در دوره شاه سلطان حسین لنجان به تبع اصفهان روزگاری سخت را سپری کرد. در عهد افشاریان و زمانه زندیان، لنجان معبر آمدو شد دسته ها و طایفه هایی بود که یا به اصفهان می آمدند یا از آن می گریختند. در عهد قاجار، لنجان یا در تملک شاهزادگان قاجار قرار داشت یا تیولی بود که به وابستگان دربار مسعود میرزا بخشیده می شد. در دوره پر آشوب انقلاب مشروطه واستبداد صغیر، لنجان گذرگاه خان و قشون خوانین بختیاری بود.

لنجان از واژه « لنج» به معنی بیشه زار و سبزه زار گرفته شده است.

* تقسیمات کشوری

شهرستان لنجان در سالهای قبل از ۱۳۵۵ ه. ش به لنجانات معروف بود. لنجانات شامل شهرستان های فلاورجان و مبارکه فعلی و بخشی از خمینی شهر فعلی بوده است؛ که در سالی ۱۳۵۵ بخش فلاورجان و سال ۱۳۶۹ نیز بخش مبارکه از آن جدا و به شهرستان تبدیل شدند. درحال حاضر شهرستان لنجان دارای هشت شهر و دو بخش و پنج دهستان است. بخشها شامل دو بخش مرکزی و باغ بهادران . بخش مرکزی شامل دهستانهای آسیان و خرم رود و بخش باغ بهادران شامل دهستانهای چم رود و چم کوه و زیر کوه می باشد. شهرها شامل : زرین شهر، فولادشهر، چمگردان، سده، ورنامخواست ، چرمهین ، باغ بهادران و زاینده رود است.

* پل کله

قدمت پل مربوط به اواخر دوران صفوی است که در حال حاضر به علت عدم توجه به فرسودگی های نما و اجرای ساخت و سازهای غیر اصولی در معرض خطر است. قلعه چهاربرج: بنای زیبایی است بر فراز بلندی تپه که در شهر باغبهادران از توابع شهرستان لنجان واقع شده است . قدمت آن اواخر صفوی و اوایل قاجار است. دارای چهار برج دیده بانی است .

* کبوتر خانه

کبوترخانه های زیبایی در اقصی نقاط شهرستان لنجان با زیبایی های خاص خود وجود دارند که دیدن آنها خارج از لطف نیست. درکرچگان برج کبوتر ۲۰۰ ساله موجوداست که گذشته ازآن به عنوان مکانی برای دیده بانی استفاده می شده است .

* قلعه کافر

در مسیر زرین شهر به چرمهین قلعه خشتی زیبایی وجود دارد که قدمت آن مربوط به اواخر دوره قاجار است.

* آبشار شاه لولاک

در سه کیلومتری چرمهین ، دردامنه کوه های زاگرس ،آبشارزیبای شاه لولاک (شالورا) از ارتفاع کوه بر دامنه آن فرو می ریزد و در بهار و تابستان پذیرای صدها نفر از مردم زنده دلی است که به دامن طبیعت پناه می برند.

* گردنه رخ

این گردنه که مسیرارتباطی دو استان اصفهان و چهارمحال بختیاری و نیز مرز دواستان و آخرین منطقه سمت غرب استان اصفهان است درسراسر استان بی نظیر است .

گردنه با پیچ و خم های تند از سطح زمین تا بالاترین نقطه «کوه رخ »کشیده شده که در هر پیچ آن منظره ای بدیع از شهرستان لنجان دیده می شود.

* دهکده ساحلی زاینده رود

این منطقه یکی از مراکز مهم ییلاقی اصفهان محسوب می شود. رودخانه زاینده رود ، با جلوه ای رویا گون از میان بیشه ها و باغ ها می گذرد و قل قل آب و آواز پرندگان در لابلای شاخساربیشه ها و وزش باد درشاخ و برگ درختان آن ، از زیباترین موسیقی هایی است که می توان شنید . دو سوی رودخانه پوشیده ازدرخت و سبزه زار است و با آب و هوایی دلپذیر و خنک روح را تسکین می دهد. هر نقطه این ناحیه تفرجگاهی زیباست ،کوه ،آب زلال رودخانه و بیشه و درخت و باغ وسبزه زار ، به باغبادران و روستاهاو چم های اطراف آن زیبایی خیره کننده ای بخشیده است .

