شعار سال: اگر مدیریت، به درختی تشبیه شود که شاخههای گوناگونی، مانند مدیریت صنعتی، مدیریت مالی و ... دارد، یکی از شاخه های جدید این درخت، مدیریت شهری است. واضح و مبرهن است که مشخصات و ساختار نهادهای قانونی اداره کننده شهر، از کشوری به کشور دیگر، تفاوت دارد و هر جامعهای، با توجه به ساختار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی خود، تعریف یا تلقی ویژه ای از مدیریت شهری دارد.

معیارهای شناسایی شهر، از گونههای غیر خود، به طور معمول، میزان جمعیت، شغل غالب مردم ساکن، وجود شهرداری و مواردی اینگونه بودهاست. امروزه، شهرها، از دو جنبه، اهمیت یافته اند: یکی، به عنوان مرکز تجمع گروه عظیمی از مردم و دیگری به عنوان عمده ترین بازیگر نقش اقتصادی، در کل اقتصاد ملی. از این رو، باید به مسائل و مشکلات آنها، توجه بیشتر و دقیق تر کرد. زیرا، در حالتی که برنامهریزی دقیق و درست، سبب رشد اقتصادی، تثبیت سیاسی و افزایش مشارکت شهروندان درامور شهرها میگردد، شکست در حل مشکلات و مسائل شهری، سبب رکود اقتصادی، نارضایتیهای اجتماعی و سیاسی، فقر، بیکاری و تخریب محیط زیست خواهد شد. ترکیب مدیریت و شهر، مفهوم ساماندهی به امور مربوط به برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل، در محدوده شهر را تداعی مینماید. مفهومی که در کشورهای مختلف به دلیل ساختارهای سیاسی و رویکردهای اقتصادی، نهادهای متفاوتی را با الگوهای متفاوتی در خود درگیر دارد.

یک مدیر شهری باید بتواند در دنیای رقابتی نقاط قوت و ضعف شهر خود را شناخته و درصدد تقویت مزایای رقابتی آن برآید. از این رهگذر است که شهر میتواند نقطه قابل اتکایی در شبکه جهانی شهرها بیابد و کارکردهای خود را بهبود بخشد. بدین ترتیب "مدیر شهری" با "مدیر شهرداری" تفاوتهای بسیار دارد چه اینکه اولی مسئول ارتقای قابلیتها و توانمندیهای شهر و شهرنشینان است در حالیکه دومی بیشتر مجری است و پاسخگویی آن تنها محدود به نحوه عملکرد است و نه نتایج و پیامدها. بسیاری، معتقدند که جامعه آینده، جامعهای شهر نشین خواهد بود. بنابراین، شهرها به جای این که مکانهایی بی ثمر برای سرمایه گذاری اقتصادی یا تراکم کارگران بیکار با انبوه مشکلات اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی باشند؛ باید که به مراکز رشد و پویایی اقتصادی و اجتماعی، در چارچوب ملی، بدل شوند. این مراکز، باید که آفرینشگر فرصتهایی ارزنده برای رفاه و توسعه نه تنها جمعیت ساکن در آن، بلکه جمعیت تمامی کشور باشد.

.1 آماده سازی زیرساختهای اساسی برای عملکرد کارآمد شهرها

.2آماده سازی خدمات لازم برای توسعه منابع انسانی، بهبود بهره وری و بهبود استانداردهای زندگی شهری

3.تنظیم فعالیتهای تاثیرگذار بخش خصوصی بر امنیت، سلامتی و رفاه اجتماعی جمعیت شهری

4.آماده ساختن خدمات و تسهیلات لازم برای پشتیبانی فعالیتهای مولد و عملیات کارآمد موسسههای خصوصی در نواحی شهری

.5 برنامه ریزی استراتژیک

وظایف کنونی مدیریت شهری (صرف نظر از تنوع و اختلاف در نظامهای اجتماعی و سیاسی گوناگون)، تنها محدود به مواردی از قبیل برنامه ریزی، خدمات رسانی، مدیریت فرهنگ محلی، انجام پروژههای عمرانی و... نمیشود. بلکه جهت دهی فعالیتهای شهری و ترسیم چشم انداز شهر در راستای دستیابی به توسعه پایدار از جمله مهمترین وظایف مدیران شهری به شمار میرود. یک مدیر شهری باید بتواند در دنیای رقابتی نقاط قوت و ضعف شهر خود را شناخته و درصدد تقویت مزایای رقابتی آن برآید.

از این رهگذر است که شهر میتواند نقطه قابل اتکایی در شبکه جهانی شهرها بیابد و کارکردهای خود را در نظام سرمایه داری بینالملل بهبود بخشد.

بسیاری، معتقدند که جامعه آینده، جامعهای شهر نشین خواهد بود. بنابراین، شهرها به جای این که مکانهایی بی ثمر برای سرمایه گذاری اقتصادی یا تراکم کارگران بیکار با انبوه مشکلات اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی باشند؛ باید که به مراکز رشد و پویایی اقتصادی و اجتماعی، در چارچوب ملی، بدل شوند. این مراکز، باید که آفرینشگر فرصتهایی ارزنده برای رفاه و توسعه نه تنها جمعیت ساکن در آن، بلکه جمعیت تمامی کشور باشد.

يكي دیگر وظایف شوراهای اسلامی شهر در حوزه نظارت، پژوهش و برنامهریزی و تصویب بودجه است. شورای شهر میتواند در هر مقطع زمانی بر روی عملکرد شهرداری نظارت کند و به صورت کتبی بیلان بخواهد و در هر موردی که نیاز به تذکر یا راهنمایی بود به صورت کتبی به ش هرداری ابلاغ کند.

