شعارسال: «اين فقط يک تصوير نيست بلکه يک مسير است. آزادي، امنيت؛ آرامش و پيشرفت براي مردم و نظام در گرو اجماع راهبردي ميان دولت و مجموعه دفاعي کشور است.» شايد اين تعبير حسام‌الدين آشنا، مشاور رئيس‌جمهوري در کانال تلگرامي‌اش، برخلاف بسياري از اظهارات نسنجيده‌اش، درست‌ترين تفسير باشد از ديدار روز دوشنبه حسن روحاني با فرماندهان ارشد سپاه پاسداران. ديداري که علاوه بر برانگيختن واکنش مثبت شخصيت‌هاي سياسي از جناح‌هاي مختلف با استقبال کاربران شبکه‌هاي مجازي نيز روبه‌رو شد.

آب پاکي روي دست اختلاف‌افکنان

پس از ماه‌ها که اظهارنظرهاي زيادي ميان سپاه و رئيس‌دولت صورت گرفت و البته واکنش‌هاي تلخ و شيريني را در شبکه‌هاي اجتماعي که بازتابي از روح اجتماعي ايران است، موجب شد، روز دوشنبه، دوم مرداد خبر رسيد که سردار جعفري، سردار سليماني، سردار غيب‌پرور، سردار حاجي‌زاده و سردار کوثري به ديدار رئيس‌جمهوري رفته‌اند. ديداري که اخبار چنداني از آن منتشر نشد اما واکنش‌ها به آن بسيار مثبت بود، جز يک نگاه عجيب پايداريچي‌ها که رسانه‌ها از آن به‌عنوان نگاهي تفرقه‌افکنانه ياد کردند. نوبخت، سخنگوي دولت، روز گذشته در واکنش به اين ديدار، نفس همکاري بين قوا و نهادها از جمله بين دولت و سپاه را براي کشور بسيار مفيد توصيف کرد. گرچه محمدباقر نوبخت در نشست خبري خود با خبرنگاران از مباحث مطرح‌شده در اين ديدار حرفي نزد اما با خوب و مناسب توصيف‌کردن آن بر اين نکته تأکيد کرد که «بدون ترديد براي انجام کارهاي بزرگ در کشور علاوه بر همکاري بين قوا، نهادها هم بايد در کنار هم باشند.» مشاور رئيس مجلس نيز در اظهارنظري درباره اين جلسه، آن را ابتکار بسيار خوبي دانست که آب پاکي را روي دست اختلاف‌افکنان ريخت.

منصور حقيقت‌پور دراين‌باره گفت: «از رئيس‌جمهوري هم بايد تشکر کرد که با‌ رويي گشاده نسبت به ذخاير نظام برخورد کردند. اين جلسه نشان داد علي‌رغم فضا‌سازي‌ها آنچه از اهميت درجه اول برخوردار است امنيت و منافع ملي کشور است و در اين عرصه تمام ارکان نظام با يکديگر متحد و هماهنگ هستند.» «وحدت دولت و نيروهاي مسلح، منجر به امنيت و پيشرفت مي‌شود.» این تعبيري بود که مشاور وزير امورخارجه از ديدار حسن روحاني با فرماندهان سپاه داشت و آن را نشانه هماهنگي ميان ارکان نظام دانست. حسين شيخ‌الاسلام با بيان اينکه اين جلسه نشانه بسيار خوبي است گفت: «قطعا حفظ امنيت و آرامش در داخل کشور به‌سادگي مهيا نمي‌شود و نيازمند يک وحدت است که نشست رئيس‌جمهوري با فرماندهان سپاه نشان مي‌دهد وحدت در کشور، در راستاي منافع ملي وجود دارد. مسلما هماهنگي ميان دولت و نيروهاي مسلح که نقش اوليه در برقراري امنيت را دارند لازم و ضروري است. برداشتي که از اين نشست وجود دارد نشان مي‌دهد اين هماهنگي به‌وضوح در ارکان نظام مشاهده مي‌شود. نظام اجرايي کشور و نيروهاي مسلح دو رکن اساسي کشور هستند و ان‌شاءالله با وحدتي که ميان اين دو وجود دارد مي‌توانند امنيت هرچه بيشتر را در کشور برقرار کرده و فضا را براي پيشرفت فراهم کنند.» او بر طبق شينده‌هاي خود از اين جلسه به اين نکته هم اشاره کرد که جلسه برگزار شده جلسه‌اي سازنده بوده که مي‎تواند در آينده نيز تداوم داشته باشد.