** سایرجاذبه ها

* پارک ساحلی زاینده رود در زرین شهر

ویلاهای ساحلی باغ بهادران

چشم انداز گردنه رخ

مجموعه تفریحی و قایقرانی ذوب آهن

منطقه گردشگری سعید آباد

منطقه گردشگری باغ بهادران

منطقه گردشگری برنجکان

بافت تاریخی و دیدنی روستای خشوئیه

آیت الله سید ابوالحسن مدیسه ای اصفهانی

این روحانی سرشناس با نام آیت الله اصفهانی و آیت الله مدیسه ای نیز شهرت دارد.بیش از یک قرن قبل خاندان این عالم بزرگ دینی به دستور حاکمان وقت از کهکلیویه و بویراحمدبه چهار منطقه مختلف کوچ داده و تبعید شدند ، که از جمله خانواده وی در روستای مدیسه لنجان مسکن گزیدند. او درمدیسه زاده شد و بسیار زودآثاری ازنبوغ در وی پدید گردید . از این رو برای تحصیل علوم دینی به اصفهان و سپس به نجف اشرف مهاجرت کردو به عالی ترین مدارج اجتهاد رسید و چندین دهه مجتهد اعلم و بلند پایه ترین مرجع تقلید جهان تشیع بود. آیت الله مدیسه ای در سال ۱۳۲۵ در نجف اشرف وفات یافت و در صحن بارگاه حضرت علی( ع) به خاک سپرده شد .بسیاری از بزرگ ترین و مشهورترین علمای قرن اخیرا ازشاگردان وی بوده اند .

* آیت الله حاج آقا رحیم ارباب

وی در روستای چرمهین متولد گشته و اهل شعر وادب و تاریخ بوده است .آیت الله ارباب مردی بسیارفروتن و محبوب بودبه رغم این که مجتهداعلم بود هرگز مطابق رسوم متداول به کسوت روحانیت در نیامد. حاج آقا رحیم ارباب به همراه آخوند ملامحسن فشارکی در مدسه صدر و سپس در مسجدجارچی تدریس می کرد. او در ۱۹ آذرماه ۱۳۵۵ رحلت کرد و در تخت پولاد دفن شد.

* مسجد جامع زرین شهر

از معدود بناهایی تاریخی شهرستان لنجان است که قدمت آن مربوط به اوایل دوران قاجار است. دارای یک شبستان اصلی و تعدادی طاقنما در محوطه حیاط با تزئنیات آجرکاری خفته –راسته و آجرکاری معقلی و کاشیکاری است. شبستان جبهۀ شمالی آن الحاقی است که در دهه های اخیر ساخته شده است.

* مسجد چرمهین

قدمت قاجاری است . مرمت های غیر اصولی باعث شده است که ارزشهای بنا خدشه دار گردد

* تقسیمات کشوری

شهرستان لنجان در سالهای قبل از ۱۳۵۵ ه. ش به لنجانات معروف بود. لنجانات شامل شهرستان های فلاورجان و مبارکه فعلی و بخشی از خمینی شهر فعلی بوده است؛ که در سالی ۱۳۵۵ بخش فلاورجان و سال ۱۳۶۹ نیز بخش مبارکه از آن جدا و به شهرستان تبدیل شدند. درحال حاضر شهرستان لنجان دارای هشت شهر و دو بخش و پنج دهستان است. بخشها شامل دو بخش مرکزی و باغ بهادران . بخش مرکزی شامل دهستانهای آسیان و خرم رود و بخش باغ بهادران شامل دهستانهای چم رود و چم کوه و زیر کوه می باشد. شهرها شامل : زرین شهر، فولادشهر، چمگردان، سده، ورنامخواست ، چرمهین ، باغ بهادران و زاینده رود است.