در بخش نظارت و برنامهریزی میتوان وظایف شورای اسلامی شهر را اینگونه بیان کرد:

- بررسی و شناخت کمبودها، نیازها و نارسائیها اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی و رفاهی حوزه انتخابیه و تهیه طرحها و پیشنهادهای اصلاحی و راه حلهای کاربردی

- نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورا و طرحهای مصوب در امور شهرداری و سایر سازمانهای خدماتی

- برنامهریزی در خصوص مشارکت مردم در انجام خدمات اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی

- نظارت بر حسن اداره و حفظ سرمایه و داراییهای نقدی، جنسی و امول منقول و غیرمنقول شهرداری و همچنین نظارت بر حساب درآمد و هزینه ها

- تصویب آیین نامه های پیشنهادی شهرداری پس از رسیدگی به آنها

- تایید صورت جامع درآمد هزینه شهرداری

همچنین در امور طرحهای هادی و جامع شهرسازی، تصویب وامهای پیشنهادی شهرداری، تصویب معاملات و نظارت بر آنها که با نام شهر و شهرداری انجام میشود، تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض، نظارت بر امور بهداشتی، اماکن عمومی، ایجاد گورستان و غسالخانه، تصویب نامگذاری معابر، تصویب نرخ کرایه وسائل نقلیه درون شهری و... شورای اسلامی شهر نقش دارد.

حال با توضيحاتي كه عنوان شد نقاط قوت و ضعف شهر بهار را عنوان مي نمايم.

قوت و فرصت:

.1مردم فهيم شهرستان

.2نزديكي به مركز استان

.3وجود زير ساخت هاي قوي در شهر

.4درآمد بالاي مردم

.5راه ارتباطي به استان هاي كرمانشاه و سنندج

6-....

تهديد و ضعف:

.1نبود نيروهاي بومي و دلسوز در مديريت هاي كلان شهري (با توجه به اينكه پتانسيل مورد فوق وجود دارد)

2.كشاورز بودن اكثر مردم و عدم تمايل به تغيير منبع درآمد

.3توان مالي ضعيف ادارات

4-....

حال با مواردي كه شايد بيشتر از اينها به ذهن شما كه خواننده اين مطلب هستيد برسد آيا نميتوان از موارد فوق استفاده بهينه نمود؟

امروزه، شهرها از دو جنبه اهمیت یافتهاند: یکی بعنوان مرکز تجمع گروه عظیمی از مردم، دیگری بعنوان عمده ترین بازیگر نقش اقتصادی، در کل اقتصاد ملی. از اینرو، باید به مسائل و مشکلات آنها، توجه بیشتر و دقیق تر کرد. زیرا، در حالتی که برنامه ریزی دقیق و درست، سبب رشد اقتصادی، تثبیت سیاسی و افزایش مشارکت شهروندان درامور شهرها میگردد، شکست در حل مشکلات و مسائل شهری، سبب رکود اقتصادی، نارضایتیهای اجتماعی و سیاسی، فقر، بیکاری و تخریب محیط زیست خواهد شد.

مشارکت شهروندان در فرایند سیاستگذاری احترام به حاکمیت قانون که بسترساز مدیریت بی طرفانه و عادلانه امور است شفافیت، که زیربنای آن جریان آزادانه اطلاعات است پاسخگویی که بوسیله آن دولت، بخش خصوصی و دیگر نهادها و سازمانهای عمومی و خصوصی خود را در قبال آحاد مردم پاسخگو بدانند

شاید بتوان مهمترین وظیفه شوراهای اسلامی شهر را انتخاب شهردار دانست. در تبصره 1 ماده 76 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شهرداران، آمده: "شورای اسلامی شهر موظف است بلافاصله پس از رسمیت یافتن نسبت به انتخاب شهردار واجد شرایط اقدام نمایند." شهردار انتخابی نمیتواند عضو شورای شهر باشد. همچنین سوال و حتی استیضاح شهردار برعهده شوراهای شهر است که با امضای حداقل یک سوم اعضا، استیضاح از شهردار به جریان خواهد افتاد و حداکثر پس از 10 روز جلسهای با حضور شهردار برگزار میشود و چنانچه دو سوم کل اعضای شورا رای مخالف دهند، شهردار برکنار میشود.

متاسفانه با توجه به اينكه تا كنون در شهر بهار طرحي تصويب نشده كه براساس آن شهردار حركت كند و با توجه به اين موضوع هر شورا و شهرداري برنامه اي را در حد توان خود پيگيري و بعضاً به نتيجه هم رسانده

شايد حضور افراد كه صاحب تفكر نو هستند به عنوان مشاور ميتوانست شهر را بهتر از قبل پيش ببرد اما حال شاهديم اين هستيم كه بهار از بخش هاي زير نظر خود جا مانده است. اين صحبت به اين معنا نيست كه بخش هاي اطراف حق رشد ندارند ولي اين درخواست وجود دارد كه مي توان بهتر حركت نمود. انتخاب فردي غير بومي به عنوان شهردار كه از شهردار شهر ديگري بود كه از لحاظ اشل شهري با بهار برابري نميكرد باعث ايجاد اين شكاف عميق شد.

هرچند كه شهردار سابق قانون را خوب مي دانست اما در جهت رشد و توسعه شهر هيچ ايده اي را نداد و حتي برخي پروژه ها را (ساختمان هاي ميدان آزادگان، پارك 30 هكتاري) مسكوت نمود  . اميدواريم در زمان كمتر از يك سال باقي مانده از عمر شوراي چهارم بتوان كمبود هاي سه سال گذشته را جبران و بهار را به جايگاه به حق خود نزديك نمود.

مطلب از محمود امینی

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی نشاط شهر، تاریخ 14 ابان 95، کد مطلب: 6227: www.neshateshahr.ir