مهدي شيخ، نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي، ديدار حجت‌الاسلام‌والمسلمين حسن روحاني رئيس‌جمهوري با فرماندهان ارشد سپاه پاسداران را ديدار خيلي خوبي توصيف کرده که به موقع و به‌جا صورت گرفته است: «ديدار رئيس‌جمهوري با فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي نشان مي‌دهد که اگر در مسائل خيلي جزئي اختلاف‌نظرهايي در کشور وجود دارد اما اين اختلاف‌نظرها نسبت به وحدت و يکپارچگي نظام آسيبي نمي‌رساند و همه در يک صف هستند و براي خدمت به مردم، خودشان را آماده مي‌کنند.» «‌ديدار رئيس‌جمهوري با فرماندهان ارشد سپاه خط بطلاني بر شائبه‌ها بود.» اين تفسير نماينده مردم آمل در مجلس شوراي اسلامي به ديدار روحاني و فرماندهان سپاه بود. عزت‌الله يوسفيان‌ملا ديدار  رئيس‌جمهوري با فرماندهان ارشد سپاه را مهم ارزيابي کرد و افزود: «اين ديدار بار ديگر بر اين موضوع تأکيد کرد که در ايران همه افراد در يک خط و سنگر هستند و هيچ فرقي بين نيروهاي انتظامي و نظامي و افراد عادي و دولتي وجود ندارد.» واکنش‌هاي مثبت به اين ديدار حتي در ميان منتقدان دولت نيز وجود دارد. سليمي‌نمين، تحليلگر سياسي محافظه‌کار يکي از اين افراد بود.

او دراين‌باره گفت: «دو جريان در داخل کشور به‌شدت دنبال ايجاد اختلاف بين دولت و سپاه هستند. يکي آن جرياني که به‌شدت دلش براي بيگانه مي‌تپد و ديگري جرياني که هنر چشمگيري دارد تا با ايجاد بلوا و جنگ رواني در جامعه خود را بازسازي و مطرح کند اما پاي نظام در ميان باشد، دولت و سپاه هم‌صدا هستند.» سليمي‌نمين علاوه بر مثبت ارزيابي‌کردن اين ديدار، يک پيشنهاد هم داشت. او گفت: «تنها راهي که مي‌تواند جلوي اختلافات را بگيرد علاوه برجلساتي که در شوراي‌عالي امنيت ملي برگزار مي‌شود و رئيس‌جمهوري و فرمانده کل سپاه مرتب با هم ملاقات مي‌کنند؛ برگزاري ديدارهاي حضوري مي‌تواند بسيار بسيار مفيد باشد و به برخي تلاش‌هاي اختلاف‌افکنانه برخي جريانات که ضد منافع ملي است پايان دهد.»

