داشته باشند.

در حال حاضر پنج آژانس رتبه بندی مستقل شامل Standard & Poor's، Moody's، Kroll Bond Rating Agency (KBRA)، Fitch و AM best، معروفترین شرکت‌هایی هستند که قدرت مالی شرکت‌های بیمه را در عرصه بین الملل ارزیابی می‌کنند.

معیار‌های رتبه بندی اعتباری شرکت‌های بیمه‌ای در هریک از شرکت‌های فوق متفاوت است و هرکدام از آن‌ها مقیاس‌ها و استاندارد‌های رتبه‌بندی خاص خود را دارند.

به عنوان مثال شرکت اعتبار سنجی S&P به سرمایه گذاری‌هایی که شرکت بیمه با پول جمع آوری شده از بیمه گذاران انجام می‌دهد، وزن بیشتری می‌دهد.

شرکت اعتبار سنجی AM Best هم به ارزیابی‌های کمی و کیفی قدرت ترازنامه، عملکرد عملیاتی، مشخصات تجاری و مدیریت ریسک شرکت بیمه‌گر می‌پردازد.

به نظر می‌رسد که شاخص‌های مختلفی برای رتبه بندی شرکت‌های بیمه‌ای وجود دارد.

شاخص‌هایی همچون رضایت مشتریان، تعداد شعب و نمایندگی‌های شرکت، محیط فیزیکی شرکت، سادگی و سرعت صادر کردن بیمه‌نامه، پاسخگویی شرکت در زمان نیاز بیمه‌گزار، دانش کارکنان درباره قوانین بیمه‌ای کشور و همچنین کیفیت ارتباط با مشتری.

در عین حال، سادگی و سرعت در پرداخت خسارت، تناسب شرایط بیمه‌نامه با نیاز مشتری، دادن اطلاعات کافی و متناسب با نیاز مشتری برای انتخاب و قدرت خرید پوشش‌های تکمیلی بیمه‌نامه، حق‌بیمه و تخفیف مناسب، دادن اطلاعات مناسب و کافی درباره نحوه دریافت خسارت از بیمه‌گر، رسیدگی به شکایات و پاسخگویی، پرداخت مبلغ خسارت کافی متناسب با تورم اقتصادی از جمله دیگر موارد تاثیرگذار بر رتبه بندی شرکت‌های بیمه است.

درمجوع، معیار‌های رتبه بندی شامل مجموعه‌ای از اقدامات کمی و کیفی در ارزیابی بیمه گر است وسلامت مالی شرکت و همچنین عوامل اقتصادی و نظارتی در آن تاثیر بسیاری دارد.

باوجود اهمیت زیادی که در مورد رتبه بندی شرکت‌های بیمه در دنیا وجود دارد، اما هنوز در ایران از شیوه‌های رایج رتبه بندی اعتباری که در دنیا مطرح است استفاده چندانی نمی‌شود.

محمدرضا عربی مزرعه شاهی، عضو هیات مدیره شرکت بیمه آسیا به رسانه گفته که به دلیل عدم وجود یک ساختار ارزیابی ریسک هیچ یک از شرکت‌ها ارزیابی نشدند و به دلیل اینکه ساختار رتبه بندی در کشور وجود ندارد احساس نیاز به رتبه بندی نیز کمرنگ شده است.

به اعتقاد وی، رتبه اعتباری به عنوان شناسنامه شرکت بیمه است و هر شرکت بیمه‌ای که بخواهد وارد فضای بین المللی شود حتما به رتبه اعتباری نیاز دارد و اگر رتبه اعتباری نداشته باشد در مواجهه با شرکت‌های خارجی دچار مشکل می‌شود.

برکسی پوشیده نیست که درحال حاضر شرکت‌های بیمه‌ای فعال در ایران تنها از منظر توانگری مالی و آیین نامه ۶۹ مصوب شورایعالی بیمه که میزان توانایی شرکت‌های بیمه در پرداخت خسارت را می‌تواند تعیین کند، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.

در این بین، بیمه مرکزی به عنوان متولی صنعت بیمه کشور، تنها با اعلام میزان توانگری مالی، شرکت‌های بیمه را رتبه بندی می‌کند.

هرچند که در زمینه نحوه محاسبه توانگری مالی هم نقد‌های بسیاری مطرح شده و گفته می‌شود که نواقص زیادی در رتبه بندی توانگری مالی که در حال حاضر در صنعت بیمه انجام می‌شود وجود دارد.

علیرضا حجتی، عضو هیات مدیره شرکت بیمه کارآفرین به رسانه گفته که اگر بخواهیم رتبه بندی را به معنای واقعی اجرا کنیم بازهم به آیین نامه توانگری مالی می‌رسیم و این آیین نامه در حال حاضر نقاط ضعف بسیاری دارد که بیمه مرکزی هم کامل به این نقاط ضعف اشراف دارد.