* جغرافیای طبیعی

شهرستان لنجان با وسعت ۵/۱۱۷۲ کیلومتر مربع در فاصله ۳۵ کیلومتری جنوب غربی اصفهان قرار گرفته است. ارتفاع نسبی ان از سطح دریا ۲۲۷۰ متر است و دارای آب و هوایی متغیر که همواره تحت تأثیر ناحیه نیمه خشک مرکزی و نیمه مرطب چهارمحال و بختیاری قرار می گیرد. ارتفاعات آن شامل کوههای گاوپیسه از رشته کوههای مرکزی که در شمال شهرستان واقع شده اند و کوههای بیدکان و کوهستان « رخ» در غرب آن می باشند. لازم به ذکر است که خط مرزی این شهرستان با استان چهارمحال و بختیاری از میان کوهستان « رخ » عبور می کند.

* جغرافیای اقتصادی

لنجان محل بزرگترین کارخانه های کشور است. تأسیسات عظیم ذوب آهن و کارخانه ها و شرکتهای اقماری آن و نیز کارخانه های صنایع دفاع در محدوده این شهرستان و تعداد زیادی از صنایع و کارخانه های کوچک و بزرگ به این منطقه بافت صنعتی بخشیده که بر رونق و آبادانی منطقه نیز افزوده شده است؛ همچنین صنایع دفاع نیز در محدوده شهر ورنامخواست قرار گرفته که در نوع خود در کشور بی نظیر است.

* کشاورزی

لنجان از لحاظ کشاورزی مهمترین تولید کننده برنج در استان به شمار می آید. برنج این منطقه از نوع صدری اما بسیار خوش بو و خوش طعم است؛ چنانچه عط برنج لنجان را در هیچ نقطه ای از جهان نمی توان یافت. به همین خاطر در سطح استان هوا خواه بسیار دارد و کلیه تولیدات آن در همین استان مصرف شده وامکان صدور نمی یابد. سایر محصولات این منطقه ، گندم، چعندر قند، صیفی جات و اقسام میوه های سردرختی است

* مردم شناسی

ساکنان زرین شهر از دیرباز به طور برابر از دو نژآد فارس و ترک بوده اند که بعد از تأسیس کارخانه های متعدد در این منطقه و سیل مهاجران برای اشتغال ؛ گروههای بزرگی از طوایف لر، کرد ، بلوچ و ترکمنان به این خطه وارد شدند که بخش عمده آنان در زرین شهر سکونت دارند.

* صنایع دستی

شهرستان لنجان همانند دیگر شهرستانهای استان اصفهان از قابلیت های بالقوه صنایع دستی در شهرستان برخوردار است.

در سالهای اخیر امر آموزش به علاقمندان باعث گرایش جوانان خصوصاً بانوان علاقمند به این رشته از صنایع گردیده است. در این زمینه کانون فرهنگی بانوان شهرستان امر آموزش رشته های مختلف صنایع دستی را بر عهده دارد؛ چنانچه در سال ۱۳۸۹ تعداد نفرات آموزش دیده ۹۰ نفر بوده است.

صنایع دستی که شرح آن ذیلا آمده است از جمله رشته هایی است که در این شهرستان به علاقمندان آموزش داده می شود:

-منبت و معرق روی چوب

-نقاشی روی ظروف مینایی

-گلیم بافی

-دوخت چرم-۵رودوزی سنتی ( سرمه دوزی) و روبان دوزی

-سفال گری مقدماتی و پیشرفته

-چاپ قلمکار

-طراحی و نقاشی رنگ روغن و آبرنگ

-قلمزنی

-قالی بافی

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی لنجانا، تاریخ انتشار: 24 اسفند 1393، کدخبر: 20529، www.lenjanna.ir