ماهي‌گيري از آب اختلاف

گرچه اين ديدار به‌عنوان نقطه عطف در رابطه سپاه با دولت حسن روحاني عنوان شد اما باوجوداين همه واکنش‌ها به آن هم مثبت نبود. درحالي‌که روحاني و فرماندهان ارشد سپاه با اين ديدار آب پاکي را روي دست اختلاف‌افکنان ريختند، بودند کساني که تلاش کردند وحدت به‌وجود آمده ميان دولت و سپاه را گل‌آلود کرده و ماهي خود را بگيرند. نام يکي از اعضاي جبهه پايداري در اين ميان اين افراد ديده مي‌شود. عليرضا زاکاني، نماينده ادوار مجلس، سياستمدار اصول‌گرا و عضو جبهه پايداري به بهانه ديدار فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامي با حسن روحاني با انتشار يادداشتي در صفحه شخصي خود در تلگرام از نقش سپاه در پروژه‌هاي اقتصادي گفته و از دولت براي انتقاد از اين نقش گلایه کرده است: «گلايه از مسئولاني است که به‌ وقت ارائه کارنامه، با افتتاح پروژه‌هاي کلان سپاه پاسداران، مانور کارآمدي مي‌دهند اما هنگام رقابت سياسي تفنگ را به سمت برادران سپاهي نشانه مي‌روند، در شرايط فعلي نيز رسم مروت نيست که عکس‌ها فقط يادگاري باشند.» جملاتي که نشان از نارضايتي جرياني دارد که حيات و ممات آن به تنش وابسته است و حکايت از تلاش آن براي دميدن در آتش اختلاف؛ آتشي که مي‌تواند آرامش را از صحنه سياسي کشور، دور و مسير دولت را براي رسيدن به اهداف ناهموار کند.

تنش ميان سپاه و دولت از کجا آمد؟

گرچه از زمان روي‌کارآمدن حسن روحاني، فضاي حاکم بر روابط دولت و سپاه چندان مشخص نبود اما چندي بعد، رئيس‌جمهوري در ديدار با فعالان اقتصادي تلويحا به نقش سپاه در اقتصاد کشور اشاره کرد و گفت: «ابلاغ سياست‌هاي اصل ٤٤ براي اين بود که اقتصاد به مردم واگذار شود و دولت از اقتصاد دست بکشد اما ما چه‌کار کرديم؟ بخشي از اقتصاد دست يک دولت بي‌تفنگ بود که آن را به يک دولت با تفنگ تحويل داديم. اين اقتصاد و خصوصي‌سازي نيست. از آن دولتي که تفنگ نداشت مي‌ترسيدند چه برسد به اينکه اقتصاد را به دولتي داديم که هم تفنگ دارد و هم رسانه را در اختيار دارد و همه‌چيزي دارد و کسي جرأت ندارد با آنها رقابت کند.» اين اظهارات تند حسن روحاني بلافاصله با واکنش فرمانده سپاه مواجه شد. سردار محمدعلي جعفري، در پاسخي تندتر به اين اظهارات رئيس‌جمهوري گفت: «ممکن است ما را صاحبان تفنگ معرفي کنند؛ بله، صاحب تفنگ که سهل است، ما صاحب موشک‌هاي دشمن‌شکن هستيم و آنها را عليه دشمنان و براي حفاظت از نظام، مردم و ايران اسلامي به‌کار مي‌گيريم و معتقديم دولتي که تفنگ نداشته باشد، توسط دشمنان تحقير و سرانجام تسليم مي‌شود. در شرايطي که ملت ايران بيش از هر زمان ديگري به فداکاري سربازان و اقتدار تفنگ‌ها و موشک‌هايش نياز دارد، هجمه غيرمنصفانه به سپاه اهداف ديگري را به ذهن متبادر مي‌کند که فعلا براي حفظ وحدت درباره آن سکوت مي‌کنيم.» بعد از اين کنش و واکنش‌هاي سياسي، اذهان عمومي با نگراني شديدي اوضاع را رصد مي‌کرد، بااين‌حال، گرچه بعد از آن به‌صورت رسمي ديگر حرفي به ميان نيامد اما گلايه‌هاي و تنش ميان دولت و سپاه ادامه داشت و در ماجراي امضاي قرارداد نفتي ايران با شرکت توتال نيز شدت گرفت؛ تا اينکه روز دوشنبه خبر رسيد فرماندهان عاليرتبه سپاه به ديدار حسن روحاني رفتند.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت خبری تحلیلی تیک، تاریخ انتشار: 4مرداد1396، کدخبر: 175954: www.tik.ir