به اعتقاد حجتی، تا زمانی که نقاظ ضعف آیین نامه توانگری مالی برطرف نشود نمی‌توان رتبه بندی شرکت‌ها را اجرایی کرد، زیرا رتبه بندی دارای یک شاخص‌هایی است که ابتدا باید آن شاخص‌ها اصلاح شود.

یکی دیگر از مواردی که منتقدان درخصوص نحوه ارزیابی توانگری مالی شرکت‌های بیمه‌ای عنوان می‌کنند، درنظر گرفتن توانگری مالی رتبه یک برای همه شرکت‌های بیمه است، آنهم در شرایطی که فاصله بسیار زیادی بین سرمایه ثبتی شرکت‌های بیمه‌ای و ظرفیت نگهداری ریسک آن‌ها وجود دارد.

درحال حاضر چندین شرکت رتبه بندی فعال در کشور وجود دارند که شناخته شده‌ترین آنها، آیس، ایران، حافظ سامان ایرانیان، سنجینه، برهان و توانم (توان اعتباری من) هستند.

اما با این وجود به نظر می‌رسد که فعالان صنعت بیمه به گزارش توانگری مالی که مورد تایید بیمه مرکزی است بسنده کرده اند چراکه با وجود چندین شرکت رتبه بندی در کشور تعداد انگشت شماری از شرکت‌های بیمه خود را درمعرض ارزیابی این شرکت‌ها گذاشته اند.

مجید مشعلچی فیروزآبادی، قائم مقام رییس کل بیمه مرکزی به رسانه گفته که رتبه بندی شرکت‌های بیمه‌ای و اعتبارسنجی بیمه گذاران جزو برنامه‌های بیمه مرکزی در سال ۱۴۰۲ است و افزوده که یکی از مولفه‌های رتبه بندی شرکت‌های بیمه براساس آیین نامه اصلاح شده توانگری خواهد بود، زیرا در حال حاضر این رتبه بندی عموما براساس تولید حق بیمه است که همه نسبت به آن اعتراض دارند.

محمود حق وردیلو سرپرست معاونت نظارت بیمه مرکزی هم گفته که در دنیا، رتبه بندی کار موسسات مربوطه است و بیمه مرکزی هم در این راستا حرکت می‌کند و از موسسات رتبه بندی که در ایران شکل گرفته اند کمک خواهد گرفت، ضمن آنکه در هیچ کجای دنیا نهاد ناظر بیمه راسا شرکت‌های بیمه را رتبه بندی نمی‌کند.

حتی علی بنیادی نائینی، عضو هیات عامل و معاون طرح و توسعه بیمه مرکزی به رسانه گفت که شرکت‌های بیمه‌ای از منظر توسعه نوآوری رتبه بندی می‌شوند که در این راستا می‌توان برای آن‌ها سطح بلوغ تعریف و اقدامات خوبی که انجام شده رابه دیگران هم معرفی کرد.

بیان این سخنان از سمت مدیران نهاد ناظر صنعت بیمه نشان می‌دهد که بیمه مرکزی به خوبی از لزوم رتبه بندی شرکت‌های بیمه‌ای آگاه است.

حال طبق آنچه گفته شد و باتوجه به اینکه کمتر از ۵ ماه به پایان سال ۱۴٠۲ باقی مانده باید دید که بیمه مرکزی تا چه حد به وعده خود وفادار خواهد ماند؟

شفافیت مهمترین ره آورد رتبه بندی اعتباری شرکت‌های بیمه است.

ناگفته پیداست که بیمه گذاران حق دارند که از وضعیت شرکت‌های بیمه اطلاع داشته باشند تا با آگاهی از شرایط ریسک پذیری آن‌ها بیمه نامه مورد نیاز خود را تهیه کنند.

در کنار آن، با توجه به اینکه سهام عمده شرکت‌های بیمه‌ای در بازار سرمایه خرید وفروش می‌شود، بدون شک با رتبه بندی اعتباری، شفافیت بیشتری از شرکت‌ها به دست خواهدآمد ومعامله گران بازارسهام با اطلاع دقیقتر از وضعیت شرکت‌ها وارد چرخه خرید و فروش سهام این دست شرکت‌ها خواهند شد.

فراموش نکنیم که قانون وظیفه دفاع ازحقوق بیمه گذاران را برعهده بیمه مرکزی گذاشته و رتبه بندی اعتباری شرکت‌های بیمه‌ای به بیمه گذاران بزرگ و کوچک کمک می‌کند تا از قدرت و توانایی مالی شرکت بیمه در پرداخت خسارت مطلع شوند.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت چابک آنلاین، تاریخ انتشار: 3آبان1402، کدخبر: 39779، www.chabokonline.com